metafrasi banner

gamboge = κίτρινο της Καμπότζης

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Αντιγράφω, για ευκολία σας, το άρθρο από τη Wikipedia:

Gamboge (/ɡæmˈboʊʒ/ gam-BOHZH, /-ˈbuːʒ/ -⁠BOOZH)[2] is a partially transparent deep saffron to mustard yellow pigment. It is the traditional colour used to dye Buddhist monks' robes, and Theravada Buddhist monks in particular. Physicist Jean Perrin used this pigment to prove Brownian motion in 1908.

Production​

Gamboge is most often extracted by tapping latex (sometimes incorrectly referred to as sap) from various species of evergreen trees of the family Clusiaceae (also known as Guttiferae). The tree most commonly used is the gamboge tree (genus Garcinia), including G. hanburyi (Cambodia and Thailand), G. morella (India and Sri Lanka), and G. elliptica and G. heterandra (Myanmar). The orange fruit of Garcinia gummi-gutta (formerly called G. cambogia) is also known as gamboge or gambooge.

The trees must be at least ten years old before they are tapped. The resin is extracted by making spiral incisions in the bark, and by breaking off leaves and shoots and letting the milky yellow resinous gum drip out. The resulting latex is collected in hollow bamboo canes. After the resin is congealed, the bamboo is broken away and large rods of raw gamboge remain.

Uses​

The pigment first reached Europe in early 17th century, and was used by artists such as Rembrandt, J.M.W. Turner, and Sir Joshua Reynolds. William Hooker mixed it with Prussian blue to create Hooker's Green. By the early 20th century it was replaced by a synthetic, more lightfast pigment, aureolin; however Winsor & Newton continued to sell the resin form until 2005.

Gamboge has strong laxative properties. Small doses are sufficient to produce watery feces, while large doses can be fatal.

Etymology​

The word gamboge comes from gambogium, the Latin word for the pigment, which derives from Gambogia, the Latin word for Cambodia. Its first recorded use as a colour name in English was in 1634.

Notes​

  1. ^ Other forms and spellings are: cambodia, cambogium, camboge, cambugium, gambaugium, gambogia, gambozia, gamboidea, gambogium, gumbouge, gambouge, gamboge, gambooge, gambugia. (Oxford English Dictionary)
 
Στα γαλλικά, βλέπω, είναι gomme-gutte. Ιδού το ερμήνευμα του Ηπίτη:
Κόμμι στακτόν· είνε φυτικός χυμός, η κομμεορητίνη, ήτις εκρέουσα από του φλοιού δένδρων τινών εν Κεϋλάνη, κτλ. συλλέγεται και αποξηραίνεται. - χρύσωπον (χρώμα)
 

cougr

¥
Εγώ το ξέρω ως "κίτρινο της Καμπότζης/ κίτρινο καμπότζης". Ελάχιστα όμως τα ευρήματα.
 

nickel

Administrator
Staff member
Για να ξέρουμε τι λέμε, να μην πρέπει να φανταστούμε βουδιστή μοναχό. Και η εικόνα από το λήμμα της Wikipedia.

gamboge.jpg
 
Tην απόδοση του gamboge την ψάχνω και εγώ εδώ και καιρό. Δεν έχω βρει κάτι στα ελληνικά πέρα από τη μεταγραφή "γκαμπόζ". Το "κίτρινο της Καμπότζης" είναι ενδιαφέρον.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Η μοναδική μου επιφύλαξη είναι ότι το «κίτρινο της Καμπότζης» περιορίζει την απόδοση της ουσίας gamboge στο χρωματικό της μέρος. Πώς να την χρησιμοποιήσεις π.χ. σε συγκείμενο όπου το συγκεκριμένο κόμμι γίνεται αντικείμενο πειραμάτων; Μήπως θα ήταν προτιμότερο το «κόμμι της Καμπότζης» που έχει χρώμα «χρυσωπό» όπως λέει ο Ηπίτης;
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Tην απόδοση του gamboge την ψάχνω και εγώ εδώ και καιρό. Δεν έχω βρει κάτι στα ελληνικά πέρα από τη μεταγραφή "γκαμπόζ". Το "κίτρινο της Καμπότζης" είναι ενδιαφέρον.
Αν είναι να τη μεταγράψουμε απλώς (λύση που είχε προκρίνει προσωρινά κι εγώ), ας την πούμε έστω «γκαμπόζη». Να θυμίζει και χημική ουσία, και Καμπότζη.
 
