μπάσταρδοι και σκύλες: οι παγίδες της κατά λέξη μετάφρασης

[Hellegennes]

Η κάθε γλώσσα λειτουργεί αρκετά διαφορετικά στο επίπεδο της βρισιάς. Υπάρχει μεγάλη αναντιστοιχία στις εκφράσεις και στις λέξεις, αλλά υπάρχει και αναντιστοιχία στην βαρύτητα της προσβολής. Κάτι που μπορεί να θεωρείται ελαφρύ σε μια γλώσσα μπορεί να θεωρείται βαρύ σε άλλη ή να μην θεωρείται καθόλου προσβλητικό. Χρειάζονται συγκεκριμένα παραδείγματα και να κρίνεις κατά περίπτωση.

Πάντα είναι προβληματική η μετάφραση προσβολών, γιατί η μορφή και οι τύποι τους έχουν να κάνουν με την ειδική κουλτούρα κάθε λαού.

 

[nickel]

Εγώ προς το παρόν έχω να συμβάλω μονάχα αυτή την αναζήτηση του χαρακτηρισμού υβρ. στα λήμματα του Λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής. Η σοδειά δεν είναι εντυπωσιακή, αλλά είναι μια καλή αρχή, που λέει και το ανέκδοτο:

http://www.greek-language.gr/greekL...fyllides/search.html?lq=υβρ.&loptall=true&dq=

 

[Hellegennes]

Βρε; Βρε; Είναι δυνατόν;

 

[oliver_twisted]

Εγώ θα σου δώσω ένα παράδειγμα από την όχι και τόσο πρόσφατη πολιτική πραγματικότητα. Δες εδώ για τα "γαλλικά" του Πάγκαλου που εξεσπάθωσε ως άλλος Ντε Γκωλ πέντε χρονάκια πριν, και τη διαφορά ( ; ) στο βάρος μεταξύ con και μαλάκας. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, διάβασε και τα σχόλια. Θα βρεις μπόλικο υλικό! :)

 

[Duke_of_Waltham]

Επιστρέφοντας στις απαρχές τού νήματος: ανάλυση τής λέξης bitch στο BBC, με αφορμή (τι άλλο;) τους υποστηρικτές τού Τραμπ. Το άρθρο δεν έχει να κάνει με μετάφραση, αλλά υπογραμμίζει την ελαστικότητα που έχει αποκτήσει η λέξη τα τελευταία χρόνια, χωρίς όμως τελικά να χάσει τη βασική σημασία της.

 

[AoratiMelani]

Δεν είναι χυδαία λέξη, αλλά λόγω της σεξουαλικής σημασίας μου κολλάει καλύτερα σε αυτό το νήμα παρά στο άλλο, το "ευπρεπές".

Από το Λούμπεν Τιβί και όχι μόνο, ως φαίνεται: "υγρό όνειρο", προφανώς κατά το αγγλικό "wet dream".

Πάει πια η ονείρωξη, ποιος τη θυμάται;

Υποθέτω ότι ακούγεται υπερβολικά λόγια και δεν είναι αρκετά διαφανής. Και παρά τη συχνότητα του φαινομένου, μάλλον η συχνότητα χρήσης της λέξης δεν είναι ανάλογη, ώστε να διατηρηθεί στην πρώτη γραμμή του λεξιλογικού μας οπλοστασίου.

Άσχετο με τα παραπάνω, αλλά εξακολουθώ να εκπλήσσομαι από την αντίσταση του Έλληνα φυσικού ομιλητή στη λέξη "μπάσταρδος". Παρ' όλους τους μπάσταρδους που έχουν κάνει κατάληψη στους υποτίτλους των περισσότερων καναλιών εδώ και δεκαετίες, δεν έχω ακούσει ακόμη κανέναν ελληναρά να στολίζει τον συνέλληνά του με τον χαρακτηρισμό "Μπάσταρδε!"

 

[Alexandra]

Το μεγαλύτερό μου πρόβλημα τώρα που κάνω επιμέλεια υποτίτλων είναι να πείσω νεότερους συναδέλφους ότι "όχι, δεν λέμε στα ελληνικά 'απολογούμαι' εννοώντας 'ζητώ συγγνώμη' (εκτός αν είμαστε στην Κύπρο) ή ότι το "λυπάμαι" δεν είναι στα ελληνικά ακριβές συνώνυμο του "ζητώ συγγνώμη". Ακούγοντας αγγλικά από τη στιγμή που έμαθαν τις πρώτες τους λέξεις, χωρίς να βάζουν κανένα φίλτρο τοπικοποίησης, τα έχουν σε τέτοιο βαθμό αφομοιώσει που δεν καταλαβαίνουν πλέον.
Α, και να μην ξεχάσουμε το "πώς είστε;" στη θέση του "χαίρω πολύ". Βέβαια, φταίνε γι' αυτό και οι παλιοί μεταφραστές, που μας μετέφεραν τους αγγλισμούς ατόφιους στα λογοτεχνικά βιβλία της παιδικής μας ηλικίας.