Ο Χάρι Πότερ και τα ημίαιμα

[Ambrose]

Δεν ξέρω αν έχει ξανασυζητηθεί ή αν το προσέξατε, αλλά η τελευταία ταινία του Χάρι Πότερ "Harry Potter and the half-blood prince", στα Ελληνικά τιτλοφορείται "Ο Χάρι Πότερ και ο ημίαιμος πρίγκιψ". Αναρωτιέμαι ποια υφολογική ή άλλη αναγκαιότητα οδήγησε τον πρίγκηπα να γίνει πρίγκιψ. Κάποιος λόγος θα υπάρχει. To pedigree του πρίγκηπα; Και γιατί όχι, βασιλόπαις, στο κάτω-κάτω της γραφής; Άλλωστε κι ο Hamlet του Σαιξπήρου, όταν είχε πρωτοφορέσει ελληνικά, ήταν Αμλέτος, βασιλόπαις της Δανίας.

Και αυτό το -η που γράφαμε για χρόνια, πού άραγε πήγε; Το ΛΝΕΓ λέει ότι δεν έχει ετυμολογική βάση. Βέβαια, όλοι ξέρουμε ότι το λατινικό -e στην πλειοψηφία των περιπτώσεων γίνεται ->η στα Ελληνικά. Και τανάπαλιν.

Οπότε, ειλικρινά έχω μπερδευτεί. Από τη μία, έχουμε μια επιστροφή σε προηγούμενη μορφή (ή κάνω λάθος; ) και από την άλλη εκμοντερνισμό. Μήπως ο πρίγκιψ είναι σχιζοφρενής;

Δεν ξέρω, ας μας πουν οι ειδικοί.

Να με τι κάθεται κι ασχολείται κανείς, όταν μπλέξει με τη Λεξιλογία...

 

[Palavra]

Προσοχή, ακολουθεί spoiler.


Το αγγλικό είναι Half-Blood Prince και το Prince είναι επώνυμο που ανήκει σε γυναίκα. Αν και δεν έχω διαβάσει Χάρι Πότερ στα ελληνικά, υποψιάζομαι ότι έγινε για να μπορεί να λειτουργήσει η λέξη και ως επώνυμο, διότι Αϊλίν Πρίγκιψ μάλλον ακούγεται καλύτερα από Αϊλίν Πρίγκιπας.

 

[Ambrose]

Καταλαβαίνω. Δηλαδή, ο πρίγκηψ είναι πριγκηπέσσα; LOL και πάλι LOL. Υπάρχει αυτό το λογοπαίγνιο. Το βιβλίο δεν το έχω διαβάσει και δεν ξέρω την υπόθεση. Αλλά λέει "ο ημίαιμος κλπ κλπ". Πολύ μπλέξιμο, δηλαδή. Αν το έκαναν για τον λόγο που περιγράφεις, μια και μιλάμε για όνομα ηρωίδας, ίσως να χρειαζόταν κάτι ριζικά διαφορετικό στον τίτλο, γιατί έτσι γίνεται πολύ μπλέξιμο.

 

[Palavra]

Το spoiler συνεχίζεται
Στην αρχή υποψιάζονται ότι είναι άντρας. Τώρα είδα την αλλαγή από πάνω: δε γίνεται, γιατί οι ήρωες υποψιάζονται ότι πρόκειται για πραγματικό πρίγκιπα και μέρος της πλοκής βασίζεται σε αυτό το χαρακτηριστικό, το οποίο τελικά αποκαλύπτεται ότι είναι λανθασμένο.

 

[cinoiralsax]

Τους τίτλους των εμπορικών ταινιών τους αποφασίζουν οι διανομείς, χωρίς να έχουν δει την ταινία και πριν γίνει ο υποτιτλισμός. Είχα δουλέψει σε μια τέτοια εταιρία και θυμάμαι το αφεντικό (πληθωρικός με σομόν ημιξεκούμπωτο πουκάμισο, δαχτυλίδι στο μικρό δαχτυλάκι κ.λπ.) να προσπαθεί να βρει πιασάρικους τίτλους (είτε για μεγάλες αμερικάνικες παραγωγές, είτε για ευρωπαϊκές ψιλοκουλτουρέ, είτε για σπλάτερ, είτε για τσόντες...)

