Έγραφε ο Στέφανος Κουμανούδης το 1900 στη Συναγωγή νέων λέξεων (το μεταφέρω μονοτονισμένο):
Βρήκα την εγκυκλοπαίδεια ολόκληρη στην Europeana και ένιωσα μια απίθανη συγκίνηση που ξεφύλλιζα κι εγώ, έστω και ηλεκτρονικά, την ίδια εγκυκλοπαίδεια (για συλλέκτες, μόνο 650 ευρώπουλα εδώ).
Από την Encyclopédie Moderne (Νέα έκδοση, 1861, Τόμος 8, σελ. 402-3) έστησα τις στήλες σε μία σελίδα εδώ (μεγεθύνεται).
Σύμφωνα με την καλή εγκυκλοπαίδεια αλλά και τις νεότερες πηγές, το champ de mars ήταν για τους Φράγκους μια συνέλευση των αρχόντων υπό τον βασιλέα, η οποία θεωρείται πρόδρομος του κοινοβουλίου. Ξεκίνησε τον 5ο αιώνα, με τους Μεροβίγγιους (τον βασιλιά Κλόβις), συνεχίστηκε πιο τακτικά στα χρόνια της Κορολιγγειανής δυναστείας, αλλά μετά τη βασιλεία του Κάρολου του Φαλακρού (Charles le Chauve), για την ακρίβεια μετά το 877, δεν βρίσκουν άλλη αναφορά σ’ αυτές τις συνελεύσεις. Από Πεδίο του Μάρτη, που είχε ονομαστεί επειδή γινόταν μήνα Μάρτη, η συνέλευση μετονομάστηκε σε champ de mai μετά το 750 περίπου επειδή τη μετέφεραν και γινόταν πια μήνα Μάη.
Σαν champ de mai εμφανίζεται άπαξ ο όρος ξανά το 1815, στην περίοδο των Εκατό Ημερών (από την Έλβα στο Βατερλό), όταν ο Ναπολέων έκανε συγκέντρωση στο Πεδίον του Άρεως μετά από δημοψήφισμα υπέρ συνταγματικών αλλαγών (L’Acte additionnel aux constitutions de l’Empire). Επρόκειτο να γίνει στις 26 του Μάη, οπότε το ιστορικό όνομα ταίριαζε, αλλά τελικά έγινε την 1η Ιουνίου, με αποτέλεσμα να γράφει ο Ουγκό στους Αθλίους: «Le Champ de Mai avait eu cela de remarquable qu’il avait été tenu au mois de juin et au Champ de Mars». Ο μεταφραστής στα αγγλικά αναγκάζεται να γράψει: «The Field of May had this remarkable point: that it had been held in the month of June and in the Field of March (Mars)». Αριστούργημα είναι και μια περιγραφή εδώ: «There are also embroidered flags of the French departments which were paraded in front of Napoleon at the Champ de Mai ceremony on the Champ de Mars in June 1815»
Το Champ de Mars ή Πεδίον του Άρεως, από το οποίο πήρε το όνομά του και το δικό μας, ήταν πεδίο ασκήσεων και παρελάσεων μπροστά από τη Στρατιωτική Σχολή και σήμερα είναι ένα μεγάλο πάρκο μέχρι τον Πύργο του Άιφελ. Λίγο συμπιεσμένο φαίνεται στη φωτογραφία που διάλεξα. Όμορφη είναι η φωτό στη Wikipedia, από την κορυφή του Πύργου, αλλά πιο ωραία είναι η περιήγηση από το Bird’s Eye του http://www.bing.com/maps/.
Το όνομά του το πήρε τον 18ο αιώνα και δεν επηρεάστηκε από συνελεύσεις και μήνες, αλλά από το Campus Martius της Ρώμης, που είχε ναό του θεού Άρη, ήταν αφιερωμένο στον θεό του πολέμου και επίσης κάποτε φιλοξενούσε παρελάσεις.
Η σειρά λοιπόν είναι Campus Martius > Champ de Mars (με το κεφαλαίο αρχικό του Άρη) > Πεδίον του Άρεως.
Οι Γάλλοι έκοψαν τη σχέση τους με τη συνέλευση του champ de mars (του Μάρτη) γύρω στο 750, επομένως είναι άστοχο το μπέρδεμα που μπορεί να προκαλέσει η σημείωση του Κουμανούδη. Γι’ αυτό δεν καταλαβαίνω γιατί έπρεπε να μπει σε πλαίσιο στο ΛΝΕΓ, στο λήμμα Άρης (όπου μάλιστα δεν υπάρχει καν ενδολημματική μνεία του Πεδίου).
Μερικές πηγές:
Dictionnaire de L'Académie française, 6th Edition (1832-5)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Champ_de_Mars
http://fr.wikipedia.org/wiki/Champ_de_mai_(Francs)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Champ_de_mai_(1815)
http://en.wikipedia.org/wiki/Campus_Martius
http://en.wikipedia.org/wiki/Champ_de_Mars_Massacre
Άρεος και Άρεως πεδίον, το. Ούτω πολλοί των ημετέρων από ετών μετέφρασαν τον εν Παρισίοις champ de Mars, ενώ το ορθόν είναι «πεδίον τού Μαρτίου» (μηνός δηλ.), επειδή επί των Μεροβιγγίων βασιλέων των Φράγκων εγίνοντο τον Μάρτιον εκεί αι μεγάλαι του λαού συνελεύσεις. Τούτο τουλάχιστον λέγει η του Didot, Encyclopédie Moderne. Όμως δε κατά την κοινήν εκδοχήν της λέξεως, την ενθυμίζουσαν τον εν Ρώμη ποτέ campus Martius, έχομεν και ημείς τώρα εν Αθήναις το προς άρκτον [ΣΝ: βορρά] και ανατολάς της Πόλεως, ένθα ο στρατών του ιππικού, πεδίον τού Άρεος, μιμούμενοι, όπως και εν άλλοις πολλοίς, τους ξένους.
