Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου

[AoratiMelani]

Παιδιά, θα ήθελα τα φώτα σας.

Μια συνάδελφος μου μίλησε πρόσφατα για τον ΟΣΔΕΛ. Μου είπε ότι υπέγραψε μια σύμβαση με την οποία τους παραχωρεί το δικαίωμα να εισπράττουν για λογαριασμό της τα δικαιώματα από τα έργα της, και ότι αμέσως μόλις υπέγραψε της έδωσαν 200 ευρώ για κάθε βιβλίο που έχει μεταφράσει πρόσφατα (το πρόσφατα δεν θυμάμαι μέχρι πότε έφτανε, αν ήταν 1 ή 2 χρόνια).

Μου έδωσε ένα έντυπο με την σύμβαση για να υπογράψω κι εγώ αν θέλω, ένα τηλέφωνο επιοινωνίας (210 3626956), ένα όνομα (κυρία Σανδάλη) και μια ηλεκτρονική διεύθυνση, www.sekb.gr, info@sekb.gr, τα οποία ανήκουν στον Σύνδεσμο Εκδοτών Βιβλίου.

Εγώ να πω την αλήθεια δεν καταλαβαίνω γρυ. Είμαι και κομμάτι αφελής βλέπετε. Τι στην ευχή είναι ο ΟΣΔΕΛ; Είναι προς όφελος ενός μεταφραστή να υπογράψει μια τέτοια σύμβαση ή όχι; Τι δικαιώματα είναι αυτά που θα εισπράττουν και από ποιους; Ο εκδότης με έχει ήδη πληρώσει. Θα κυνηγάνε όποιον βγάζει μια φωτοτυπία του βιβλίου που έβγαλα; Τι ακριβώς κάνουνε; Τι ακριβώς τους παραχωρώ;

Στην ιστοσελίδα του ΟΣΔΕΛ μπορεί κανείς να βρει τα έντυπα των συμβάσεων ανάθεσης. Εγώ τα διάβασα, αλλά ανάθεμά με κι αν βγάζω άκρη. Δεν έκανα τίποτε, σκεπτόμενη πως αν δεν καταλαβαίνω τι είναι και τι κάνει, καλύτερα να το αφήσω μέχρι να καταλάβω.

Εσείς τι ξέρετε γι' αυτό και τι νομίζετε;

 

[Zazula]

Φέτος ο ΟΣΔΕΛ καταβάλλει, σε εκδότες, συγγραφείς και μεταφραστές, τα δικαιώματα από τις νέες κυκλοφορίες του 2007. Του χρόνου θα είναι του 2008 κ.ο.κ. Τα δύο τελευταία χρόνια δίνει κατ' ελάχιστο 200€ σε συγγραφείς και εκδότες, αλλά το τελικό ποσό υπολογίζεται βάσει του αριθμού των σελίδων που παρήγαγε ο καθένας, σε σχέση με το συνολικό αριθμό των σελίδων των νέων κυκλοφοριών εκείνης της χρονιάς. Επομένως ορισμένοι μεταφραστές και συγγραφείς εισπράττουν μεγαλύτερα ποσά. Δεν προσμετρώνται όλες οι βιβλιοθηκονομικές κατηγορίες βιβλίων, διότι δεν πλήττονται εξίσου από την παράνομη φωτοτύπηση. Άποψή μου είναι να υπογράψετε σύμβαση μαζί του. Περισσότερα εν καιρώ, και αναλόγως και τυχόν ερωτημάτων που θα προκύψουν απ' τη συζήτηση.

 

[AoratiMelani]

Μα καλά, αυτοί πού τα βρίσκουν τα λεφτά; Πώς μπορούν να σου δίνουν με το καλημέρα σας 200 ευρώ; Από ποιον τα εισπράττουν;

Εσείς έχετε υπογράψει τέτοια σύμβαση; (το εσείς είναι κανονικός πληθυντικός, όχι ευγενείας, προτιμώ τον διαδικτυακό ενικό, θεωρώ ότι ο πληθυντικός "ευγενείας" στο διαδίκτυο χρησιμεύει μόνο για να κρατά κανείς αποστάσεις).

Κάνω και μια άλλη σκέψη: θέλω πραγματικά να παίρνω λεφτά από τις παράνομες φωτοτυπήσεις; Εγώ η ίδια φωτοτυπώ βιβλία όταν δεν έχω άλλη λύση, πάρα πολύς κόσμος το κάνει, κατεβάζω κείμενα από το δίκτυο, γενικά το copyright είναι ένα πράγμα που το αντιμετωπίζουμε με μικρότερο σεβασμό από όσο ορίζει ο νόμος (δεν θα κλέψω ένα βιβλίο, ας πούμε, αλλά θα βγάλω φωτοτυπίες αν τις χρειάζομαι για τη δουλειά μου ή αν δεν βρίσκω να αγοράσω αντίτυπο).

Γιατί να κυνηγάω λοιπόν τους άλλους που κάνουν το ίδιο με μένα;

Εκτός κι αν ο ΟΣΔΕΛ εισπράττει δικαιώματα και από αλλού.