 

[Ambrose]

Ο οποίος όμως τελικά -από αυτά που διαβάζω- δεν είναι άντρας; Ο Severus Snape; Τώρα, κι αν μπερδεύτηκα... θα περιμένω να δω την ταινία για να βγάλω άκρη...

 

[Palavra]

Το παρακάτω λινκ περιγράφει την πλοκή βιβλίου (άρα και ταινίας), επομένως μην το διαβάσετε αν έχετε σκοπό να τη δείτε :)

http://en.wikipedia.org/wiki/Harry_Potter_and_the_Half-Blood_Prince

 

[Ambrose]

Τους τίτλους των εμπορικών ταινιών τους αποφασίζουν οι διανομείς, χωρίς να έχουν δει την ταινία και πριν γίνει ο υποτιτλισμός. Είχα δουλέψει σε μια τέτοια εταιρία και θυμάμαι το αφεντικό (πληθωρικός με σομόν ημιξεκούμπωτο πουκάμισο, δαχτυλίδι στο μικρό δαχτυλάκι κ.λπ.) να προσπαθεί να βρει πιασάρικους τίτλους (είτε για μεγάλες αμερικάνικες παραγωγές, είτε για ευρωπαϊκές ψιλοκουλτουρέ, είτε για σπλάτερ, είτε για τσόντες...)

Εϊναι μεγάλη τέχνη ο τίτλος (να βρεις τον κατάλληλο)...

 

[sarant]

Ο ΧΠ και ο Ημίαιμος Πρίγκιψ είναι ο τίτλος του βιβλίου, οπότε εύλογα διατηρήθηκε στην ταινία.

Ο τίτλος σωστά είναι Πρίγκιψ και όχι Πρίγκιπας για λόγους που εξηγούνται αν διαβάσουμε το βιβλίο ή έστω αυτό το σημείωμα:
http://www.sarantakos.com/smparo_yg.html

 

[cinoiralsax]

Δεν είχα ιδέα για τον τίτλο του βιβλίου γιατί δεν ασχολούμαι καθόλου με το τρέντι κύμα του Χάρι Πότερ. Συμφωνώ με τα της δημιουργικής μετάφρασης επικεντρωμένης στον αναγνώστη στόχο δηλ. τα παιδιά στην Ελλάδα. Όμως το Πρίγκιψ πιστεύω ότι ταιριάζει σε δεκατετράχρονους άλλης γενιάς και όχι της σημερινής.

 

[Ambrose]

To βιβλίο δεν το έχω διαβάσει. Αλλά αν οι λόγοι για την επιλογή πρίγκιψ, αντί για πρίγκηπας είναι:

1. το όνομα της Αιλήν Πρινς,
2. η εφηβεία του Σνέιπ,

τότε δεν συμφωνώ με την συγκεκριμένη επιλογή. Αφενός μεν γιατί δεν θεωρώ ότι ένας 14χρονος θα έκανε τέτοια επιλογή, αφετέρου δε γιατί το λογοπαίγνιο με το όνομα Αιλήν Πρινς -> Αιλήν Πρίγκιψ, δεν το θεωρώ επιτυχημένο.

 

[Palavra]

Ξαναματαspoiler.

Prince ήταν το επώνυμο της μητέρας του Σεβέρους Σνέιπ, η οποία ήταν μάγισσα. Ο πατέρας του ήταν Μαγκλ, δηλαδή όχι μάγος. Έτσι, ο Σνέιπ είναι ημίαιμος (=μισός μάγος) και χρησιμοποίησε το Prince ως λογοπαίγνιο, Half-Blood Prince. Ο Χάρι και η παρέα του όλα αυτά τα αγνοούν, αναρωτιούνται ποιος είναι αυτός ο πρίγκιπας σχεδόν σε όλο το βιβλίο και ανακαλύπτουν ότι πρόκειται περί επωνύμου προς το τέλος.

Προσωπικά, το θεωρώ καλή επιλογή, αν και όχι ιδανική (πράγμα ανέφικτο στα ελληνικά, κτγμ). Ειδάλλως, ή σκοτώνεις το λογοπαίγνιο στο οποίο είναι βασισμένος και ο τίτλος του πρωτοτύπου, ή επιλέγεις ένα άλλο, ωστόσο μακριά από το πνεύμα του αρχικού.

 

[NatCat]

Harry Potter audiobooks

Ολίγον άσχετο με τα παραπάνω. Δεν έχω φτάσει στο σχετικό βιβλίο, οπότε δεν έχω άποψη.

