manifest destiny

[Earion]

Ιδεολόγημα και σύνθημα του εδαφικού επεκτατισμού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Η Britannica εξηγεί:

Manifest Destiny, in U.S. history, the supposed inevitability of the continued territorial expansion of the boundaries of the United States westward to the Pacific and beyond. Before the American Civil War (1861–65), the idea of Manifest Destiny was used to validate continental acquisitions in the Oregon Country, Texas, New Mexico, and California. The purchase of Alaska after the Civil War briefly revived the concept of Manifest Destiny, but it most evidently became a renewed force in U.S. foreign policy in the 1890s, when the country went to war with Spain, annexed Hawaii, and laid plans for an isthmian canal across Central America.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέκαθεν αισθάνονταν ότι εκπληρούν μιαν ανώτερη αποστολή από Θεού δοσμένη.

Κατά το wordreference, manifest destiny : έκδηλο πεπρωμένο

Δεν με ικανοποιεί, γιατί του λείπει η θεϊκή, η μεταφυσική, η μυθολογική διάσταση. Αντίθετα, μου αρέσει η απόδοση του Θάνου Βερέμη (Η.Π.Α. από το 1776 έως σήμερα: η εκδοχή ενός ταξιδιώτη. 4η έκδ. Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2017, σ. 49):

εξ αποκαλύψεως προορισμός

 

[drsiebenmal]

Κατά το wordreference, manifest destiny : έκδηλο πεπρωμένο. Δεν με ικανοποιεί, γιατί του λείπει η θεϊκή, η μεταφυσική, η μυθολογική διάσταση.

Αντίθετα, μου αρέσει η απόδοση του Θάνου Βερέμη (Η.Π.Α. από το 1776 έως σήμερα: η εκδοχή ενός ταξιδιώτη. 4η έκδ. Αθήνα: Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2017, σ. 49):

εξ αποκαλύψεως προορισμός

Εμένα δεν με ικανοποιεί ούτε ο όρος «εξ αποκαλύψεως» επειδή χρειάζεται αποκάλυψη και υποκείμενο που έγινε δέκτης της αποκάλυψης. Γι' αυτό θα πρότεινα τον θεόδοτο προορισμό ή το θεόδοτο πεπρωμένο.

 

[pontios]

I agree with dr7fold - "manifest" here does not mean "overt/disclosed" (i.e., I don't think that "manifest destiny" is an "openly stated/declared" policy, etc). I think "manifest" here implies a "clear" (right) or an "entitlement" - as in an "indisputable/undeniable" right (to expand).

... εκτός από τον θεοδοτο/θεόσταλτο προορισμό (καλό νομίζω)... as in "god-given right" to expand ...
δεν ξέρω αν θα ταίριαζε κάτι σαν το/τον δικαιωματικό πεπρωμένο (entitled destiny), αναμφισβήτητο προορισμό (undeniable destiny) ;

 

[pontios]

ίσως και ..."αυτονόητος προορισμός" - a destiny (right to expand) that is accepted by everyone - i.e., that can't be denied/disputed ;

 

[cougr]

Σε διάφορα βιβλία και κείμενα επί του θέματος φαίνεται να επικρατεί η απόδοση "πρόδηλο πεπρωμένο"

 

[nickel]

Σημείωση του μεταφραστή (Γιάννη Παπαδημητρίου) στα Τέσσερα δοκίμια περί Ελευθερίας του Isaiah Berlin:

«Επιταγή της Μοίρας»
[«Manifest Destiny»: κατά λέξη, «Πασίδηλο Πεπρωμένο»] Σύμφωνα με την ιδέα αυτή, που επικρατούσε κατά τον δέκατο ένατο αιώνα, ήταν θέλημα Θεού οι Αμερικανοί, και γενικότερα οι Αγγλοσάξονες, να κυριαρχήσουν σε ολόκληρο το Δυτικό Ημισφαίριο. Η φράση αναφέρεται ειδικότερα στην επιθυμία των Αμερικανών, κατά τη δεκαετία του 1840, να επεκτείνουν τα εθνικά τους σύνορα μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό.​

Προσωπικά δεν έχω πρόβλημα με τα αμάσητα «έκδηλο πεπρωμένο», «πρόδηλο πεπρωμένο».

