αποστάσεις

[DesRis]

Καλησπέρα σας. Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν είναι πιο σωστό στην ελληνική μετάφραση αγγλικού βιβλίου να χρησιμοποιούμε στις αποστάσεις μίλια ή χιλιόμετρα (αφού γίνει η μετατροπή βεβαίως) και αν το πρωτότυπο έχει και τα δύο (τη χιλιομετρική απόσταση σε παρένθεση), μήπως είναι καλύτερο να μην αναφέρουμε καν την απόσταση σε μίλια.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων

 

[Ambrose]

Μιλάμε για λογοτεχνικό κείμενο ή για τεχνικό; Σε λογοτεχνία και υπότιτλους π.χ. εγώ θα τα έκανα χιλιόμετρα. Σε τεχνικό κείμενο όμως, εξαρτάται (από τη φύση του κειμένου και τον ρόλο που επιτελούν οι αριθμοί).

 

[Palavra]

Καλησπέρα και καλώς ήρθες,
τι είδους βιβλίο μεταφράζεις και για ποιο λόγο έχει σε παρένθεση τις αποστάσεις και σε χιλιόμετρα;

 

[sarant]

Αν πάντως είναι λογοτεχνικό ή δημοσιογραφικό, μετατρέπεις συνήθως. Προσοχή όμως στη στρογγύλευση. Αν ο Άγγλος λέει "περίπου 20 μίλια" δεν θα πεις "περίπου 32 χιλιόμετρα" (το έχω δει πολλές φορές), αλλά περίπου 30.

 

[nickel]

Μια μικρή διαφοροποίηση: Σε δημοσιογραφικό μετατρέπεις και διατηρείς την ακρίβεια εκεί που χρειάζεται, π.χ. το «Manchester is roughly 180 miles from London» (τι στο καλό; Έβαλα στο Γκουγκλ "Manchester is * miles from London" και έπηξα στις διαφορετικές απαντήσεις...) είναι καλό να γίνει «Το Μάντσεστερ απέχει περίπου 290 χιλιόμετρα από το Λονδίνο» (δεν θα το έκανα 300). Σε λογοτεχνικό κείμενο, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου θα άφηνα τα μίλια (με ή χωρίς υποσημείωση, συνήθως χωρίς). Σε κείμενο όπου θα εμφανίζονταν μίλια μαζί με χιλιόμετρα σε παρένθεση, θα έγραφα τα χιλιόμετρα, και τα μίλια σε παρένθεση αν μπορούσα να φανταστώ έναν καλό λόγο που θα ήταν χρήσιμα στον Έλληνα αναγνώστη.

 

[DesRis]

Σας ευχαριστώ για τις απαντήσεις (και για το καλωσόρισμα) ... Πρόκειται για βιογραφία. Ρωτάω γιατί και εγώ συνήθως - σε δοκίμια και σε λογοτεχνικά - το μετατρέπω σε χιλιόμετρα (όπως προτείνετε, με το περίπου). Κάποιες φορές το έχουν διορθώσει, άλλες όχι (εξαρτάται από τον επιμελητή και τον εκδοτικό οίκο). Στην προκειμένη περίπτωση όμως έχει και τα δύο, τα μίλια πρώτα και σε παρένθεση τα χιλιόμετρα. Θεωρώ περιττό να χρησιμοποιησω και τα δύο για την ελληνική γλώσσα ,γιατί απευθυνόμαστε σε έλληνες αναγνώστες και σκεφτόμουν να χρησιμοποιήσω μόνο τα χιλιόμετρα. Σκέφτομαι όμως αν επιτρέπεται να παραλείψω τα μίλια - εφόσον ο συγγραφέας τα χρησιμοποιεί (ο οποίος όμως απευθύνεται σε διάφορους αναγνώστες). Έτσι βρίσκομαι σε δίλημμα...
Μάλλον, θα βάλω μόνο χλμ.

 

[Palavra]

Μάλλον μόνο τα χιλιόμετρα τότε - προφανώς ο συγγραφέας έχει στο μυαλό του ότι μπορεί να τον διαβάζουν από χώρες με διαφορετικά μετρικά συστήματα.

 

[sarant]

Μια μικρή διαφοροποίηση: Σε δημοσιογραφικό μετατρέπεις και διατηρείς την ακρίβεια εκεί που χρειάζεται, π.χ. το «Manchester is roughly 180 miles from London» (τι στο καλό; Έβαλα στο Γκουγκλ "Manchester is * miles from London" και έπηξα στις διαφορετικές απαντήσεις...) είναι καλό να γίνει «Το Μάντσεστερ απέχει περίπου 290 χιλιόμετρα από το Λονδίνο» (δεν θα το έκανα 300). Σε λογοτεχνικό κείμενο, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου θα άφηνα τα μίλια (με ή χωρίς υποσημείωση, συνήθως χωρίς). Σε κείμενο όπου θα εμφανίζονταν μίλια μαζί με χιλιόμετρα σε παρένθεση, θα έγραφα τα χιλιόμετρα, και τα μίλια σε παρένθεση αν μπορούσα να φανταστώ έναν καλό λόγο που θα ήταν χρήσιμα στον Έλληνα αναγνώστη.