 

[Zazula]

Ο ΟΣΔΕΛ αποτελεί κοινό συνεταιρισμό συγγραφέων και εκδοτών και σκοπός του είναι να εισπράττει και να διανέμει στους πνευματικούς δημιουργούς (συγγραφείς και εκδότες) έστω και ένα μέρος από αυτά που εκείνοι χάνουν από τους μη ελεγχόμενους σύγχρονους τρόπους αναπαραγωγής. Ειδικότερα ο ΟΣΔΕΛ:

• Εισπράττει ποσά που αφορούν αμοιβές πνευματικών δικαιωμάτων και τα οποία δεν αποδίδονται στους δικαιούχους, λόγω αναπαραγωγής μέσω φωτοτυπιών, ηλεκτρονικών υπολογιστών κ.λ.π. Συγκεκριμένα, ο ΟΣΔΕΛ εισπράττει 4% της αξίας εισαγωγής φωτοτυπικών μηχανημάτων, χαρτιού κατάλληλου για φωτοτυπία, scanners και αποθηκευτικών μέσων χωρητικότητας κάτω των 100Mb.
• Αποδίδει αυτά τα ποσά σε εκδότες και σε συγγραφείς που έχουν συνάψει με αυτόν σχετική Σύμβαση Ανάθεσης για την είσπραξη των ποσών αυτών.

Επομένως, με την υπογραφή της Σύμβασης Ανάθεσης, οι συγγραφείς και οι εκδότες αναθέτουν στον Οργανισμό να εισπράττει για λογαριασμό τους τα χρήματα, που εκείνοι χάνουν από την παράνομη αναπαραγωγή των έργων τους και την οποία οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να ελέγξουν. Αυτομάτως γίνονται τότε συνδικαιούχοι στη διανομή των χρημάτων αυτών.

Εν όψει, μάλιστα, των δικαστικών ενεργειών, που έχουν ξεκινήσει εναντίον μεγάλων εταιριών, είναι προφανές ότι μόνο με την αύξηση των συμβαλλομένων θα καταστεί ο ΟΣΔΕΛ ισχυρός τόσο στα μάτια των αντιδίκων όσο και των δικαστών που εκδικάζουν τις υποθέσεις.

Σας διευκρινίζουμε ότι ο ΟΣΔΕΛ βάσει του Ν.2121/1993 περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, είναι ο μόνος φορέας, που δικαιούται να εισπράττει και να αποδίδει τα ποσά αυτά στους δημιουργούς. Τη διαδικασία αυτή δεν μπορεί να την κινήσει κανείς ατομικά. Διευκρινίζεται ότι ο ΟΣΔΕΛ δεν εμπλέκεται στα δικαιώματα, που εισπράττουν οι συγγραφείς από τους εκδότες τους, αλλά μόνο στην «εύλογη αμοιβή» λόγω παράνομης αναπαραγωγής.

Ως προς τα υπόλοιπα δικαιώματα τα οποία ο ΟΣΔΕΛ διεκδικεί για λογαριασμό συγγραφέων και εκδοτών διευκρινίζουμε τα εξής:

1) Δικαιώματα εκμίσθωσης ή δανεισμού (2.2.β. της Σύμβασης Ανάθεσης)
Αφορά αποκλειστικά και μόνο τη χρήση που γίνεται από δανειστικές βιβλιοθήκες (κρατικές, δημοτικές πανεπιστημιακές ή ιδιωτικές). Εκμίσθωση είναι ο δανεισμός με αντάλλαγμα, ενώ ο δανεισμός είναι χωρίς αντάλλαγμα. Αποτελεί διεθνή πρακτική η διαχείριση του δικαιώματος αυτού από Ο.Σ.Δ. Και αυτό διότι είναι πρακτικά αδύνατο ή ασύμφορο ο εκδότης να προβαίνει ατομικά σε συμφωνίες με την κάθε βιβλιοθήκη και να ελέγχει στη συνέχεια ποια δικά του βιβλία δανείζονται, πόσες φορές κλπ.

2) Δικαίωμα μετάδοσης ή αναμετάδοσης έργων του λόγου ή επιστήμης στο κοινό με τη ραδιοφωνία και την τηλεόραση (2.2.γ. της Σύμβασης Ανάθεσης).
Αφορά τις περιπτώσεις έργων του λόγου που μεταδίδονται από το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση, π.χ. άρθρα εφημερίδων που διαβάζονται σε πρωινές εκπομπές, ποιήματα ή αποσπάσματα μυθιστορημάτων που διαβάζονται σε εκπομπές για το βιβλίο. Συγγραφείς ενδιαφέρονται ειδικά γι’ αυτό το δικαίωμα διότι όταν καλούνται να συμμετάσχουν σε εκπομπές, δεν πληρώνονται και δεν μπορούν να διεκδικήσουν αμοιβή, ενώ τα δικαιώματα ανήκουν στον οργανισμό θα εισπράξουν αμοιβή. Περιλαμβάνει επίσης τις μεταφράσεις – υπότιτλους ξένων ταινιών ή σειρών καθώς και τη μετάδοση μυθιστορημάτων που έχουν διασκευαστεί σε σενάριο ταινιών ή σήριαλ. Δεν περιλαμβάνει το δικαίωμα διασκευής το οποίο το ασκεί ατομικά ο συγγραφέας ή ο εκδότης εάν έχει μεταβιβασθεί σε αυτόν.

