Πιστοποίηση των μεταφραστών; Μια παράλληλη συζήτηση

[Alexandra]

Από το Φέισμπουκ της συναδέλφου Πόπης Ματσούκα:

Συνάδελφος, επαγγελματίας μεταφράστρια, με ενημέρωσε για ατυχές έγγραφο, με το οποίο γέλασα πολύ. "Μετάφραση", από ελληνικά προς γαλλικά, από "μεταφράσα" δικηγόρο, που επιστράφηκε στον πελάτη της από τις βελγικές αρχές λόγω ανακριβειών (πόσο ντροπή;;). Σύμφωνα με τα μεταφρασμένα που διάβασα, η ενδιαφερόμενη γεννήθηκε το 1994, παντρεύτηκε το 1997 και ο σύζυγος πέθανε το 20015 (sic). Και όχι μόνο. Οι τόνοι των γαλλικών στο έντυπο έχουν μπει με στυλό (!), το κείμενο είναι γεμάτο ορθογραφικά λάθη, μα γεμάτο..., ο "μεταφραστής" δεν έχει καν τις γνώσεις να μεταφράσει την πόλη...Moscu (μα ποια να είναι;;;). Να γιατί τις μεταφράσεις πρέπει να τις κάνουν επαγγελματίες μεταφραστές και όχι άπαντες οι "γλωσσομαθείς".

 

[AoratiMelani]

Να γιατί τις μεταφράσεις πρέπει να τις κάνουν επαγγελματίες μεταφραστές και όχι άπαντες οι "γλωσσομαθείς".

Και να γιατί πρέπει να υπάρχει κάποιος τρόπος να ξεχωρίζουν οι επαγγελματίες μεταφραστές από άπαντες τους γλωσσομαθείς.

Ξέρω ότι σε πολλούς συναδέλφους δεν αρέσει η ιδέα, αλλά είμαι υπέρ της πιστοποίησης. Διότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ξέρει ο πελάτης αν ο μεταφραστής είναι αυτό που δηλώνει ή όχι. (Εντάξει, όχι ο μόνος: ο άλλος τρόπος θα ήταν να δίνεται άδεια άσκησης επαγγέλματος μόνο σε αποφοίτους μεταφραστικών σχολών - αλλά για να μην κλείσει η αγορά και για να μην αποκλειστούν όσοι αυτοδίδακτοι κάνουν πραγματικά καλή δουλειά, η πιστοποίηση είναι νομίζω μια καλή λύση. Θα υποχρεώνονταν να την πάρουν και οι γλωσσομαθείς δικηγόροι, για να αποφεύγονται φαινόμενα όπως τα παραπάνω.)

Με την κατασταση που επικρατεί σήμερα, πάρα πολλοί γλωσσομαθείς (όπως κι εγώ η ίδια) ασχολούνται επαγγελματικά με τη μετάφραση και φυσικά θεωρούνται (και είναι) επαγγελματίες. Πόσο καλοί επαγγελματίες όμως; Θα το κρίνει η αγορά, αλλά με ποιον τρόπο και με τι κόστος;

 

[Alexandra]

Είναι απίστευτο πάντως ένα άτομο που ξέρει τόσο λίγο μια ξένη γλώσσα να νομίζει ότι την ξέρει τόσο καλά που μπορεί να κάνει ακόμα και μετάφραση. Με το Google Translate να την είχε κάνει, θα ήταν χίλιες φορές καλύτερη, και χωρίς ορθογραφικά λάθη. Και με όλους τους τόνους στη θέση τους, χωρίς να προστίθενται μετά με το στυλό.

 

[rogne]

Δεν είναι όμως απλή "γλωσσομαθής" η... κακούργα (μακάρι να 'ταν δηλαδή), δικηγόρος είναι. Εδώ δεν είναι θέμα ερασιτεχνικής ή επαγγελματικής ή πιστοποιημένης μετάφρασης, αλλά καταφανώς άσχετου ατόμου που κάνει επίσημες μεταφράσεις λόγω της δικηγορικής του ιδιότητας.

 

[drsiebenmal]

Μάλλον περί κακούργου και όχι κακούργας πρόκειται, αν καταλαβαίνω σωστά τα πιο κάτω στο εισαγωγικό σημείωμα. Επιπλέον, στα ατού του μάλλον δεν συμπεριλαμβάνεται μόνο η δικηγορική ιδιότητα αλλά και η επαγγελματική έδρα (πιθανολογώ ότι πρόκειται για την αναφερόμενη και στο έγγραφο Έδεσσα).