Χμμ... ουσιαστικά το ίδιο λέμε. Όταν ο ξένος λέει περίπου 20 μίλια έχει ακρίβεια δεκάδας, άρα εσύ θα βάλεις περίπου 30, πάλι σε δεκάδα (αν και θα μπορούσες να βάλεις 25 αν σου έπεφτε από 23 έως 27). Στο δικό σου παράδειγμα, το περίπου 180 μίλια αντιστοιχεί ακριβώς στο περίπου 290 χλμ, ακρίβεια δεκάδας και τα δύο. Ο κακός μεταφραστής θα έβαζε "περίπου 288" (πού το πας το μιλιγκράμ, ρε φίλε, που έλεγε και μια ψυχή).

 

[nickel]

Η μικρή διαφοροποίηση δεν ήταν εκεί, αλλά στη διαφορά ανάμεσα στο δημοσιογραφικό και το λογοτεχνικό κείμενο. Στη δημοσιογραφία μπορεί να απαιτείται η ακρίβεια σε τέτοιες λεπτομέρειες περισσότερο από ό,τι σε ένα λογοτεχνικό κείμενο, όπου είναι πολύ πιθανό (και ξέρω ότι συμφωνείς) να σεβαστούμε και μίλια και ουγγιές και άλλα με γνωστές ελληνικές αποδόσεις (και να αλλάξουμε τα φώτα σε acres και stone).

 

[Costas]

Χμμ... ουσιαστικά το ίδιο λέμε. Όταν ο ξένος λέει περίπου 20 μίλια έχει ακρίβεια δεκάδας, άρα εσύ θα βάλεις περίπου 30, πάλι σε δεκάδα (αν και θα μπορούσες να βάλεις 25 αν σου έπεφτε από 23 έως 27). Στο δικό σου παράδειγμα, το περίπου 180 μίλια αντιστοιχεί ακριβώς στο περίπου 290 χλμ, ακρίβεια δεκάδας και τα δύο. Ο κακός μεταφραστής θα έβαζε "περίπου 288" (πού το πας το μιλιγκράμ, ρε φίλε, που έλεγε και μια ψυχή).

Από καιρό σκόπευα να σχολιάσω αυτόν το χαρακτηρισμό ("ο κακός μεταφραστής"), αλλά δεν είχα βρει το κατάλληλο παράδειγμα --ήξερα όμως ότι θα το συναντήσω στο διάβα μου αργά ή γρήγορα, γιατί θυμόμουν να το έχω συναντήσει επανειλημμένα:

he reckoned that some 308,159 Jews...

Ο "κακός μεταφραστής" μπορεί στην προκειμένη περίπτωση βέβαια να είναι κατά τον sarant εκείνος που δεν θα ΔΙΟΡΘΩΣΕΙ σε "υπολόγιζε πως 308,159 Εβραίοι..." ή σε "υπολόγιζε πως περίπου 308 χιλιάδες Εβραίοι...". Σεβαστό· οπωσδήποτε όμως, η διόρθωση του πρωτοτύπου είναι πάντοτε ένα αρκετά σοβαρό βήμα, που εκθέτει το μεταφραστή/τρια σε άλλες πάλι επικρίσεις...

 

[waltt]

Καλησπέρα. Το pint, σε λογοτεχνικό κείμενο, θα το μεταφράζατε σε πίντα; Με μια υποσημείωση, ενδεχομένως; Εγώ προσωπικά νομίζω θα προτιμούσα το μισόλιτρο (1 πίντα = 473 ml )

 

[drsiebenmal]

Καλώς όρισες waltt.

Η μονολεκτική απάντησή μου για λογοτεχνικό κείμενο είναι: εξαρτάται.

Εξαρτάται από το ποιος το λέει, πού το λέει, πότε το λέει κ.ο.κ. Προσωπικά π.χ., θα μου φαινόταν αστείο να κατέβαζε ο Ρομπέν των Δασών τρία μισόλιτρα μπίρα στην καθισιά του. Αν ήθελα να αποφύγω οπωσδήποτε την πίντα και δεν είχε ουσιαστική σημασία η ποσότητα, μπορεί να γινόμουν τότε και κάπως εφευρετικός, π.χ.: Ο Ρομπέν κατέβασε μόνος του τρεις κανάτες...

Όπως πάντα, η εκτίμηση και η απόφαση είναι δική σου.