3) Δικαίωμα δημόσιας εκτέλεσης έργων του λόγου εγγεγραμμένων σε κάθε είδους υλικούς φορείς ήχου ή ήχου και εικόνας ή μεταδιδόμενων από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση (2.2.δ. της Σύμβασης Ανάθεσης).
Αφορά τη χρήση έργων του λόγου που μεταδίδονται από το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση ή από κασετόφωνα – βίντεο σε δημόσιους χώρους (καφενεία, εστιατόρια, ξενοδοχεία, καταστήματα κλπ). Είναι προφανές ότι το δικαίωμα αυτό δεν μπορεί να το ασκήσει ατομικά ο κάθε εκδότης. Ούτε και ο ΟΣΔΕΛ πρόκειται μόνος του να στήσει δίκτυο είσπραξης από αυτήν την πηγή, αλλά θα μας αποδίδεται ένα μικρό ποσοστό από τα ποσά που θα εισπράττουν οι κύριοι δικαιούχοι (σκηνοθέτες, μουσικοί, ηθοποιοί κλπ.).

4) Δικαίωμα παρουσίασης έργων του λόγου στο κοινό (2.2.ε. της Σύμβασης Ανάθεσης).
Αφορά την παρουσίαση έργων στο κοινό σε εκδηλώσεις που παρουσιάζονται βιβλία και διαβάζονται αποσπάσματα. Και εδώ οι συγγραφείς που συμμετέχουν σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις δεν αμείβονται και μπορούν να το επιτύχουν μέσω του οργανισμού.

5) Δικαίωμα εγγραφής, αναπαραγωγής και θέσης σε κυκλοφορία με κάθε είδους υλικούς φορείς ήχου ή ήχου και εικόνας έργων του λόγου που μελοποιήθηκαν με την άδεια του δικαιούχου (2.2.στ. της Σύμβασης Ανάθεσης)
Αφορά αποκλειστικά ποιήματα που μελοποιήθηκαν σε τραγούδια.

6) Δικαίωμα αναπαραγωγής έργων του λόγου με φωτοτυπικά μηχανήματα ή ανάλογα τεχνικά μέσα (2.2.ζ. της Σύμβασης Ανάθεσης).
Αφορά την παράνομη – μη ελεγχόμενη αναπαραγωγή. Η πολιτική του ΟΣΔΕΛ στο θέμα αυτό είναι:

• να κινεί διαδικασίες εναντίον όσων προβαίνουν σε παράνομη φωτοτυπία βιβλίων.
• να παραχωρεί άδειες έναντι αμοιβής για την αναπαραγωγή μικρού μέρους ενός βιβλίου όπου προβλέπονται κυρώσεις εάν ο αντισυμβαλλόμενος παραβιάσει τη σύμβαση. Από αυτή τη διαδικασία αδειοδότησης εξαιρούνται τα φωτοτυπικά καταστήματα για τα οποία δεν παραχωρείται κανενός είδους άδεια.

Η διαχείριση αυτού του δικαιώματος αποτελεί και τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τους εκδότες και τους δημιουργούς στους άλλους ευρωπαϊκούς Ο.Σ.Δ.

7) Δικαίωμα ψηφιακής αναπαραγωγής έργων του λόγου ή επιστήμης που βρίσκονται σε βιβλιοθήκες ή αρχεία καθώς και το δικαίωμα διάθεσης ων έργων αυτών στο κοινό (2.2.η της Σύμβασης Ανάθεσης).
Αφορά τη διάθεση έργων στο κοινό κατά τρόπο ώστε οποιοσδήποτε επισκέπτης της βιβλιοθήκης ή του αρχείου να έχει πρόσβαση στα έργα αυτά αποκλειστικά μέσω υπολογιστή που είναι εγκατεστημένος στο χώρο που στεγάζεται η βιβλιοθήκη ή το αρχείο.

Τα παραπάνω δικαιώματα μεταβιβάζονται στον ΟΣΔΕΛ με αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση και όχι για να τα εκμεταλλευθεί ο ίδιος. Δηλαδή ο ΟΣΔΕΛ δεν θα κάνει ο ίδιος βιβλιοθήκη, τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό σταθμό, ούτε θα προμηθεύσει βιβλιοθήκες με βιβλία.
Τα παραπάνω δικαιώματα, τα διαχειρίζονται διεθνώς οι Ο.Σ.Δ. διότι δεν συμφέρει τους εκδότες ή τους συγγραφείς να τα διαχειρίζονται ατομικά.

Είναι προφανές ότι οι συγγραφείς και οι εκδότες δεν έχουν τίποτα να χάσουν παρά μόνο να κερδίσουν από τη Σύμβαση Ανάθεσης με τον ΟΣΔΕΛ. Μόνο με υπογεγραμμένη Σύμβαση Ανάθεσης μπορεί ο ΟΣΔΕΛ να αποδώσει σε συγκεκριμένο δημιουργό το μερίδιο των δικαιωμάτων αυτών, που του αναλογεί.

