Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[Hellegennes]

Μα οι όροι είναι ομόρριζοι, έτσι δεν είναι; Δικτάτωρ<λατ. dictator, από την ριζική λατινική λέξη απ' όπου προκύπτουν και οι αγγλικές diction, dictionary, dictate, abdicate, dedicate, indicate, verdict, addict, jurisdiction, κ.α. Dictator στην αρχαία Ρώμη, με πληροφορεί το etymonline ότι ήταν δικαστής με απόλυτη εξουσία και παρεμπιπτόντως το λατινικό dicere είναι ομόρριζο του επίσης λατινικού digitus, τα οποία είναι ΠΙΕ ομόρριζα του δείχνω και του δικάζω. Όλες αυτές οι λέξεις έχουν κοινή ΠΙΕ καταγωγή.

Μάλλον τα diktat και δικτατορία θα έπρεπε να μπούνε στο νήμα με τις ψευδόφιλες.

 

[Alexandra]

Από την ανακοίνωση των δημοσιογράφων της ΕΡΤ:

Το άρθρο 9 που καθορίζει μίνιμουμ πλαφόν εργαζομένων (και όχι ταβάνι) που πρέπει να απασχολεί κάθε κανάλι, δηλαδή ότι ένα ενημερωτικό κανάλι εθνικής εμβέλειας, πρέπει να απασχολεί τουλάχιστον 400 εργαζόμενους. Αυτό το μίνιμουμ πλαφόν θεωρήθηκε από την ΕΣΗΕΑ ότι ευνοεί τις απολύσεις ; Η μόνη λογική απαίτηση εκ μέρους ενός σωματείου θα ήταν να ζητάει αύξηση του πλαφόν, όχι απάλειψη του.​

Κάποιος να εξηγήσει στους πολυμαθέστατους αυτούς τύπους ότι "πλαφόν" σημαίνει ταβάνι, οροφή, άρα δεν υπάρχει μίνιμουμ πλαφόν, υπάρχει μόνο πλαφόν, δηλαδή ανώτατο όριο. Δεν αμφιβάλλω ότι και άλλοι μπορεί να το λένε, αλλά αυτοί έχουν και πλάκα που βάζουν μέσα σε παρένθεση "και όχι ταβάνι".

Στην ουσία αυτό που λένε δηλαδή είναι: Μίνιμουμ ταβάνι εργαζομένων (και όχι ταβάνι). Ή μίνιμουμ ανώτατο όριο εργαζομένων. Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλλα.

Αλλά είπαμε, δεν ανοίγουν λεξικά επειδή τους το απαγορεύει η αξιοπρέπειά τους:

πλαφόν το [plafón] Ο (άκλ.) : το ανώτατο όριο, που τίθεται ως περιορισμός και που δεν επιτρέπεται να ξεπεραστεί· η οροφή. || (οικον.) το ανώτατο όριο, ο περιορισμός που τίθεται σε ένα οικονομικό μέγεθος: Οι τιμές / οι δαπάνες / οι μισθοί / οι αυξήσεις δεν πρέπει να ξεπερνούν το ~.

​

Εναλλακτικά θα μπορούσαν να γράψουν "το κατώτατο όριο", αλλά τότε θα τους κατηγορούσαμε ότι ξέρουν γράμματα κι αυτό δεν το θέλουν.

 

[nickel]

Μάλλον τα diktat και δικτατορία θα έπρεπε να μπούνε στο νήμα με τις ψευδόφιλες.

Μου πέρασε η σκέψη, αλλά το θεώρησα υπερβολικό. Όπως δεν θα έβαζα ότι άλλο dictate «υπαγορεύω» και άλλο dictator «δικτάτορας».

 

[rogne]

Εναλλακτικά θα μπορούσαν να γράψουν "το ελάχιστο όριο", αλλά τότε θα τους κατηγορούσαμε ότι ξέρουν γράμματα κι αυτό δεν το θέλουν.