 

[Themis†]

Συμφωνώ απολύτως με το "εξαρτάται" . Κατά τα άλλα, δεν μπορεί να αποκλειστεί η απόδοση "μεγάλο ποτήρι", έστω κι αν δεν υπάρχει αντιστοίχιση ποσότητας με ό,τι συνηθίζεται στην Ελλάδα. Επειδή όλα είναι σχετικά, παραθέτω δύο παραδείγματα από το Oxford Dictionary of English:
• Brit. informal a pint of beer: we'll probably go for a pint on the way home. (= Θα πάμε για μια μπύρα)
• Brit. a pint of milk: two pints today, please. (=Δύο μισόλιτρα)

 

[Alexandra]

Από τα παιδικά μου χρόνια, θυμάμαι στα βιβλία που διάβαζα τις "πίντες" και τις "λίμπρες" και όλες τις άλλες μονάδες των ξένων χωρών. Η μετατροπή τους στο μετρικό σύστημα θα μου ήταν αδιανόητη για λογοτεχνικό κείμενο.

 

[drsiebenmal]

Συμφωνώ απολύτως με το "εξαρτάται" . Κατά τα άλλα, δεν μπορεί να αποκλειστεί η απόδοση "μεγάλο ποτήρι", έστω κι αν δεν υπάρχει αντιστοίχιση ποσότητας με ό,τι συνηθίζεται στην Ελλάδα.

Φυσικά. Επίσης «μεγάλες κούπες» (σκέφτομαι πάλι τον Ρομπέν, ενώ κατεβάζω τον τέταρτο καφέ της ημέρας από μια μεγάλη κούπα με χωρητικότητα -- τη μέτρησα-- 460 ml, ουπς, μια πίντα δηλαδή). :)

 

[nickel]

Στα «εξαρτάται» να βάλουμε και το πάιντ με πληθυντικό πάιντς. Μερικοί βολεύονται με μεταγραμματισμό και μεταφέρουν έτσι περισσότερο την αίσθηση του ξένου τόπου.

https://books.google.gr/books?id=eUxiAAAAMAAJ&dq="πάιντ"&focus=searchwithinvolume&q=+"πάιντς"
https://books.google.gr/books?id=rgILAQAAMAAJ&q="πάιντ"&dq="πάιντ"&hl=en&sa=X&redir_esc=y



Όσο για τον καφέ... Κι εγώ σε πιντοφλίτζανο τον πίνω, αλλά μέτρησα και είδα ότι, αφού δεν το γεμίζω μέχρι πάνω όπως το μπιροπότηρο, δεν βάζω πάνω από 300-350 γραμμάρια.

​

 

[Earion]

Εμένα οι πίντες και οι λίμπρες με μπερδεύουν. Μου αρέσει το μισόλιτρο.

 

[drsiebenmal]

Και αντί για καρτούτσο το τεταρτόλιτρο; :devil:

 

[waltt]

Καλώς σας βρήκα κι ευχαριστώ για τα σχόλια.

Συμφωνώ με το "εξαρτάται". Στην περίπτωσή μου, θέλει απλώς να πει ότι αγόραζε μια πίντα ουίσκι στον δρόμο για να πίνει. Είναι κάπως όπως θα λέγαμε "πηγαίναμε στο χωριό και παίρνανε κάνα μισόκιλο ζεστό ψωμί για το δρόμο", οπότε το μισόλιτρο μού φαίνεται καλό.

 

[daeman]

Καλώς σας βρήκα κι ευχαριστώ για τα σχόλια.

Συμφωνώ με το "εξαρτάται". Στην περίπτωσή μου, θέλει απλώς να πει ότι αγόραζε μια πίντα ουίσκι στον δρόμο για να πίνει. Είναι κάπως όπως θα λέγαμε "πηγαίναμε στο χωριό και παίρνανε κάνα μισόκιλο ζεστό ψωμί για το δρόμο", οπότε το μισόλιτρο μού φαίνεται καλό.

Ένα μισόλιτρο ουίσκι δρόμος, δηλαδή, μια που είμαστε σε νήμα αποστάσεων.
Κι ένα τσιγάρο, ή μάλλον τρία-τέσσερα για το μισόλιτρο.

Καλώς μας ήρθες, waltt. Κόπιασε να σε κεράσουμε μια στάλα ουίσκι. And Bob's our uncle.

In for a penny, in for a pound; in for a dram, in for a pint.

Give the fiddler a dram - The Chieftains

Where'd you get your whiskey, where'd you get your dram?

Όσο για τις μπίρες:

A pint of plain ("The Workman's Friend") Όχι μόνο λόγια, αλλά και πράξη, και με απολαυστική προφορά!

"The Workman's Friend"

When things go wrong and will not come right
Though you do the best you can
When life looks black as the hour of night -
A pint of plain is your only man

Spoiler

When money's tight and hard to get
And your horse has also ran,
When all you have is a heap of debt -
A pint of plain is your only man.

When health is bad and your heart feels strange,
And your face is pale and wan,
When doctors say you need a change,
A pint of plain is your only man.

When food is scarce and your larder bare
And no rashers grease your pan,
When hunger grows as your meals are rare -
A pint of plain is your only man.

In time of trouble and lousey strife,
You have still got a darlint plan
You still can turn to a brighter life -
A pint of plain is your only man.
-- Flann O'Brien (Brian O'Nolan)

...
What Londoners say vs. what they mean:
...
42. “Quick pint” — In the pub until closing time.
43. “We’re going on a date” — We’re getting pissed together....