Καθοριστικό των ...

[Count Baltar]

Καλημέρα και καλή χρονιά σε όλους,

"το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό των εξελίξεων". Ως δεδηλωμένος διώκτης κάθε γενικής, βγάζω σπυριά με τη συγκεκριμένη σύνταξη. Το θέμα όμως είναι: είναι σωστή; Το καθοριστικός-ή-ό δεν είναι επίθετο; Η παραπάνω χρήση δεν το μετατρέπει σε ουσιαστικό; Πόσο λάθος κάνω;

 

[Themis†]

Δεν ξέρω αν και τι λένε οι γραμματικές, βγάζω εξίσου σπυριά, αλλά λάθος δεν θα το έλεγα. Είναι επίθετα που αναλύονται σε ρήματα, αγνοώ όμως αν στη γραμματική της νέας ελληνικής υπάρχει πρόβλεψη για τέτοιου είδους "ρηματικά" επίθετα (στην αρχαία χαρακτηρίζονταν έτσι τα επίθετα σε -τέος ή -τός). Ρήμα με αντικείμενο στην αιτιατική δίνει "ρηματικό" επίθετο με "αντικείμενο" στη γενική - εδώ τα εισαγωγικά δεν μπορούν να αποφευχθούν. Στο Lexigram δίνει παράδειγμα: νόμος καθοριστικός των ωρών λειτουργίας. Μου έρχεται επίσης στο μυαλό το δηλωτικός: δηλωτικός των προθέσεων.

 

[drsiebenmal]

Ως προς την ορθότητα, τα είπε ο Θέμης και συνενώ. Αλλά γιατί δεν γράφεις «οι εξελίξεις στο επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικές» να μην παιδεύεσαι με ερωτήματα που σε ψυχοπλακώνουν;

 

[nickel]

Άλλα δυο παραδείγματα από αυτά τα ρήματα επίθετα που πάνε παρέα με αντικείμενο και είτε ακολουθούν το ουσιαστικό είτε μπαίνουν μπροστά από το ουσιαστικό μαζί με το αντικείμενό τους:

• στην οποία η λέξη αυτή στερείται διακριτικού χαρακτήρα ή είναι περιγραφική των προϊόντων ή των υπηρεσιών για τα οποία ζητείται η καταχώριση
• ανακοινώνοντας την πρόθεσή τους με μία επεξηγηματική των λόγων τους επιστολή.

Σε κάθε περίπτωση η αντικατάστασή τους από το ίδιο το ρήμα (σε αναφορική πρόταση, αν χρειάζεται) δίνει εκσυγχρονισμένα και ξαραχνιασμένα ελληνικά.

 

[Themis†]

Άλλα δυο παραδείγματα από αυτά τα ρήματα...

παρόραμα αντί "επίθετα";

 

[nickel]

παρόραμα αντί "επίθετα";

Και πάλι καλά να λες. Είναι δηλωτικό της καταστάσεώς μου.

 

[daeman]

...
Το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό για τις εξελίξεις.

Της αλλεργίας. Ούτε σπυριά ούτε ρηματικά ουσιαστικοεπίθετα και στρυφνές, ημιθανείς συντάξεις.

Νόμος καθοριστικός της γλωσσικής εξέλιξης.

 

[Count Baltar]

Σας ευχαριστώ όλους. Για τον δίσκο [for the record] να πω ότι αν ήταν να μπει σε δική μου δουλειά δεν θα έθετα καν το ερώτημα - δεν υπήρχε περίπτωση να χρησιμοποιήσω αυτό το αγκυλωμένο έκτρωμα. Όμως, βλέπετε, πρόκειται για επιμέλεια κειμένου άλλου, στο πλαίσιο μιας εργασίας όπου η τήρηση "πολιτικών" ισορροπιών είναι εξίσου σημαντική με τα γλωσσικά. Αν μου λέγατε ότι είναι λάθος, θα το έτρωγε η μαρμάγκα. Από τη στιγμή όμως που θεωρείται σωστό, στη συγκεκριμένη περίπτωση έμεινε ως είχε.