...
Εγώ θα την διατύπωνα όπως ο Εαρίων. Δεν θα έλεγα δηλαδή "Και τι βλέπουμε εδώ αν όχι αυτό" αλλά "Και τι άλλο βλέπουμε εδώ αν όχι αυτό". Προσωπικά μου κάθεται πολύ, μα πολύ καλύτερα.
Προσωπικά, κι εμένα μου κάθεται καλύτερα με το «άλλο», λίγο όμως, όχι καθοριστικά. Ωστόσο, το κριτήριό μου σ' αυτή την περίπτωση δεν ήταν το «προσωπικά», αφού το ερώτημα που τέθηκε ήταν αν «είναι δόκιμο», όχι αν μου αρέσει ή αν θα διάλεγα κάτι διαφορετικό εάν το έγραφα εγώ. Ε, αφού εννόησα αυτό το «δόκιμο» —
που για μένα δεν είναι... δόκιμο να κρίνονται οι λέξεις ή οι φράσεις αποκλειστικά με βάση το αν έχουν δοκιμαστεί (πέρα από τις γνωστές περιπτώσεις όπου απαιτείται ακρίβεια κι επαναληψιμότητα, π.χ. σε τεχνικά ή νομικά κείμενα και ορολογία), γιατί μ' αυτό το σκεπτικό, θα έμενε στάσιμη η γλώσσα, αφού σε τέτοια περίπτωση θα ψάχναμε όλοι αν αυτό που λέμε ή γράφουμε έχει ξαναειπωθεί ή ξαναγραφτεί, κι αν όχι, θα το ρίχναμε στον Καιάδα, οπότε θα μέναμε στο «ουγκ» το πρωτολεγόμενο, ή έστω μόνο σ' αυτά που θα είχαν χαραχτεί στην πέτρα από κάποιους που θα θεωρούνταν αυθεντίες και θα φορούσαν τον σεπτό μανδύα του δοκιμολόγου ή δοκιμογράφου, οι απολιθωτές— σαν «είναι σωστό ή θα το διορθώνατε;», κυριάρχησε το σκεπτικό που (προσπαθώ να) εφαρμόζω στις απλές επιμέλειες: «Έχει λάθος; Χρειάζεται διόρθωση; Αν το πειράξω, θα βελτιωθεί αισθητά και αντικειμενικά ή μήπως υποκειμενικά, μόνο για μένα;» Αν δεν υπάρχει γραμματικό, συντακτικό, πραγματολογικό ή νοηματικό ατόπημα ή αισθητή ανάγκη για βελτίωση, δεν χρειάζεται να το πειράξω. Γιατί αν τα έγραφα όλα όπως θα τα ήθελα εγώ, θα καθόμουν πολύ συχνά να ξανακάνω δουλειά που έχει ήδη γίνει, κάνοντας ταυτόχρονα το κείμενο δικό μου, πνίγοντας το προσωπικό ύφος του ανθρώπου που το έγραψε. Κι επειδή μου το έχουν κάνει όχι λίγες φορές
—και το χειρότερο, σε πράγματα που ο επιμελητής ήξερε μόνο να πειράζει τα αναμφισβήτητα σωστά με το έτσι θέλω, ιδίως σε θέματα που έχω σπουδάσει, τυπικά ή άτυπα— και δε μ' αρέσει, αποφεύγω να το κάνω κι εγώ σε άλλους.
Αν το ερώτημα ήταν «πώς θα το γράφατε εσείς;», τότε και η απάντηση θα ήταν διαφορετική, αν και όχι πολύ διαφορετική από την επιλογή του Εαρίωνα, ουσιαστικά μια αισθητική βελτίωση της αρχικής πρότασης, όχι όμως καίρια για τη νοηματική λειτουργία της. Κι αυτό μού αρκεί για ν' αφήσω άλλο ένα λουλούδι ν' ανθίσει, μια που έχει ήδη βλαστήσει και δε φαίνεται άχρηστο ή άσχημο, έστω κι αν για άλλους μπορεί ένα πέταλό του να φαντάζει λίγο ξεκάρφωτο, χωρίς όμως να έχει χοντρό, εντελώς αταίριαστο αγκάθι που θα εμπόδιζε τη φυσιολογική λειτουργία του. Αν αυτή η μικρή, ασήμαντη μετάλλαξη αποδειχτεί τελικά άχρηστη, εξελικτικά θα απορριφθεί. Εκεί μετά μπαίνει η παράμετρος και το κριτήριο του δόκιμου ή όχι, κι ανοίγει άλλη κουβέντα, ίσως για άλλο νήμα.
Άσε που, εκείνη την ώρα που απάντησα, μετάφραζα στίχους του Ζάπα, άρα όπως καταλαβαίνεις, η ιδέα της τυποποίησης μού φαινόταν εντελώς αταίριαστη και αποκρουστική. "This town is a sealed tuna sandwich with the wrapper glued. A yummy and scrumptious trip on a conveyor belt somewhere on the outskirts of Centerville where one can whet their whistle and satisfy the occasional pangs of hunger replete with a delicious promenade and prominent marinades."