Για οποιαδήποτε πληροφορία, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλέφωνο: 210-3626056

 

[sunshine]

AoratiMelani, δεν περιμένουν έξω από τα φωτοτυπάδικα και κόβουν πρόστιμο σε όποιον φωτοτύπησε ένα βιβλίο σου.

Εισπράττει ποσά που αφορούν αμοιβές πνευματικών δικαιωμάτων και τα οποία δεν αποδίδονται στους δικαιούχους, λόγω αναπαραγωγής μέσω φωτοτυπιών, ηλεκτρονικών υπολογιστών κ.λ.π. Συγκεκριμένα, ο ΟΣΔΕΛ εισπράττει 4% της αξίας εισαγωγής φωτοτυπικών μηχανημάτων, χαρτιού κατάλληλου για φωτοτυπία, scanners και αποθηκευτικών μέσων χωρητικότητας κάτω των 100Mb.

Εγώ προσωπικά έχω υπογράψει σύμβαση με τον ΟΣΔΕΛ και πιστεύω/ελπίζω ότι ένα τέτοιο όργανο μόνο να μας βοηθήσει μπορεί.

(Στεγάζονται και σε πολύ ωραίο κτίριο)

 

[drsiebenmal]

Πώς μπορούν να σου δίνουν με το καλημέρα σας 200 ευρώ;

Το 200 ευρώ είναι το μίνιμουμ, το «πάγιο» που δίνει ο ΟΣΔΕΛ στα συμβεβλημένα μέλη του εφόσον έχουν τουλάχιστον μια έκδοση στη χρονιά διανομής. Δεν είναι ανά βιβλίο. Από εκεί και πέρα, με βάση στοιχεία της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, υπολογίζεται ο αριθμός των σελίδων που έχεις συγγράψει ή μεταφράσει και το υπόλοιπο διαθέσιμο ποσό (πέρα από τα πάγια) μοιράζεται αναλογικά.

Και μην μπλέκεις τη μια σελίδα φωτοτυπία που θα βγάλεις για να κάνεις τη δουλειά σου ή θα ζητήσεις (και θα πρέπει να σου δώσουν) από μια βιβλιοθήκη ή έστω, καταχρηστικά, τη φωτοτυπία ενός δυσεύρετου ή εξαντλημένου βιβλίου, με τη συστηματική έως «επαγγελματική» ανατύπωση ολόκληρων βιβλίων που βρίσκονται σε κυκλοφορία...

 

[diceman]

Επίσης, AoratiMelani, αν έχεις επιφυλάξεις, μην υπογράψεις τη σύμβαση. Έτσι, θα μοιραστούμε όλοι οι υπόλοιποι το μερίδιό σου...

 

[AoratiMelani]

Σας ευχαριστώ όλους πάρα πολύ για τις διευκρινίσεις.

Ζαζούλα, την ιστοσελίδα του ΟΣΔΕΛ την είχα ήδη διαβάσει, πιστεύω ότι αυτό φαινόταν και από την αρχική μου ανάρτηση. Δεν χρειαζόμουν να την ξαναδώ, χρειαζόμουν να μου την εξηγήσει κάποιος. Ευχαριστώ πάντως για την παράθεση του αποσπάσματος αυτού.

 

[Zazula]

AoratiMelani, αν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που θέλεις να σου επεξηγηθεί και δεν καλύφθηκε ήδη, ευχαρίστως. :)

 

[larvatus_prodeo]

Κατά τη γνώμη μου το θέμα δεν είναι έτσι απλά να τρέξουμε να τα τσεπώσουμε, αλλά να προβληματιστούμε κατά πόσο θέλουμε να στηρίξουμε την ύπαρξη τέτοιων οργανισμών. Είναι προφανές ότι ο συγκεκριμένος οργανισμόςδεν έπεσε από τον ουρανό αλλά ότι εντάσσεται σε μια προσπάθεια να μην υπάρχει κανενός είδους διακίνηση βιβλίων κλπ εκτός της αγοράς. Όποιος συμφωνεί με αυτό, όποιος συμφωνεί με τις απαγορεύσεις που αφορούν το Διαδίκτυο για την "υπεράσπιση των πνευματικών δικαιωμάτων" (δηλαδή των εταιριών και των εκδοτών) μπορεί να πάει να τα τσεπώσει. Όποιος προτιμά να μην υπάρχουν τέτοιοι οργανισμοί και τέτοια μέτρα καλά θα κάνει να μην τα τσεπώσει και να μην ενδώσει στον (όποιο) πειρασμό.

 

[Zazula]

Όποιος επίσης επιθυμεί να μεταφράζει χωρίς αμοιβή για το κοινό καλό και τη διάδοση των ιδεών, ας επικοινωνήσει μαζί μου. :)

 

[Count Baltar]

Όποιος επίσης επιθυμεί να μεταφράζει χωρίς αμοιβή για το κοινό καλό και τη διάδοση των ιδεών, ας επικοινωνήσει μαζί μου. :)

Πάλι μας πρόλαβες, βρε ζάζουλα... Αμάν πια. Εμείς να μην προωθήσουμε το κοινό καλό;

Λάρβατε, τα λεφτά που έχω τσεπώσει απ' τον ΟΣΔΕΛ τόσα χρόνια (από διαβολική σύμπτωση ήμουν από τους πρώτους που ειδοποίησε ο οργανισμός περί της ύπαρξής του: φανταστείτε, με πήραν τηλέφωνο για να μου πουν ότι θα μου δώσουν λεφτά. Έμεινα ΚΑΓΚΕΛΟ) ξεπερνούν κατά πολύ τα λεφτά που έχω γλιτώσει φωτοτυπώντας οτιδήποτε. Περιμένω, λοιπόν, να εισπράξω και τα δικά σας μεριδιάκια -- αφού δεν θα πάτε να τσεπώσετε. Θενκς!