Βρήκα την εγκυκλοπαίδεια ολόκληρη στην Europeana και ένιωσα μια απίθανη συγκίνηση που ξεφύλλιζα κι εγώ, έστω και ηλεκτρονικά, την ίδια εγκυκλοπαίδεια (για συλλέκτες, μόνο 650 ευρώπουλα εδώ).
Από την Encyclopédie Moderne (Νέα έκδοση, 1861, Τόμος 8, σελ. 402-3) έστησα τις στήλες σε μία σελίδα εδώ (μεγεθύνεται).
Σύμφωνα με την καλή εγκυκλοπαίδεια αλλά και τις νεότερες πηγές, το champ de mars ήταν για τους Φράγκους μια συνέλευση των αρχόντων υπό τον βασιλέα, η οποία θεωρείται πρόδρομος του κοινοβουλίου. Ξεκίνησε τον 5ο αιώνα, με τους Μεροβίγγιους (τον βασιλιά Κλόβις), συνεχίστηκε πιο τακτικά στα χρόνια της Κορολιγγειανής δυναστείας, αλλά μετά τη βασιλεία του Κάρολου του Φαλακρού (Charles le Chauve), για την ακρίβεια μετά το 877, δεν βρίσκουν άλλη αναφορά σ’ αυτές τις συνελεύσεις. Από Πεδίο του Μάρτη, που είχε ονομαστεί επειδή γινόταν μήνα Μάρτη, η συνέλευση μετονομάστηκε σε champ de mai μετά το 750 περίπου επειδή τη μετέφεραν και γινόταν πια μήνα Μάη.
Σαν champ de mai εμφανίζεται άπαξ ο όρος ξανά το 1815, στην περίοδο των Εκατό Ημερών (από την Έλβα στο Βατερλό), όταν ο Ναπολέων έκανε συγκέντρωση στο Πεδίον του Άρεως μετά από δημοψήφισμα υπέρ συνταγματικών αλλαγών (L’Acte additionnel aux constitutions de l’Empire). Επρόκειτο να γίνει στις 26 του Μάη, οπότε το ιστορικό όνομα ταίριαζε, αλλά τελικά έγινε την 1η Ιουνίου, με αποτέλεσμα να γράφει ο Ουγκό στους Αθλίους: «Le Champ de Mai avait eu cela de remarquable qu’il avait été tenu au mois de juin et au Champ de Mars». Ο μεταφραστής στα αγγλικά αναγκάζεται να γράψει: «The Field of May had this remarkable point: that it had been held in the month of June and in the Field of March (Mars)». Αριστούργημα είναι και μια περιγραφή εδώ: «There are also embroidered flags of the French departments which were paraded in front of Napoleon at the Champ de Mai ceremony on the Champ de Mars in June 1815»
Το Champ de Mars ή Πεδίον του Άρεως, από το οποίο πήρε το όνομά του και το δικό μας, ήταν πεδίο ασκήσεων και παρελάσεων μπροστά από τη Στρατιωτική Σχολή και σήμερα είναι ένα μεγάλο πάρκο μέχρι τον Πύργο του Άιφελ. Λίγο συμπιεσμένο φαίνεται στη φωτογραφία που διάλεξα. Όμορφη είναι η φωτό στη Wikipedia, από την κορυφή του Πύργου, αλλά πιο ωραία είναι η περιήγηση από το Bird’s Eye του http://www.bing.com/maps/.
Το όνομά του το πήρε τον 18ο αιώνα και δεν επηρεάστηκε από συνελεύσεις και μήνες, αλλά από το Campus Martius της Ρώμης, που είχε ναό του θεού Άρη, ήταν αφιερωμένο στον θεό του πολέμου και επίσης κάποτε φιλοξενούσε παρελάσεις.
Η σειρά λοιπόν είναι Campus Martius > Champ de Mars (με το κεφαλαίο αρχικό του Άρη) > Πεδίον του Άρεως.
Οι Γάλλοι έκοψαν τη σχέση τους με τη συνέλευση του champ de mars (του Μάρτη) γύρω στο 750, επομένως είναι άστοχο το μπέρδεμα που μπορεί να προκαλέσει η σημείωση του Κουμανούδη. Γι’ αυτό δεν καταλαβαίνω γιατί έπρεπε να μπει σε πλαίσιο στο ΛΝΕΓ, στο λήμμα Άρης (όπου μάλιστα δεν υπάρχει καν ενδολημματική μνεία του Πεδίου).
Μερικές πηγές:
Dictionnaire de L'Académie française, 6th Edition (1832-5)
Champ de Mars, Lieu consacré à des exercices militaires.
Champ de mars, et Champ de mai, se disaient anciennement de certaines assemblées que les principaux de la nation française tenaient au mois de mars ou de mai, pour régler les affaires de l'État.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Champ-de-Mars_(Paris)Champ de mars, et Champ de mai, se disaient anciennement de certaines assemblées que les principaux de la nation française tenaient au mois de mars ou de mai, pour régler les affaires de l'État.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Champ_de_Mars
http://fr.wikipedia.org/wiki/Champ_de_mai_(Francs)
http://fr.wikipedia.org/wiki/Champ_de_mai_(1815)
http://en.wikipedia.org/wiki/Campus_Martius
http://en.wikipedia.org/wiki/Champ_de_Mars_Massacre
