airlock

[Alexandra]

1. An airtight chamber, usually located between two regions of unequal pressure, in which air pressure can be regulated.
   
2. A bubble or pocket of air or vapor, as in a pipe, that stops the normal flow of fluid through the conducting part.

Ψάχνοντας πώς να αποδώσω αυτή τη λέξη, έπεσα πάνω στην πιο απίστευτη συλλογή αποδόσεων σε υποτίτλους που βρίσκονται στο Ίντερνετ. Μερικοί από τους υποτίτλους είναι ερασιτεχνικοί, αλλά υπάρχουν και οι επαγγελματικοί, από τα DVD. Λοιπόν, θαυμάστε:

• ασφαλιστική θυρίδα
• παγίδα αέρος
• μπουκαπόρτα
• αεροθύρα
• αεροκρουνός
• αεροθάλαμος
• αεροθήρα (sic)
• αεροδιάκενο
• αεροστεγής θάλαμος
• καταπακτή
• είσοδος ασφαλείας
• αεραγωγός

 

[nickel]

Καμιά φορά το λένε «θάλαμος αποσυμπίεσης», αν και κανονικά αυτό είναι decompression chamber.

 

[Zann]

Το έχω δει και «αεροπαγίδα», για γίνει ακόμα πιο μεγάλη η λίστα!

Η δική μου προτίμηση: «αερόθυρα».

 

[dharvatis]

Το λατρεμένο G-Word προτείνει αερόκλειθρο και αεροφράκτης, αλλά το πρώτο είναι αδιαφανές και το δεύτερο είναι μάλλον καταλληλότερο για το air curtain. Η ΙΑΤΕ περιλαμβάνει κι αυτή τον αεροφράκτη, καθώς και την αεροπαγίδα. Ίσως η αεροπαγίδα είναι ικανοποιητική μονολεκτική απόδοση - περιφραστικά, θα μπορούσαμε να πούμε «προθάλαμος εξισορρόπησης πίεσης / ατμοσφαιρικής εξισορρόπησης / αποσυμπίεσης», ανάλογα με την περίπτωση.

 

[daeman]

Το λατρεμένο G-Word προτείνει αερόκλειθρο και αεροφράκτης, αλλά το πρώτο είναι αδιαφανές ...

Αδιαφανές μπορεί να είναι σήμερα, που το κλείθρο δεν το λες και καθημερινό, αλλά μεταφραστικά-ορολογικά είναι ακριβής απόδοση, αφού κλείθρο είναι η κλειδωνιά (μεταξύ άλλων), και προσθέτοντας το αερο- για το air-, προκύπτει το αερόκλειθρο, που έχει ακριβή αντιστοιχία με τον αγγλικό όρο. Το κακό του είναι το μάλλον αδιαφανές που λες κι εσύ, ωστόσο σε επιστημονικό περιβάλλον (ή φανταστικοεπιστημονικό, sci-fi δηλαδή) δεν θα δίσταζα και πολύ να το χρησιμοποιήσω (μπορεί και να το έχω κάνει, δεν θυμάμαι, αλλά δεν κάθομαι τώρα να ψάχνω τα παλιά κιτάπια). Και όχι συχνό μεν το κλείθρο, ωστόσο το «κλει» παραπέμπει εύκολα στο κλείνω, ενώ το κλείστρο (αυτό που κλείνει, το μάνταλο της πόρτας αρχικά) είναι μόνο δύο γράμματα πιο πέρα —αλλού τα δύο γράμματα μπορεί να είναι η μέρα με τη νύχτα, εδώ όμως δεν νομίζω, ενώ όλα τα κλει* που βρίσκω στην Πύλη από το κλείνω προέρχονται, εκτός από τον κλεινό και την κλειτορίδα (και εκεί οι απόψεις διίστανται).

Ιδίως σε περιβάλλον ΕΦ όπου οι νεολογισμοί συχνά πάνε σύννεφο, ούτε το αερόκλειστρο θα με πείραζε, αφού γίνεται εύκολα κατανοητό.

Γκουγκλιές: κλείθρο, αερόκλειθρο, πενιχρές αλλά όχι άσχετες για το δεύτερο. Εδώ που τα λέμε, και η αερόθυρα τόσο λίγες έχει.

Την αεροπαγίδα θα την κρατούσα για το air trap, ενώ την πολυλεκτική περίφραση για ορισμό ή για μακαρονάδα.

---

Alien Queen Blown Out The Airlock

 

[dharvatis]

Την αεροπαγίδα θα την κρατούσα για το air trap

Το σκέφτηκα κι αυτό και νομίζω ότι δεν διαφέρει πολύ η λειτουργία τους: και τα δύο εμποδίζουν την ελεύθερη ροή του αέρα μεταξύ δύο διαμερισμάτων. Ως μηχανισμοί είναι εντελώς διαφορετικοί, βέβαια, αλλά ο ίδιος όρος ίσως μπορεί να τους καλύψει και τους δύο.