 

[larvatus_prodeo]

Άλλο πράγμα να μεταφράζεις χωρίς αμοιβή κι άλλο να φαντασιώνεσαι ότι έχεις κοινά συμφέροντα με τους εκδότες στην υποτιθέμενη υπεράσπιση των πνευματικών δικαιωμάτων. Θα προτιμήσω λοιπόν να πάρω την αμοιβή μου και τίποτα παραπάνω. Θα προτιμήσω επίσης να κατεβάζω βιβλία και λεξικά από το Διαδίκτυο αδιαφορώντας για τα συμφέροντα των εκδοτών. Ένας επιφανής εκδότης δεν ξεχνά να υπενθυμίζει στους μεταφραστές του ότι ανάμεσα σε αυτούς και σε εκείνον υπάρχει ταξικό χάσμα και ότι δεν μπορούμε να τα εξισώνουμε όλα. Κρίμα που υπάρχουν μεταφραστές που δεν μπορούν να το καταλάβουν αυτό. Δεν είναι λίγο παράδοξο να συζητάμε εδώ για τόσα ζητήματα αλλά καθόλου για τις αυθαιρεσίες και την κοροϊδία των εκδοτών; Δεν είναι λίγο παράδοξο να μιλάμε για τέτοιους οργανισμούς που δίνουν διακοσάρια και την ίδια στιγμή πολλοί από εμάς να περιμένουν αρκετά χιλιάρικα από εκδοτικούς οίκους; Μήπως θα ήταν καλύτερα να αρχίσουμε να τους ξεμπροστιάζουμε;

 

[nickel]

Το σύστημα εκμετάλλευσης που ισχύει στον εκδοτικό χώρο δεν διαφέρει από το σύστημα εκμετάλλευσης που ισχύει σε ολόκληρο το καπιταλιστικό σύστημα. Δεν ξέρω αν είναι πιο στυγνό ή πιο άναρχο σε σχέση με όσα ισχύουν σε άλλους χώρους· ίσως πάλι να θέλουν οι μεταφραστές να έχουν καλύτερη μεταχείριση ως πνευματικοί άνθρωποι από τις κυρίες που καθαρίζουν σκάλες, υπενθυμίζοντας έτσι ένα άλλο «ταξικό χάσμα» (αλλά αυτά τα λέω εγώ, δεν ξέρω αν τα λένε οι μεταφραστές). Αυτό όμως που λες, larvatus_prodeo, είναι ότι πρέπει να δεχτούμε, να καθαγιάσουμε ίσως, την πειρατεία, διότι είναι σε βάρος των εκδοτών άρα απάντηση στην εκμετάλλευση που γίνεται σε βάρος των μεταφραστών. Η πειρατεία είναι μια ανωμαλία μιας νέας πραγματικότητας που λέγεται διαδίκτυο. Στα νερά του έχουμε φτάσει στην κατάσταση που ίσχυε στα πελάγη και τους ωκεανούς στην αρχαιότητα και στον μεσαίωνα (αλλά μέχρι και στις μέρες μας), ένα φαινόμενο που μπορεί να παίρνει ενίοτε ρομαντικές διαστάσεις μέσα από τη μυθιστορία, αλλά... Μαζί με τους Ρομπέν των Δασών με ή χωρίς εισαγωγικά ή τους νεαρούς που εφορμούν σήμερα στα σουπερμάρκετ και μοιράζουν ύστερα τη λεία τους, η πειρατεία κάθε μορφής είναι παρανομία και φαινόμενο μιας ανοργάνωτης κοινωνίας. Είναι η πειρατεία ο διεκδικητικός τρόπος μέσα από τον οποίο θα περάσουμε σε μια πιο οργανωμένη και δίκαιη κοινωνία; Ίσως να είναι, δεν ξέρω. Επίσης: όταν η πειρατεία χτυπά τον εκδότη, μήπως χτυπά και τον συγγραφέα; Κάθε δικό μου λεξικό που κατεβάζεις παράνομα από το διαδίκτυο, δεν μου στερεί το δικό μου ποσοστό δικαιωμάτων; Ή μήπως βάζουμε και τον συγγραφέα, τον τραγουδοποιό, τον σεναριογράφο στο ίδιο καλάθι, στην κατηγορία των πάμπλουτων εκμεταλλευτών; Και σε τι διαφέρει σαν ενέργεια από το να έμπαινε κανείς νύχτα στο βιβλιοπωλείο, στο δισκοπωλείο, στο βιντεάδικο, και να αφαιρούσε ένα ράφι βιβλία, δίσκους, βιντεοταινίες; Στο ότι δεν αφαιρείται η πρώτη ύλη;

Να συζητήσουμε και να κάνουμε κάτι για την εκμετάλλευση από τους εκδότες. Να συζητήσουμε για την ευρύτερη και ευχερέστερη πρόσβαση στη γνώση, στο πνευματικό έργο, στη μουσική. Αλλά να μη θεωρούμε ότι απάντηση στην εκμετάλλευση είναι η πειρατεία. Γιατί η απάντηση του εκμεταλλευτή μπορεί να είναι η ακόμα πιο στυγνή εκμετάλλευση, και του δημιουργού και του νόμιμου πελάτη. Και μόνο μπροστά δεν θα πάει έτσι η κοινωνία μας.