 

[AoratiMelani]

Δεν είναι όμως απλή "γλωσσομαθής" η... κακούργα (μακάρι να 'ταν δηλαδή), δικηγόρος είναι. Εδώ δεν είναι θέμα ερασιτεχνικής ή επαγγελματικής ή πιστοποιημένης μετάφρασης, αλλά καταφανώς άσχετου ατόμου που κάνει επίσημες μεταφράσεις λόγω της δικηγορικής του ιδιότητας.

Πράγματι. Γι' αυτό ακριβώς είπα για την πιστοποίηση:

Θα υποχρεώνονταν να την πάρουν και οι γλωσσομαθείς δικηγόροι, για να αποφεύγονται φαινόμενα όπως τα παραπάνω.

Δεν ξέρω πώς ακριβώς αποκτούν αυτή τη στιγμή οι δικηγόροι το δικαίωμα να κάνουν επίσημες μεταφράσεις, σίγουρα πάντως μοιάζει να μην ελέγχεται επαρκώς η μεταφραστική τους δεξιότητα. Δεν πιστεύω να έχουν το δικαίωμα να κάνουν επίσημες μεταφράσεις από οποιαδήποτε γλώσσα μόνο και μόνο επειδή είναι δικηγόροι. Υποθέτω ότι θα πρέπει να έχουν και κάποιο δίπλωμα της γλώσσας που δηλώνουν ότι ξέρουν. Τώρα τι δίπλωμα, ποιου επιπέδου, αν υπάρχει λίστα με διπλώματα για κάθε γλώσσα, δεν ξέρω, αλλά κάποια πρόβλεψη θα υφίσταται, δεν μπορεί.

Όμως αυτή η πρόβλεψη είναι καταφανώς ανεπαρκής. Δεν ξέρω αν θέλετε να το πείτε πιστοποίηση ή επάρκεια ή κάπως αλλιώς, σίγουρα όμως χρειάζεται κάποιος αποτελεσματικός τρόπος να διαπιστώνεται αν όντως ξέρουν να μεταφράζουν από και προς τις γλώσσες που δηλώνουν ότι γνωρίζουν.

 

[rogne]

Να πιστοποιούνται οι δικηγόροι ως μεταφραστές; Μόνο και μόνο για να διατηρήσουν το προνόμιο των επικυρώσεων; Προβλέπω αποχή των δικηγόρων μέχρι τα Χριστούγεννα του 20 (συμπληρώστε εσείς το νούμερο)...

 

[rogne]

Και λίγο πιο σοβαρά: με μια μορφή εξετάσεων, θα λυνόταν το θέμα. Αντί να τρέχει ο καθένας να μαζεύει πιστοποιητικά από δεξιά κι αριστερά (πιστοποιητικά μάλιστα που τρέχα-γύρευε πώς θα τα μάζευε για τις γλώσσες για τις οποίες υπάρχουν επείγουσες μεταφραστικές, πλην όμως μη εμπορικές ανάγκες ανά την υφήλιο), περνά από κρατικές εξετάσεις και εγκρίνεται ως ορκωτός, επίσημος, "πιστοποιημένος" κλπ. μεταφραστής.

 

[drsiebenmal]

Και άπαξ και έδωσες εξετάσεις στα 18 σου, αφού πήρες το Β2 σε κάποια γλώσσα (θυμίζω ότι η ΕΕ ζητάει Β2 για την ξένη γλώσσα των μεταφραστών της) ή στα 22 σου, τελειώνοντας το Ιόνιο, και τις πέρασες περίπατο (ή όχι), θα μεταφράζεις οτιδήποτε για τα επόμενα 60 χρόνια. Μπα...

Μιλώντας για επίσημες μεταφράσεις (και μόνο) ένα σύστημα πιστοποιήσεων (έγκυρων, εννοείται, από σοβαρούς φορείς με σοβαρές προδιαγραφές) θα ήταν χρήσιμο αλλά δεν αρκεί. Χρειάζονται ΚΑΙ σπουδές (άρα πραγματολογική εξειδίκευση), ΚΑΙ εξετάσεις, ΚΑΙ πιστοποίηση ΚΑΙ άδεια περιορισμένου χρόνου για να ανανεώνονται.

Για την ελεύθερη αγορά, μπορεί να αρκεί να τηρεί κάθε μεταφραστής μια ιστοσελίδα με τα κρέντιτά του...

Α, και για να αποφύγουμε την απεργία των δικηγόρων () ας μην είναι απαραίτητο να τα κάνουν όλα αυτά... Ας ανοίξει απλώς πραγματικά το σύστημα για πιστοποιημένους επίσημους μεταφραστές.

 

[rogne]

Και άπαξ και έδωσες εξετάσεις στα 18 σου, αφού πήρες το Β2 σε κάποια γλώσσα (θυμίζω ότι η ΕΕ ζητάει Β2 για την ξένη γλώσσα των μεταφραστών της) ή στα 22 σου, τελειώνοντας το Ιόνιο, και τις πέρασες περίπατο (ή όχι), θα μεταφράζεις οτιδήποτε για τα επόμενα 60 χρόνια. Μπα...