Όταν είχε βγει το πρώτο βιβλίο της σειράς, η κατά πολύ μικρότερη αδερφή μου το είχε αγοράσει στα ελληνικά και στη συνέχεια μου το έδωσε. Το διάβασα με ενδιαφέρον αλλά όχι ενθουσιασμό και δεν μπήκα στον κόπο να συνεχίσω.

Fast foward κάμποσα χρόνια αργότερα: Ακούω στο φορητό μουσικό μαραφέτι μου το τρίτο βιβλίο της σειράς σε αφήγηση Stephen Fry και είναι απολαυστικό. Με χαλαρώνει όσο τίποτα και ο Fry είναι εξαιρετικός. Αν σας αρέσουν τα audiobooks (ή αν θέλετε να μάθετε αν σας αρέσουν), νομίζω ότι αξίζει μια ακρόαση.

Αν κάποιος θέλει να του στείλω όλη τη σειρά σε ψηφιακή μορφή, ας μου στείλει PM (επιτέλους τα λαμβάνω κανονικά, ας είναι καλά ο Ζαζ!).

 

[Kalliana]

Όμως το Πρίγκιψ πιστεύω ότι ταιριάζει σε δεκατετράχρονους άλλης γενιάς και όχι της σημερινής.

Τι έχουν καλέ οι δεκατετράχρονοι της σημερινής γενιάς και δεν τους ταιριάζει; Μια χαρά το κατάλαβαν, είμαι σίγουρη

 

[nickel]

Όταν η κυρία Ρόουλινγκ, που ξέρει ότι μεταφράζονται τα βιβλία της σε ξερωγωπόσες γλώσσες, βάζει λογοπαίγνια μέχρι και στον τίτλο, προφανώς κάνει καψόνια στους μεταφραστές.

Για τη γραφή πρίγκιπας: πρόκειται για μια από τις πολλές διορθώσεις που έγιναν μαζί με τις απλοποιήσεις. Αντιγράφω από το Ορθογραφικό:

Προέρχεται από το ελληνιστικό πρίγκιψ, -ιπος (< λατινικό princeps, -ipis «άρχοντας, ηγεμόνας») και, ως εκ τούτου, γράφεται με -ι-: πρίγκιπας. Η παλαιότερη γραφή πρίγκηπας με -η- αντιστοιχίζει το μακρό -ē- (princēps) της Λατινικής στο ελληνικό -η-, π.β. censor > κήνσωρ.​

Παρακάτω τα ευρήματα στο TLG — δεν μας ήρθε σήμερα από το πουθενά ο πρίγκιπας!

 

[Ambrose]

Ναι, αλλά η παλαιότερη γραφή δεν ήταν η καθιερωμένη; Αυτές οι διαχρονοκεντρικές διορθώσεις ουσιαστικά τι εξυπηρετούν; Ιστορική συνέχεια; Ετυμολογική συνέχεια;

 

[Zazula]

Πώς ήταν καθιερωμένη; Εγώ βλέπω 31 πρίγκιψ και 30 πρίγκιπα (τα μεγαλύτερα σύνολα όλων των ανευρέσεων τύπων).

 

[Ambrose]

Αυτή ήταν η παλαιότερη, καθιερωμένη γραφή. Αυτά που βλέπεις είναι σημερινά αποτελέσματα.

Υ.Γ. Ακόμα και σήμερα όμως, ο Γκούγκλης δίνει 56.400 πρίγκηπες.

 

[nickel]

Με την καθιέρωση της δημοτικής καθιερώθηκαν και οι διορθωμένες / απλοποιημένες ορθογραφίες πολλών λέξεων (με ελάχιστες εκκρεμότητες) για να μην υπάρχει αναρχία. Τις αποφάσισαν άνθρωποι που ήξεραν για αυτά τα πράγματα καλύτερα από εμάς. Αυτές τις ορθογραφίες έχουν όλα τα λεξικά (με τις ελάχιστες εξαιρέσεις) και αυτές είναι καλό να ακολουθούμε για να μην κάνει ο καθένας του κεφαλιού του. Το αντάρτικο στις ορθογραφίες δεν έχει κανένα νόημα.

Αυτά που έδωσα από το TLG ανήκει στη γραμματεία μέχρι την Άλωση.

 

[Ambrose]

Ξαναματαspoiler.

Spoiler της Μάτας;