ενώ την πολυλεκτική περίφραση για ορισμό ή για μακαρονάδα.

:-D :-D :-D!

 

[Zann]

Το lock στο airlock δεν προέρχεται από την έννοια της κλειδωνιάς, αλλά από αυτήν εδώ:

2 a : an enclosure (as in a canal) with gates at each end used in raising or lowering boats as they pass from level to level

https://www.merriam-webster.com/dictionary/lock

Η κρίσιμη έννοια δηλαδή είναι η ομαλή διέλευση από ένα επίπεδο σε ένα άλλο, επιφάνειας νερού στη μια περίπτωση και πίεσης αέρα στην άλλη. (Υποθέτω για τα lock στα ποτάμια και τις διώρυγες υπάρχει ειδικός όρος.)

Το αερόκλειθρο μου αρέσει επίσης, όμως η αερόθυρα μου ακούγεται καλύτερη γιατί περιέχει την πιο διαφανή έννοια της πόρτας, και στην περίπτωση που με ενδιαφέρει όλο αυτό το σύστημα είναι η πολύπλοκη πόρτα με θάλαμο μεταβαλλόμενης πίεσης για να μπαινοβγαίνεις σε μια βάση στον Άρη ή σε ένα διαστημόπλοιο. Κι από τη στιγμή που είναι ουσιαστικά νεολογισμός, δεν με πειράζει αν η αερόθυρα έχει λίγα γκουγκλίσματα, εφόσον δεν είναι λάθος.

Για τη δε αεροπαγίδα κι εγώ νομίζω ότι πρέπει να μείνει για το air trap, δεν υπάρχει λόγος να έχουμε τον ίδιο όρο να αποδίδει δύο διαφορετικά πράγματα.

(Ευχαριστώ για τις απαντήσεις!)

 

[daeman]

Το lock στο airlock δεν προέρχεται από την έννοια της κλειδωνιάς, αλλά από αυτήν εδώ:

2 a : an enclosure (as in a canal) with gates at each end used in raising or lowering boats as they pass from level to level

https://www.merriam-webster.com/dictionary/lock
...

Ασφαλώς. Η σημασία αυτή του lock όμως προέρχεται από την έννοια του «κλείνω» που έχει το ρήμα lock (και τα παράγωγά του ουσιαστικά), σημαίνοντας έναν χώρο περίκλειστο (όπως π.χ. το locker για το ντουλάπι ή το κιβώτιο, τον φωριαμό). Enclosure.

lock: 1.2 Enclose or shut in by locking or fastening a door, lid, etc.

Η ομαλή διέλευση είναι η χρησιμότητα που έχει το lock (της διώρυγας, του ποταμιού κλπ.), ενώ το lock ως λέξη δεν περιέχει αυτή την έννοια, αλλά την απέκτησε με τη χρήση, σημαίνοντας ουσιαστικά αυτό που μας βοηθάει να πετύχουμε αυτή την ομαλή διέλευση: τη θύρα, φράκτη, κλείστρο, κλείθρο ή όπως αλλιώς.

Τις γκουγκλιές τις έβαλα στο παιχνίδι μόνο για να δείξω πως το ότι είναι λίγες για το αερόκλειθρο δεν σημαίνει ότι αυτό είναι ακατάλληλο, κάνοντας τη σύγκριση με την αερόθυρα που είναι μάλλον πιο γνωστή (και ούτε εμένα με πειράζει σαν απόδοση του airlock).

... (Υποθέτω για τα lock στα ποτάμια και τις διώρυγες υπάρχει ειδικός όρος.)

υδροφράκτης, υδατοφράκτης

 

[dharvatis]

υδροφράκτης, υδατοφράκτης

Σωστά - άρα εδώ στηρίζεται ο «αεροφράκτης» των λεξικών.

 

[nickel]

Μια γρήγορη ματιά στις βικιπαιδικές αποδόσεις σε άλλες γλώσσες:

Ιταλικά: L'airlock, in italiano camera d'equilibrio o più letteralmente chiusa d'aria, ...
Ισπανικά: esclusa de aire
Γαλλικά: sas (που είναι και η διπλή θύρα ασφαλείας των τραπεζών)
Γερμανικά: Druckschleuse

Δεν θα το έλεγα αερόθυρα, γιατί έχει δύο πόρτες. Για την ακρίβεια, θα ήμουν ικανός να προτείνω δίθυρο (με έμπνευση από τις εισόδους ασφαλείας των τραπεζών και τα... μαλάκια), κοινώς δίπορτο.

 

[Zann]

Τελικά βρίσκω προτιμότερη την απόδοση αεροφράκτης, μετά απ' όλα αυτά.