Είναι λίγο στενή αυτή η αντίληψη για τις εξετάσεις. Θέλω να πω, και η ΕΕ εξετάσεις κάνει για τους μεταφραστές της, και η Σχολή Δημόσιας Διοίκησης εξετάσεις κάνει, απλώς είναι εξετάσεις που δεν μπορούν να τις περάσουν όλοι/ες, που προϋποθέτουν ήδη πολλά πράγματα, και, ναι, νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό εξασφαλίζουν πως άπαξ και τις περάσεις, τεκμηριώνεται ότι έχεις και γνώσεις, και επάρκεια σ' ένα αντικείμενο (ή σε περισσότερα), και βούληση για διά βίου κατάρτιση, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να σε πιστοποιούν διαρκώς. Μεγάλη συζήτηση, βέβαια, μάλλον δεν ωφελεί να την κάνουμε σε μια ενότητα με τίτλο "Your slip is showing"...

Για τους δικηγόρους, συμφωνώ προφανώς, κανείς στα συγκαλά του δεν καταλαβαίνει από πού κι ως πού επικυρώνουν μεταφράσεις.

 

[Palavra]

Μάλλον περί κακούργου και όχι κακούργας πρόκειται [...]

Κακούργα είναι.

Πράγματι. Γι' αυτό ακριβώς είπα για την πιστοποίηση: Δεν ξέρω πώς ακριβώς αποκτούν αυτή τη στιγμή οι δικηγόροι το δικαίωμα να κάνουν επίσημες μεταφράσεις, σίγουρα πάντως μοιάζει να μην ελέγχεται επαρκώς η μεταφραστική τους δεξιότητα. Δεν πιστεύω να έχουν το δικαίωμα να κάνουν επίσημες μεταφράσεις από οποιαδήποτε γλώσσα μόνο και μόνο επειδή είναι δικηγόροι

Βάσει του Κώδικα Δικηγόρων. Η πιστοποίηση αφήνεται στον εκάστε δικηγορικό σύλλογο. Οι μεταφράσεις τους γίνονται υποχρεωτικά αποδεκτές από τη διοίκηση και δεν νομίζω ότι οποιαδήποτε απόπειρα να ρυθμιστεί με οποιοδήποτε τρόπο αυτό θα ευοδωθεί, καθώς ο Κώδικας χρονολογείται από τα τέλη του 19ου αιώνα, το επάγγελμα του δικηγόρου ορίζεται ως λειτούργημα και οι αρμοδιότητές του είναι πλέον παγιωμένες. Όχι ότι διαφωνώ με το ότι θα έπρεπε να πιστοποιείται με κάποιο τρόπο η γλωσσομάθεια όλων των μεταφραστών, δικηγόρων ή μη, όπως λες, αλλά δεν νομίζω ότι θα γίνει και ποτέ. Και ποσώς μας ενδιαφέρει, κιόλας. Ας πιστοποιεί κάποιος μια μετάφραση - την υπογραφή του βάζει, στο κάτω κάτω. Αυτό που θα ήθελα να δω θα ήταν ωστόσο συνέπειες για κακή μετάφραση, δηλαδή έλεγχο.

θυμίζω ότι η ΕΕ ζητάει Β2 για την ξένη γλώσσα των μεταφραστών της

C1, αν δεν απατώμαι :)

 

[nickel]

Αυτό που θα ήθελα να δω θα ήταν ωστόσο συνέπειες για κακή μετάφραση, δηλαδή έλεγχο.

Στην Ελλάδα; Στο Δελφινάριο της Ευρώπης;

 

[Rogerios]

Οι δικηγόροι επικυρώνουν μεταφράσεις, ακριβώς λόγω της ιδιαιτερότητας του λειτουργήματός τους και του ρόλου τους ως αρωγών στην απονομή δικαιοσύνης κ.λπ., κ.λπ. Επικυρώνουν ως περίπου δημόσια αρχή (περίπου, είπα, μη σταθείτε στις λέξεις). Δεν μεταφράζουν, επαναλαμβάνω. Συνεπώς, η αποστολή τους είναι πρωτίστως να ελέγξουν ότι η μετάφραση έγινε από άτομο που διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα προκειμένου να προβούν στην επικύρωση που τους ζητείται.

 

[Rogerios]

Και τα λέω όλα αυτά τα αόριστα και ασαφή για να επισημάνω ότι η εμπλοκή των δικηγόρων δεν θα έπρεπε να αποτελεί ανταγωνισμό προς τους μεταφραστές, αλλά απλώς μια επιπλέον δυνατότητα για να καταστεί μια μετάφραση "επίσημη", πέραν αυτής της μεταφραστικής υπηρεσίας του ΥπΕξ.