Καλή αφορμή αυτή: έχω δει πάρα πολλά "πλαφόν = κατώτατο (ή και σκέτο) όριο" μέσα στα χρόνια, τόσο που να σκέφτεσαι ότι οι έννοιες του ταβανιού και του πατώματος έχουν γίνει τελείως σχετικές...

ΥΓ. Α, βρήκα ένα ιστορικό, που με λίγη καλή θέληση διαβάζεται και έτσι και αλλιώς (και προκαταβολικά συγγνώμη για κάτι "χρημπατα" και "ελεχθεί"): «Αν όλοι οι μέτοχοι που είναι μαζί μου μείνουν συντεταγμένοι, δεν υπάρχει πλαφόν, ούτε πρόβλημα για τα χρημπατα που πρέπει να μπαίνουν κάθε χρόνο. Από τη διαδικασία, με κοινά αποδεκτούς όρους, θα προκύψει το νούμερο. Εμείς δεν δεχόμαστε κανένα νούμερο (σ.σ. των 60 εκατ) για καμία βάση, δεν μπορούμε να πούμε αν θα είναι περισσότερα ή λιγότερα. Για μια εταιρία που δεν έχει ελεχθεί ποτέ και σε μια εταιρία που έχει πολλά ερωτηματικά, με κορυφαίο το γήπεδο. Αν θέλετε να κάνουμε σοβαρή διαδικασία, ελάτε, αν όχι, καλή σας τύχη».

 

[nickel]

Θέλει λίγη δουλίτσα να κοιτάξει κανείς τα ευρήματα με «κατώτατο πλαφόν» για να καταλήξει σε μοναδικά ευρήματα, αλλά είναι φανερό ότι κάποιοι μη γαλλομαθείς έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πλαφόν = όριο, ανώτατο ή κατώτατο. Προφανώς, όποιος ξέρει λίγα γαλλικούλια ή έχει πλαφονιέρα, προσπαθεί να το αποφύγει το λάθος.

 

[Hellegennes]

Καλή αφορμή αυτή: έχω δει πάρα πολλά "πλαφόν = κατώτατο (ή και σκέτο) όριο" μέσα στα χρόνια, τόσο που να σκέφτεσαι ότι οι έννοιες του ταβανιού και του πατώματος έχουν γίνει τελείως σχετικές...

Είναι σχετικές. Σε μια οικοδομή όλα τα ταβάνια είναι και πατώματα εκτός από το πρώτο πάτωμα και το τελευταίο ταβάνι.

 

[Alexandra]

Δηλαδή, όταν βρίσκεσαι στο σπίτι σου, δεν ξέρεις αν πατάς στο πάτωμα ή στο ταβάνι...

 

[Hellegennes]

Δεν είναι μερικές φορές που δεν ξέρεις πού πατείς και πού βρίσκεσαι; :)

 

[SBE]

Ξεκίνησα να γράψω για το μήνυμα που ακούγεται στο μετρό της Αθήνας όταν πλησιάζει στο σταθμό του Ελληνικού και έμπλεξα με τις λέξεις. Για να τα πω από την αρχή:
Το μήνυμα: Next station Elliniko. End of train (line). Passengers are requested to disembark.
Ή κάπως έτσι, γιατί δεν είμαι σίγουρη ότι άκουσα αυτό στην παρένθεση.
Αυτό το disembark δεν μου καθότανε καλά, αφού χρησιμοποιείται κυρίως για πλοία και ναι μεν το Ελληνικό είναι κοντά στη θάλασσα αλλά δεν βγαίνεις από το τρένο στη βάρκα- ούτε το τέλος της γραμμής του τρένου, που μου θύμισε κάτι παλιά γουέστερν που βρίσκεται ο άλλος στη μέση του πουθενά ενώ το τρένο απομακρύνεται, αλλά αυτό είναι θέμα γούστου.
Στο μετρό του Λονδίνου πριν γίνει η απλοποίηση της γλώσσας, τότε που τα τρένα αναχωρούσαν (the train is about to depart) και δεν έφευγαν (the train is about to leave), ήταν ξεκάθαροι:
board επιβιβάζομαι
alight from αποβιβάζομαι
Και μετά ανακάλυψα ότι άλλοι αγγλόφωνοι λαοί έχουν λέξεις όπως deboard, detrain κλπ, οπότε σήκωσα τα χέρια ψηλά.