(Δάσκαλος που διδάσκει και νόμον δεν κρατάει, αλλά δεν νιώθει δα και περήφανος γι' αυτό.)

 

[daeman]

Το θέμα καλύφθηκε δεόντως, από την πρακτική του σκοπιά, τουλάχιστον (η ιδεολογική του πλευρά θα χρειαζόταν νέο νήμα, όπου θα γράφονταν πολλά), οπότε συνεισφέρω απλώς κάποιες διευκρινίσεις και σκέψεις:

Μάλλον θα ήταν καλύτερα να μη συγχέουμε διαφορετικά πράγματα, να μην τα βάζουμε όλα σ' ένα τσουβάλι...
Ο ΟΣΔΕΛ δεν έχει καμία σχέση με τους (τρισκατάρατους, για όσους έτσι πιστεύουν) εκδότες και τα συμφέροντά τους. Σκοπός της ύπαρξής του είναι να συγκεντρώνει τα ποσά που ήδη παρακρατούνται απ' όλους όσους αγοράζουν μηχανήματα αναπαραγωγής, χαρτί για φωτοτύπηση ή κενά μέσα αποθήκευσης χωρητικότητας κάτω των 100ΜΒ (το ποσοστό της τάξης του 4% είναι ήδη ενσωματωμένο στη χονδρική ή λιανική τιμή που πληρώνουμε) και να τα αναδιανέμει σε όλους όσους εργάστηκαν για την παραγωγή έντυπων έργων του λόγου (συγγραφείς, μεταφραστές-επιμελητές-διορθωτές, κ.λπ.), για τη μερική ή συνολική αναπαραγωγή των οποίων θα χρησιμοποιηθούν τα παραπάνω αναλώσιμα. Υπάρχει αντίστοιχο μέτρο και για τη μουσική ή τα οπτικοακουστικά έργα (το ποσοστό εκεί ενσωματώνεται στα κενά CD ή DVD και κασέτες, από τις οποίες ξεκίνησε, μάλιστα, αυτή η λογική), μόνο που εκεί αναλαμβάνει η (σίγουρα τρισκατάρατη) ΑΕΠΙ, και όποιοι προσπάθησαν να διεκδικήσουν κάτι από την ΑΕΠΙ, οπωσδήποτε θα έχουν να διηγηθούν "φρικτές ιστορίες καθημερινής τρέλλλλας" (με πολλά ακόμη λ)!
Δεν γνωρίζω αν παίρνουν και οι εκδότες μερίδιο από τον ΟΣΔΕΛ, αλλά στο καταστατικό του και τη σύμβαση ανάθεσης που υπογράφουμε μαζί του αναφέρεται ρητά ότι: "Διευκρινίζεται ότι ο ΟΣΔΕΛ δεν εμπλέκεται στα δικαιώματα, που εισπράττουν οι συγγραφείς από τους εκδότες τους, αλλά μόνο στην «εύλογη αμοιβή» λόγω παράνομης αναπαραγωγής.
Όσον αφορά τους εργάτες του λόγου, πάντως, ο ΟΣΔΕΛ λειτουργεί για το συμφέρον τους, αναγνωρίζοντας ότι είναι αναπόφευκτο να αναπαραχθούν, λιγότερο ή περισσότερο, τα έργα τους, οπότε δικαιούνται κι εκείνοι κάποιο ποσό απ' όσα ούτως ή άλλως παρακρατούνται. Τα έχουμε πληρώσει κι εμείς και όλοι όσοι αγοράζουν τα παραπάνω αναλώσιμα (και θα τα πληρώνουμε εσαεί), κι αν δεν πάμε να τα πάρουμε, απλώς θα πάνε "υπέρ βωμών και εστιών" - θα τα χάσουμε, δηλαδή - και πιστεύω (χωρίς να το έχω ψάξει) ότι τα ποσά που δεν διανέμονται, δεν αναδιανέμονται (καλώς ή κακώς) στους υπόλοιπους δικαιούχους. Οπότε μάλλον είναι μάταιο να "κάνουμε όρεξη" ότι θα μοιραστούμε τα μερίδια άλλων.