Η μοναδική μου επιφύλαξη είναι ότι το «κίτρινο της Καμπότζης» περιορίζει την απόδοση της ουσίας gamboge στο χρωματικό της μέρος. Πώς να την χρησιμοποιήσεις π.χ. σε συγκείμενο όπου το συγκεκριμένο κόμμι γίνεται αντικείμενο πειραμάτων; Μήπως θα ήταν προτιμότερο το «κόμμι της Καμπότζης» που έχει χρώμα «χρυσωπό» όπως λέει ο Ηπίτης;
Υπόψιν ότι το "κόμμι" λέγεται και "γόμα" (π.χ. γομαλάκα) -- αν και πια ίσως η γόμα έχει ταυτιστεί απόλυτα με τη γόμα/σβήστρα.
 

skol

Active member
Η μοναδική μου επιφύλαξη είναι ότι το «κίτρινο της Καμπότζης» περιορίζει την απόδοση της ουσίας gamboge στο χρωματικό της μέρος. Πώς να την χρησιμοποιήσεις π.χ. σε συγκείμενο όπου το συγκεκριμένο κόμμι γίνεται αντικείμενο πειραμάτων; Μήπως θα ήταν προτιμότερο το «κόμμι της Καμπότζης» που έχει χρώμα «χρυσωπό» όπως λέει ο Ηπίτης;

Δεν νομίζω ότι ισχύει αυτός ο περιορισμός, π.χ. πρωσικό μπλε λέμε όχι μόνο το χρώμα αλλά και την συγκεκριμένη ουσία η οποία χρησιμοποιείται π.χ. για την παραγωγή του υδροκυάνιου. Γενικά έχουμε πολλά χρώματα με ονομασία προέλευσης, άλλο ένα δεν είναι κακό νομίζω.
 

daeman

Administrator
Staff member
Δεν νομίζω ότι ισχύει αυτός ο περιορισμός, π.χ. πρωσικό μπλε λέμε όχι μόνο το χρώμα αλλά και την συγκεκριμένη ουσία η οποία χρησιμοποιείται π.χ. για την παραγωγή του υδροκυάνιου. Γενικά έχουμε πολλά χρώματα με ονομασία προέλευσης, άλλο ένα δεν είναι κακό νομίζω.

+1.

Κι ευχαριστώ που μου θύμισες το «κυανούν του Βερολίνου» (έτσι το λέγαμε τότε) και το «κυανούν του Τέρνμπουλ», που είχα να τα δω από τότε που τα κάναμε άσκηση στα εργαστήρια πριν από δεν-θέλω-να-μετρήσω-πόσα-χρόνια.

Μια που είπα για κυανό, υπάρχει και το μπλε (ή κυανούν / κυανό) του μεθυλενίου, που είναι κι αυτό χημική ουσία (χλωριούχο μεθυλοθειονίνιο, φάρμακο και βαφή) με όνομα-χρώμα.

Και μια που είπες για υδροκυάνιο, κι αυτό από το χρώμα πήρε τ' όνομά του, το κυανό.
 
Last edited:

skol

Active member
Και μια που είπες για υδροκυάνιο, κι αυτό από το χρώμα πήρε τ' όνομά του, το κυανό.
Ναι, αν και δεν είμαι χημικός έχω πρόσφατη την γλαφυρή περιγραφή της ιστορίας του κυανού της Πρωσίας από τον Λαμπατούτ.
 
Top