ΥΓ Και μετά έδωσα προσοχή στα αγγλικά της ΟΑ και μου πέρασε ο καημός- μπορεί να μην υπάρχει η Ολυμπιακή όπως την ξέραμε, αλλά υπάρχουν ακόμα κάποιες παλιές αεροσυνοδοί της που μιλάνε τη γλώσσα.
Λέιντις εντ τζεντμαν, γουι γους γιου ε πλεζ ταιμ.

 

[nickel]

Στην Ελλάδα, όπου τα αγγλικά αφορούν όλους τους ξένους, δεν θα έβαζα ιδιωματικά ή δύσκολα αγγλικά. Επομένως, ούτε disembark ούτε alight. Θα έβαζα ένα απλό: Passengers are requested to leave the train.

 

[SBE]

Κι αυτό λογικό. Ή πιο απλά, Please leave the train.
Και μια που λέμε για τα ελληνικά των ανακοινώσεων, κοίταζα πάλι το φιλμάκι που παιζει η Ετζίαν πριν την αναχώρηση που εξηγεί τα περί ασφάλειας της πτήσης κλπ και οι (υποθέτω) ηθοποιοί/ εκφωνητές έτρωγαν το ε σε περιπτώσεις όπως:
παρακαλούμε να δώστε προσοχή
(οι υπότιτλοι έγραφαν παρακαλώ να δώσετε προσοχή)
να δέστε τη ζώνη σας
(οι υποτιτλοι έγραφαν να δέσετε)
πάρτε, δώστε, αφήστε κλπ
(οι υπότιτλοι έγραφαν κλπ κλπ)
Κι η απορία μου είναι: αφού το γράφουν, γιατί δεν το διαβάζουν;

 

[rogne]

Η έλξη της προστακτικής...

 

[SBE]

Εγώ θα το έλεγα περισσότερο έλξη της στερεοελλαδίτικης διαλέκτου (όι, μανόλαμ).

 

[daeman]

Ξεκίνησα να γράψω για το μήνυμα που ακούγεται στο μετρό της Αθήνας όταν πλησιάζει στο σταθμό του Ελληνικού και έμπλεξα με τις λέξεις. Για να τα πω από την αρχή:
Το μήνυμα: Next station Elliniko. End of train (line). Passengers are requested to disembark.
...

Τα ίδια και στο λεωφορείο (Χ95) από και προς το (νέο) αεροδρόμιο, γραπτώς: disembark.

Μέχρι τώρα πηγαίναμε στα λιμάνια για να μπαρκάρουμε και να ξεμπαρκάρουμε. Τώρα και στα αεροδρόμια (σόρι, αερολιμένες), λεωφορειόθεν και μετρόθεν. Κοπιπάστα από τα καράβια (όπου το disembark και ακούγεται και γράφεται, ορθώς) το πήραν, μου φαίνεται —και το (ε)ξάπλωσαν.

Σε καινούργιο μπάρκο μπήκα (3χ)
και στ' αεροδρόμι βγήκα

Πάρε, βούρλο, πέρασέ τα (3χ)
κι όπως σου 'ρθει εσένα ειπέ τα

Ψαράδες - Μαρίκα Παπαγκίκα

 

[Katsik35]

Τι μαθαίνει λοιπόν κανείς από τη Βικιπαίδεια!
«Η Σύνοδος εξέδωσε καταδίκες για αυτές που όρισε ως Προτεσταντικές αιρέσεις την εποχή της Μεταρρύθμισης και όρισε τις διδασκαλίες της Εκκλησίας στα θέματα των Γραφών και της Παράδοσης, του Προπατορικού Αμαρτήματος, των Μυστηρίων της Θείας Ευχαριστίας κατά την Ιερή Μάζα και τον εορτασμό των αγίων. Εξέδωσε πολυάριθμα διατάγματα μεταρρύθμισης.»