Για το "ξεμπρόστιασμα" των εκδοτών και των πρακτικών τους και για τη σκοπιμότητα μιας τέτοιας κίνησης εδώ, δηλώνω αναρμόδιος να απαντήσω, λόγω θέσης (καθότι ακόμη junior member :)). Αν μου επιτραπεί να εκφράσω την ταπεινή μου γνώμη, όμως, κι αν δεν κάνω λάθος, η Λεξιλογία δεν είναι ούτε συνδικαλιστικό όργανο, ούτε φορέας διεκδίκησης δικαιωμάτων... (Εάν κάτι τέτοιο κριθεί σκόπιμο, πάντως, θα πρότεινα να ξεκινήσουμε από το θέμα του ΦΠΑ του έργου μας, που και ανέρχεται στο σεβαστό ποσοστό του 19% και σίγουρα πάει "υπέρ [των γνωστών σε όλους] βωμών και εστιών [των ουσιαστικά γνωστών-αγνώστων]" ή από το φλέγον θέμα της - πολλάκις πολλαπλής - ασφάλισής μας!)

Τέλος, μια φιλική παρατήρηση προς τον συνδαιτυμόνα Larvatus:
Δεν είναι παράδοξο να με καλούν για δείπνο (όπου δεν είναι υποχρεωτικό να παρευρεθώ) και μόλις φτάσω, πριν καν πω καλησπέρα, ν' αρχίσω να γκρινιάζω για τη μουσική, το φαγητό, τις κουβέντες της παρέας, τον φωτισμό και δεν ξέρω εγώ τι άλλο και να επιτιμώ, φανερά ή συγκαλυμμένα, τους άλλους καλεσμένους;

Με συγχωρείτε για το "σεντόνι", σταματώ εδώ, παρότι έχω κι άλλα να πω (και μάλιστα χωρίς να θίξω το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων γιατί τότε θα έγραφα όλη την "Πειραϊκή-Πατραϊκή"! ;)), και εύχομαι καλή βδομάδα!

Edit: O nickel προσφέρει στη δημοσίευση #14 μια πολύ καλή αφετηρία συζήτησης για το μεγάλο ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων, την οποία δεν είδα πριν πατήσω το reply. Πολύ θα ήθελα να συνεισφέρω στη συζήτηση αυτή τώρα, αλλά πρέπει να συνεχίσω τη δουλειά γιατί το (τρισκατάρατο) αφεντικό-πελάτης ωρύεται για τήρηση των συμφωνημένων προθεσμιών παράδοσης...

 

[drsiebenmal]

Δεν γνωρίζω αν παίρνουν και οι εκδότες μερίδιο από τον ΟΣΔΕΛ

Έχω την εντύπωση ότι παίρνουν (ακόμη και οι εκδότες ενός βιβλίου, με άλλα λόγια, οι συγγραφείς που δεν βρίσκουν εκδότη να τους «εκδώσει» —κι αυτοί δημιουργοί λόγου είναι) και ίσως είναι θέμα συζήτησης το πόσο παίρνουν, αλλά...

Κατά τα λοιπά, νομίζω ότι ο nickel τα είπε όλα.

 

[Zazula]

Αυτοί που έχουν λαμβάνειν από τον ΟΣΔΕΛ είναι (1) εκδότες, (2) συγγραφείς και μεταφραστές.

 

[AoratiMelani]

Τελικά υπέγραψα με τον ΟΣΔΕΛ. Η κοπελιά που με εξυπηρέτησε ήταν ευγενέστατη, της έθεσα τα ίδια ερωτήματα που έθεσα κι εδώ και μου έλυσε τις απορίες.

Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Sunshine που εντόπισε από το κατεβατό του ΟΣΔΕΛ το απόσπασμα που απαντούσε στο ερώτημά μου "πού τα βρίσκουν τα λεφτά" (από την υποχρεωτική εισφορά 4% των μεγάλων εταιρειών εισαγωγής φωτοαντιγραφικών μηχανιμάτων και χαρτιού). Πραγματικά με βοήθησε να καταλάβω.

Δεν είμαι κι εγώ καθόλου σίγουρη ότι με βρίσκει ιδεολογικά σύμφωνη αυτή η ιστορία. Δεν το έχω ξεκάθαρο ακόμη. Η λογική μοιάζει να είναι "αφού δεν μπορώ να πιάσω αυτόν που παρανομεί, πιάνω αυτόν που μπορώ, και ας μην παρανομεί". Θυμίζει κάπως και την συμβουλή να δέρνεις κάθε μέρα την γυναίκα σου, ακόμη κι αν δεν ξέρεις τι έχει κάνει - εκείνη ξέρει.

Σίγουρα η Xerox μπορεί να εντοπιστεί και έχει και χρήματα να δώσει, ενώ ο φοιτητής που φωτοτυπεί ένα ολόκληρο βιβλίο δεν μπορεί να εντοπιστεί και είναι και άφραγκος. Μα είναι λόγος αυτός να αναγκάζουμε την Xerox να πληρώνει; Κάπως σαν να χώνουμε προληπτικά στην φυλακή ένα μήνα τον χρόνο τους διευθυντές μιας εταιρίας κατασκευής όπλων για τον φόνο που στατιστικά είναι βέβαιο ότι θα διαπράξει κάποιος αγοραστής των προϊόντων της.

