Επίτρεψέ μου, για να σπρώξω τη συζήτηση, να αντιγράψω
από ένα άλλο φόρουμ:
1. Όλα τα λεξικά που ξέρω λένε ότι το «φόρουμ» είναι άκλιτο και μόνο το λεξικό του Μπαμπινιώτη κάνει μια μικρή παραχώρηση: «ακλ. (συχνά πληθ. φόρα)». Από τις λίγες φορές που το λεξικό αυτό περιγράφει και δεν προτείνει τι πρέπει να λέμε.
2. Ο κανόνας λέει ότι οι αγγλικές και όσες άλλες λέξεις από ξένες γλώσσες είναι απροσάρμοστες στην ελληνική, ή που δεν έχουν ακόμα προσαρμοστεί, μένουν αμετάβλητες.
Είναι λάθος να προσθέτουμε ένα τελικό –ς στον πληθυντικό των λέξεων από την αγγλική και να λέμε «οι σταρς», «τα φιλμς», «τα κομπιούτερς». Έχετε ακούσει κανέναν να λέει «πόσα γκολς»;
Ακόμα και λέξεις που θα μπορούσαν να ενταχθούν στο κλιτικό σύστημα της γλώσσας μας μένουν συχνά αναλλοίωτες στον πληθυντικό, π.χ. τα μαγιό, τα καγκουρό.
Άλλες απ’ αυτές βρίσκονται σε μια ενδιάμεση φάση, π.χ. τα βίντεο ή τα βίντεα, τα παλτά (συνήθως) αλλά και τα παλτό.
Αλλά να μην επεκταθώ σ’ αυτά. Το φόρουμ δεν έχει κατάληξη που να μας βάζει σε πειρασμούς. Κανένας άλλωστε δεν θα έλεγε «των φόρων» («των φόρα» λένε κάποιοι) όπως λέμε «των παλτών».
3. Στα αγγλικά η λέξη forum έχει δύο πληθυντικούς, forums και fora, αλλά μια αναζήτηση στο Γκουγκλ δείχνει ότι τα «Internet forums» είναι συντριπτικά περισσότερα από τα «Internet fora».
Βεβαίως, όταν λέμε «τα φόρα» χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό της λατινικής λέξης και είναι η επικρατέστερη επιλογή στη φράση «στα διεθνή φόρα». Αλλά το σωστό είναι «στα διεθνή φόρουμ».
Τι κάνουμε με τις άλλες λέξεις σε –ουμ από τη λατινική;
Λέμε «τα άλμπουμ» και «τα μέντιουμ» (τα «μίντια» είναι κατευθείαν μεταφορά από το αγγλικό media).
Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και με άλλες λατινόφερτες λέξεις: τα ακουάριουμ, τα σολάριουμ και τα πόντιουμ, αλλά και τα κάμπους και τα μπόνους.
Κάποιες που λήγουν σε –ο έχουν ενταχθεί στο κλιτικό μας σύστημα: το κοντσέρτο, τα κοντσέρτα, όπως τα μαντολίνα ή τα κλαρινέτα.
#
Εμένα θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω, επιχείρημα προς επιχείρημα:
1. Συμβουλευόμαστε ελληνικό λεξικό για αγγλική γλώσσα;
2. Τι σημαίνει "προσαρμοσμένη στην ελληνική γλώσσα λέξη";
3. Αυτό μάλιστα, επειδή δηλαδή τα forums είναι περισσότερα από τα fora είναι λάθος το "fora";
#
1. Επικαλέστηκα τα ελληνικά λεξικά για να ξέρω (και να ξέρουν και οι άλλοι) τι λένε οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για μια λέξη που χρησιμοποιούμε στα ελληνικά. Ελληνικό λεξικό θα χρησιμοποιήσω για να δω και τον πληθυντικό της λέξης «τσίφτης» (και όχι βέβαια τουρκικό ή αλβανικό – δίνω το συγκεκριμένο παράδειγμα, για να δείξω ότι δεν είναι πάντα ευαγγέλιο τα λεξικά: το ένα λεξικό λέει ότι η λέξη προέρχεται από την τουρκική çift = ζευγάρι, και το άλλο ότι είναι από την αλβανική qift = γεράκι).
2. Λέμε για μια ξένη λέξη ότι είναι προσαρμοσμένη στην ελληνική γλώσσα όταν:
(α) στη μορφή που μας ήρθε από την ξένη γλώσσα έχει κατάληξη που μοιάζει με τις καταλήξεις των ελληνικών λέξεων, οπότε την εντάσσουμε στο κλιτικό μας σύστημα και την κλίνουμε όπως κλίνουμε παρόμοιες ελληνικότατες λέξεις, π.χ. το «κοντσέρτο» που ανέφερα, που το κλίνουμε κανονικότατα (του κοντσέρτου, τα κοντσέρτα, των κοντσέρτων) και αδιαφορούμε για το πώς κλίνεται η λέξη στα ιταλικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τα κύρια ονόματα, γι’ αυτό φωνάζουν πολλοί (και συμφωνώ μαζί τους) ότι είναι προτιμότερο να λέμε «της Καλιφόρνιας» και «του Μεξικού» και όχι «της Καλιφόρνια» και «του Μεξικό» (εξαρτάται πάντοτε από το βαθμό εξοικείωσής μας με μια λέξη ή ένα όνομα).
(β) της έχουμε προσθέσει κατάληξη του ελληνικού κλιτικού συστήματος. Για παράδειγμα, δεν έχει σημασία από πού προέρχεται η λέξη «τσίφτης» ή πώς την κλίνουν σ’ εκείνη τη γλώσσα, αφού της προσθέσαμε την κατάληξη –ης και την κλίνουμε όπως κλίνουμε π.χ. τον μανάβη. Για παράδειγμα, εκτός από «το σινεμά», «τα σινεμά», υπάρχει και το λαϊκό «ο σινεμάς», «οι σινεμάδες». Κάποιοι λένε «ο κομπιούτορας», οπότε το κλίνουν («οι κομπιούτορες»). Το «φόρουμ» δεν έχει κατάληξη της ελληνικής γλώσσας, ούτε το έχουμε κάνει «το φορούμι» για να πούμε «τα φορούμια».
3. Τα ευρήματα στο διαδίκτυο μπορούμε συχνά να τα χρησιμοποιήσουμε ενδεικτικά και πάντοτε με πολλή προσοχή. Δεν δημιουργούν κανόνες. Αν δημιουργούσαν, θα αρκούσε να πω ότι βρίσκω στο Γκουγκλ 458.000 «στα φόρουμ», και μόνο 590 «στα φόρα». Την αναφορά του πληθυντικού του αγγλικού forum την έκανα για την εγκυκλοπαιδική πληροφορία και μόνο – ας μην αγνοούμε ωστόσο ότι πολλοί επιμένουν … αγγλικά και λένε «τα φόρουμς» (!). (Στο Γκουγκλ βρίσκεις δεκαπλάσια «στα φόρουμς» από «στα φόρα».)
Εν κατακλείδι, το «φόρουμ» είναι σαν το «μέντιουμ». Στα αγγλικά υπάρχει και ο αγγλικός πληθυντικός mediums και ο λατινικός media. Στα ελληνικά λέμε «τα μέντιουμ» (και όχι «τα μέντια»). Τα «μίντια» είναι η μεταφορά του λατινικού πληθυντικού από τα αγγλικά με την αγγλική προφορά για να δηλώσουμε αγγλοπρεπέστατα τα ΜΜΕ. Τα «φόρα» τι είδους τέρας είναι;
Συγγνώμη, πήρα φόρα και φλυάρησα…