 

[drsiebenmal]

:lol::lol::lol::lol:

Ας το απαθανατίσουμε πριν διορθωθεί:

 

[AoratiMelani]

Και τώρα ας το διορθώσουμε. :)
Ίσως θέλει κάποια επαναδιατύπωση, αλλά τουλάχιστον σκότωσα το τέρας.

Επιστρέφοντας στα προηγούμενα, εκείνο το disembark μου είχε χτυπήσει κι εμένα κάπως, κι όταν μπήκα να ποστάρω βρήκα ότι είχε ήδη σχολιαστεί. Μπαρκάραμε όλοι μαζί, ως φαίνεται.

 

[SBE]

Περί disembark, τώρα που το ξανασκέφτομαι, όχι, δε χρειάζεται να "μιλάμε διεθνή αγγλικά". Το alight μας κάνει. Αν κάποιος δεν το ξέρει και το ακούσει πρώτη φορά δεν τρέχει και τίποτα. Μήπως με το disembark καταλαβαίνει περισσοτερα;

 

[nickel]

Δεν έχει μεζεδάκια σήμερα ο Σαραντάκος και κάτι πρέπει να κάνω για το σύνδρομο στέρησης. Να μια πολύ μικρή συγκομιδή από το διάβασμα της χτεσινής Καθημερινής. Δυστυχώς, καταπιάνομαι με λεπτομέρειες.

• Το κύριο άρθρο αρχίζει:
  Η ιστορία εκδικείται πολλές φορές.
  
  Δεν μου αρέσει η θέση της επιρρηματικής φράσης: είναι σαν να λέει «Η ιστορία εκδικείται όχι μία αλλά πολλές φορές». Καλύτερα: «Η ιστορία πολλές φορές εκδικείται».
  -
• Ο Θ. Γεωργακόπουλος δημοσιεύει στην Καθημερινή της Παρασκευής άρθρα που ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα ζητήματα. Στο χτεσινό του («Κι αν έρθει η ανάπτυξη, ποιος θα την κάνει;») με ενόχλησε μια επανάληψη:
  Επιπλέον, έχουμε πλέον ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στον κόσμο.
  -
• Αμέσως πριν απ’ αυτό κοντοστάθηκα σε τούτο:
  αλλά είμαστε συνολικά 40οι από 124 χώρες παγκοσμίως.
  
  «40οι»; Λόγω τιμής, το διάβασα «Σαραντάκοι»!
  «Τεσσαρακοστοί» θέλει να πει. Αν είχε γράψει «40οί», ίσως θα το είχα καταλάβει με την πρώτη. Ξέρω μεταφραστή που, όταν του διορθώνουν το «20ος» σε «20ός», λέει «Όχι, η γραμματική τα θέλει χωρίς τόνο». Συνάδελφε, η γραμματική δεν κάνει ειδική αναφορά, αλλά, όπου έχει αντίστοιχη περίπτωση, γράφει 20ός/20ό/20ού.
  -
• Σε άλλο άρθρο διάβασα για «εθελουσίες αναχωρήσεις». Μας ταλαιπωρούν ενίοτε τα κατεβάσματα του τόνου της καθαρεύουσας. Έτσι, αν έχεις κρατήσει από την καθαρεύουσα την «εθελουσία», ξεχνάς ότι ο τόνος κατέβαινε λόγω μακρού α και τον κατεβάζεις κι εκεί που δεν πρέπει, στο βραχύ ε. Έχουμε νήματα για κάποιους τέτοιους παρατονισμούς, όπως για το *επισταμένα και το *Ερεχθείο.
  http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?5779-Πού-πηγαίνει-αυτός-ο-τόνος

Παρωνυχίδες...

 

[Alexandra]

Παρωνυχίδες...

Ε, ναι. Μπροστά στο εκτίθει, όλα τα άλλα είναι παρωνυχίδες.