 

[larvatus_prodeo]

Χωρίς να θέλω να ξανανοίξω μια συζήτηση που προφανώς δεν έχει λόγο ύπαρξης (αφού πρόκειται ξεκάθαρα για παράλληλους μονόλογους - πράγμα σεβαστό αρκεί καθένας να είναι συνεπής με την άποψή του και να μην φάσκει και αντιφάσκει), επίτρεψέ μου Aorati Melani να σε διαβεβαιώσω ότι όπως πάντα ο φοιτητής (και βέβαια όχι μόνο αυτός) πληρώνει ήδη το περίφημο 4% γιατί κάθε εταιρεία που σέβεται τον εαυτό της έχει ήδη μετακυλήσει το κόστος στον αγοραστή. Επίτρεψέ μου επίσης να σε διαβεβαιώσω ότι αυτές τις μέρες που μιλάμε έχει ξεκινήσει μια τεράστια προσπάθεια στο διαδίκτυο, με πρωτοβουλία της ΕΕ, για να περιοριστεί η περίφημη πειρατεία (είναι γνωστό ότι η Rapidshare άρχισε πλέον να καρφώνει στις αρχές) και επιτέλους να μπει ...τάξη, γιατί παρατράβηξε το αστείο με τους αλήτες που δεν σέβονται τα πνευματικά δικαιώματα. Τέλος, επίτρεψέ μου να σου επισημάνω ότι κατά τα φαινόμενα ένας από τους πρώτους σταυροφόρους κατά της πειρατείας (βιβλίων) στα μέρη μας, και μάλιστα με επιτυχή γι' αυτόν αποτελέσματα, είναι ο φίλτατος Μπαμπινιώτης, αφού δεν θεωρείται τυχαίο ότι το καλύτερο μπλογκ που αναρτούσε ελληνικά βιβλία έκλεισε (δηλαδή πήρε εντολή να κλείσει αλλιώς...) την επομένη που ανάρτησε το λεξικό του Τεράστιου Μπαμπινιώτη. Για μια ακόμα φορά, βέβαια, μπορεί καθένας να θεωρήσει ότι ο Μπαμπινιώτης εκφράζει απλώς τις ανάγκες του κόσμου των βιβλίων και όχι τον εαυτούλη του και την παρέα του... Όσο για εμένα, και κλείνω, πρόλαβα να κατεβάσω το λεξικό του Τεράστιου και το έχω ήδη κάνει δώρο σε αρκετούς. Αυτά, και συγγνώμη αν ήμουν αγενής παρότι φιλοξενούμενος (φαίνεται ότι μόνο ο οικοδεσπότης μπορεί να είναι αγενής!).

 

[nickel]

Αφού, λοιπόν, διαθέτεις, φίλτατε larvatus_prodeo, τον «Μπαμπινιώτη», να κάνουμε πρώτα μια σημαντική διευκρίνιση: Σύμφωνα με το ΛΝΕΓ, μονόλογος είναι και «η παρατεταμένη ομιλία κατά την οποία ο ομιλητής δεν λαμβάνει υπ' όψιν του τους άλλους συζητητές: αυτό δεν είναι συζήτηση· είναι παράλληλοι μονόλογοι».

Νομίζω ότι κάποιες από τις παραπάνω «παρατεταμένες ομιλίες» έλαβαν και παραέλαβαν υπ’ όψιν τους τις θέσεις σου και τις σχολίασαν. Εγώ, μάλιστα, έβαλα και κάποια ερωτήματα, αλλά απάντηση δεν πήρα. Οπότε ο μονόλογος εδώ είναι μια τακτική που μονόπλευρα επιλέγεται, για να καταδικαστεί στη συνέχεια από αυτόν που την επέλεξε.

Εγώ ωστόσο θα επιμένω να ρωτώ: Το Κέντρο Λεξικολογίας (το οποίο εκδίδει τα λεξικά «Μπαμπινιώτη») είναι ένας κερδοσκοπικός οργανισμός. Αν οι άνθρωποι που στελεχώνουν την εταιρεία (ο επενδυτής, ο καθηγητής, οι συνεργάτες του) γνώριζαν εξαρχής ότι η δουλειά τους θα γίνει πιντιέφι να μοιράζεται δωρεάν στο διαδίκτυο, μάλλον δεν θα βρίσκατε σήμερα πιντιέφι, αλλά αέρα κοπανιστό. Προφανώς η πειρατεία θα μπορούσε να σκοτώσει και το βιβλίο. Η γενικευμένη πειρατεία είναι βέβαιο ότι θα σκότωνε και το βιβλίο και τη μουσική και τον κινηματογράφο. Άρα ο πειρατής χαίρεται στο βαθμό που είναι αυτός ο «έξυπνος» και ευτυχώς υπάρχουν και οι «χαζοί» που αγοράζουν και πληρώνουν (ίσως και με μετακύλιση σε βάρος τους του κόστους της πειρατείας).

Αν επιθυμείς ένα καθεστώς όπου θα κυκλοφορεί μόνο η Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια ή μόνο ένα ΛΚΝ, να μας το πεις. Αν δεν αντέχεις οικονομικά να αγοράσεις το λεξικό και χαίρεσαι που το απέκτησες, χαίρομαι κι εγώ μαζί σου. Αλλά μην καθαγιάζεις την πειρατεία, γιατί η λογική της και τα μαθηματικά της είναι δυσοίωνα.