 

[antongoun]

Σε βιβλίο που μεταφράζω, τελικά κατέληξα στο δόγμα του "Προφανούς πεπρωμένου", έτσι, με εισαγωγικά.
Τη λέξη "δόγμα" την πρόσθεσα εγώ.

 

[nickel]

Τη λέξη "δόγμα" την πρόσθεσα εγώ.

Ας αποσαφηνιστεί ότι αυτό το δόγμα του «προφανούς πεπρωμένου» έχει να κάνει περισσότερο με το δόγμα Μονρόε, ακόμα κι αν ακούγεται σαν κάτι από το Δόγμα του Λαρς φον Τρίερ.

 

[drsiebenmal]

Μου κάνει εντύπωση πάντως η προθυμία (π.χ. «επιταγή της μοίρας») να χρησιμοποιήσουμε διάφορες περιφράσεις για να αποφύγουμε το «εκ Θεού», το «θεόπεμπτο», το «θεόδοτο», το «θεόσταλτο». :)

 

[nickel]

Εγώ πάλι προτιμώ αυτά που δεν βάζουν κανέναν θεό στη μέση («έκδηλο πεπρωμένο», «πρόδηλο πεπρωμένο», ακόμα και «επιταγή της μοίρας») αφού δεν υπάρχει «θεός» στο λιτό αγγλικό. Η μεταφυσική διάσταση είναι στη χρήση του όρου «destiny» — αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη κάποιας ανώτερης δύναμης που τα «γράφει», που τα προκαθορίζει όλα. Μέχρι εκεί πάει η γραφικότητα. Δεν μιλάει για «Θεό» και δεν βλέπω πώς θα έρθουμε να τον προσθέσουμε εμείς — εκτός αν φτιάξουμε δικό μας όρο. Ο Βερέμης, πάλι, δίνει με το «εξ αποκαλύψεως» μια θρησκευτική διάσταση στο «manifest», που ούτε η λέξη έχει ούτε έτσι φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε. Η πρώτη χρήση του όρου είναι χωρίς κεφαλαία αρχικά και μάλιστα ο συντάκτης επικαλείται εν συνεχεία τη Θεία Πρόνοια για να είναι σαφέστερος: «limiting our greatness and checking the fulfillment of our manifest destiny to overspread the continent allotted by Providence for the free development of our yearly multiplying millions».

 

[drsiebenmal]

Νομίζω ότι το να αποδίδουμε μια «άθεη» κινούσα μοίρα στο πεπρωμένο ενός λαού με σλόγκαν (εκείνης πάνω κάτω της εποχής) το In God We Trust είναι μια μάλλον μοντέρνα αντίληψη των πραγμάτων, αλλά οκ. Η συζήτηση θα ανοίξει πολύ και είναι προτιμότερη εκ του σύνεγγυς με συνθήκες Τσικνοπέμπτης... :)

 

[antongoun]

Η μεταφυσική διάσταση είναι στη χρήση του όρου «destiny» — αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη κάποιας ανώτερης δύναμης που τα «γράφει», που τα προκαθορίζει όλα.

Συμφωνώ απολύτως. Θα το αλλάξω κιόλας στο δικό μου, θα το κάνω "πρόδηλο", προλαβαίνω. Αλλά μου φάνηκε σαν κεραυνός εν αιθρία (=ακατανόητο) αν το άφηνα έτσι μέσα στο κείμενό μου, γι' αυτό πρόσθεσα το "δόγμα" (κάπου είχα βρει και λίγα αποτελέσματα για την περίφραση με "δόγμα"). Ίσως "πεποίθηση περί πρόδηλου πεπρωμένου"; Αλλά για τα περί θεόπεμπτου κτλ. και το πόσο πρέπει να φανεί αυτή η σημασία/διάσταση στην απόδοση, κι εγώ έτσι το βλέπω.

 

[nickel]

Ίσως "πεποίθηση περί πρόδηλου πεπρωμένου";

Αυτό είναι καλό και για παράδειγμα παρήχησης. Αλλά μείνε στο «δόγμα»!

 

[antongoun]

Αυτό είναι καλό και για παράδειγμα παρήχησης.

όντως!