 

[AoratiMelani]

Να τολμήσω να προτείνω να αυτονομηθεί η συζήτηση περί πιστοποίησης σε χωριστό νήμα; Τώρα που δεν έχει ακόμη εμβόλιμα σχόλια και είναι εύκολο να τα κόψετε;

========
Mod: Done :)

 

[Palavra]

Δεν μεταφράζουν, επαναλαμβάνω. Συνεπώς, η αποστολή τους είναι πρωτίστως να ελέγξουν ότι η μετάφραση έγινε από άτομο που διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα προκειμένου να προβούν στην επικύρωση που τους ζητείται.

Νομίζω πως αυτό δεν ισχύει, έχω μάλιστα την εντύπωση πως δεν επιτρέπεται και η επικύρωση της μετάφρασης που έχει διενεργήσει άλλος. Δείτε ενδεικτικά πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη εδώ, σελίδα 3. Εξάλλου, ο Κώδικας Δικηγόρων είναι σαφής ως προς αυτό το τελευταίο, μιλάει ξεκάθαρα για μετάφραση:

Άρθρο 36:
(α) στο έργο του δικηγόρου περιλαμβάνεται:

Η μετάφραση εγγράφων που έχουν συνταχθεί σε ξένη γλώσσα, καθώς και η μετάφραση ελληνικών εγγράφων σε οποιαδήποτε ξένη γλώσσα. Η μετάφραση έχει πλήρη ισχύ έναντι οποιασδήποτε Δικαστικής ή άλλης Αρχής, εφόσον συνοδεύεται από επικυρωμένο αντίγραφο του εγγράφου που μεταφράστηκε και ο δικηγόρος βεβαιώνει ότι έχει επαρκή γνώση της γλώσσας από και προς την οποία μετέφρασε.​

 

[AoratiMelani]

Ας αναφέρουμε ενδεικτικά τι ισχύει στην Ισπανία επί του θέματος. Όπως μας λέει η ισπανόφωνη Wikipedia, επίσημες μεταφράσεις μπορεί να κάνει όποιος έχει πτυχίο αναγνωρισμένης μεταφραστικής σχολής της Ισπανίας ή αντίστοιχο αναγνωρισμένο πτυχίο του εξωτερικού (σχετικά διατάγματα περιγράφουν το πώς αναγνωρίζεται το πτυχίο), καθώς και όποιος έχει πτυχίο οποιασδήποτε σχολής τριετούς τουλάχιστον φοίτησης και έχει περάσει τις σχετικές εξετάσεις του Υπουργείου Εξωτερικών.

Μεταφράσεις μπορεί νομίμως να κάνει ο καθένας, αρκεί να έχει κάνει έναρξη εργασιών στην εφορία - δηλαδή η αγορά είναι ανοιχτή - αλλά μόνον οι παραπάνω μπορούν να κάνουν επίσημες μεταφράσεις.

Κάτι τέτοιο έχω κι εγώ στο μυαλό μου όταν μιλάω για πιστοποίηση.

 

[rogne]

Ε, αν εξαιρέσουμε τις εξετάσεις, τους δικηγόρους και την καθ' ημάς έλλειψη σχετικών πανεπιστημιακών σχολών, πάνω-κάτω ό,τι ισχύει κι εδώ ισχύει και στην Ισπανία. Βγάζουμε ένα παράλογο πράγμα (τους δικηγόρους), προσθέτουμε δυο λογικά (εξετάσεις, πανεπιστημιακές σχολές), και γίναμε (Ισπανία)! Απλή δεν είναι η ζωή;

 

[SBE]

Moυ κάνει εντύπωση αυτό που αναφέρει η Παλ. Εγώ ήξερα ότι οι δικηγόροι επικυρώνουν μεταφράσεις, και συνεπώς χρειάζεται να γνωρίζουν τη γλώσσα της μετάφρασης μόνο για να επιβεβαιώσουν ότι η μετάφραση είναι η σωστή. Δεν ήξερα ότι κάνουν οι ίδιοι μεταφράσεις.
Όσες φορές επικύρωσα σε δικηγόρο έκανα εγώ τη μετάφραση και του το πήγα.

 

[drsiebenmal]

Όσες φορές επικύρωσα σε δικηγόρο έκανα εγώ τη μετάφραση και του το πήγα.

Κατ' οικονομίαν...

Πάντως, ας συμφωνήσουμε ότι στο δείγμα που ξεκίνησε τη συζήτηση ο δικηγόρος δεν ήξερε τη γλώσσα που μετάφρασε ή επικύρωσε.