Είμαι καθηγητής Πληροφορικής. Ήδη όταν το θέμα μας είναι το διαδίκτυο, εξηγώ στην τάξη πως για συντομία αντί για "μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου" θα λέω ηλεμήνυμα κι αντί για "ηλεκτρονικό ταχυδρομείο" ηλεταχυδρομείο.
Αυτό το κάνω όχι απαραίτητα για να περάσω με το ζόρι τον νεολογισμό στους μαθητές αλλά για να απεγκλωβίσω τον εαυτό μου από τα μακρινάρια όπως αντίστοιχα αντί για τρία ντάμπλγιου λέω το πολύ πιο εύκολο βεβεβέ.*
Βέβαια πάντοτε εξηγώ πρώτα στους μαθητές τις ορολογίες ώστε να μπορούν να με παρακολουθήσουν.
Μία από τις ασχολίες μου είναι και αυτή, κι εκεί ακολουθώ την πρακτική που περιγράφει ο Φαροφύλακας. Οι ανήλικοι μαθητές, αφού ενδεχομένως παραξενευτούν λιγάκι στην αρχή, υιοθετούν αβίαστα τον όρο και συνεχίζουμε απελευθερωμένοι από το μακρινάρι. Σε μια τάξη, μάλιστα, συζητήσαμε και την
ηλεπιστολή με το σκεπτικό ότι ταιριάζει καλύτερα στο ταχυδρομείο. Συμφωνήσαμε τότε να χρησιμοποιούμε και τα δύο,
ηλεπιστολή για μεγάλο κείμενο και
ηλεμήνυμα για μικρό. Συνήθως, η δυσκολία αποδοχής του νεολογισμού είναι ανάλογη με την ηλικία και την προηγούμενη τριβή του μαθητή με το αντικείμενο και αντιστρόφως ανάλογη με την ελαστικότητα της σκέψης καθενός· οι ενήλικοι μαθητές εκφράζουν συχνότερα δισταγμούς και αντιρρήσεις.
Ο δάσκαλος πάντως, λόγω θέσης, αποτελεί άριστο απόστολο του ευαγγελίου του ηλεμηνύματος. (Αδελφοί, αμήν λέγω υμίν... ή Brothers and sisters, praise the Lord... για τηλευαγγελιστές )
Σε μετάφραση βιβλίου ή άρθρου δεν μου δόθηκε ακόμη η ευκαιρία, αλλά εκεί θα το έκανα άφοβα, εξηγώντας στο κείμενο ή σε σημείωση τον όρο, με τις επιφυλάξεις βέβαια που αναφέρει ο Δρ7χ στο #3 (και θα το πάλευα με τον επιμελητή αν έφερνε αντιρρήσεις).
Σε υποτιτλισμό διακρίνω 2 περιπτώσεις:
Αν το θέμα είναι σχετικό και αναφέρεται πολλές φορές ο όρος, όπως περιγράφει η usurpadora στο #6, θα το εξηγούσα στην πρώτη ευκαιρία και θα το χρησιμοποιούσα στη συνέχεια παντού· σωθήκαμε!
Όταν η λέξη πέφτει ξεκάρφωτη στους διαλόγους ή την αφήγηση δεν το βάζω, αφού από τη σκοπιά του θεατή ο χρόνος είναι πολύτιμος και δεν είναι σκόπιμο να αποσπώ την προσοχή του προβληματίζοντάς τον με άγνωστες λέξεις ή νεολογισμούς (όσο προφανείς κι αν είναι). Σκεφτείτε ότι στα 3-4 δευτερόλεπτα που διαρκεί κατά μέσο όρο ένας υπότιτλος, ο θεατής πρέπει να διαβάσει με άνεση (με μέση ταχύτητα ανάγνωσης 15 χαρακτήρες/sec), να κατανοήσει τον υπότιτλο και να εντάξει το νόημά του στην όλη αφήγηση ή πλοκή. Εκεί, χάριν συντομίας, χρησιμοποιώ αναγκαστικά το email (όχι ημέιλ), όσο κι αν δεν μου αρέσει. Οπότε θα περίμενα να επεκταθεί, αν όχι να καθιερωθεί η χρήση του. Να το δω έστω και μερικές φορές σε περιοδικά ή εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας δηλαδή, πριν το χρησιμοποιήσω.
Το μπαλάκι στους εκδότες, με λίγα λόγια.
Όσο για την προφορά Γερμανών και γερμανομαθών στα Αγγλικά ιδίως, είναι από τα πιο αστεία (όχι γελοία) πράγματα που μπορώ ν' ακούσω,
με κύριο ανταγωνιστή για την πρώτη θέση τους Ιταλούς και ειδικά τον Μπενίνι (Γκουντ ίβνινγκ έβρι μπόντι, μπαζ οφ του γιου, του... Άι κίλεντ χέι μαν, κ.ο.κ. ) Για να μη σαμποτάρω τούτο το νήμα, όμως, θ' ανοίξω άλλο γι' αυτά.
Ζητώ συγγνώμη για το σεντόνι αλλά, εκτός από δάσκαλος, είμαι και ψείρας...
*βεβεβέ ή γουγουγού; Πρόβατο ή περιστέρι (ή γουρούνι); ;)