αιτιατική πληθυντικού του "σηστέρτιος"

unique

Member
Ποια είναι η αιτιατική πληθυντικού (στην ελληνική) του λατινικού νομίσματος σηστέρτιος;
Πάντως στα λατινικά η αιτιατική πληθυντικού είναι sestertiοs. Άρα "τους σηστέρτιος";
Και γιατί η ονομαστική ενικού προφέρεται σηστέρτιος και όχι σηστέρτιους;
 

pidyo

New member
Sestertius στα λατινικά ήταν αρχικά επίθετο (από το semis tertius) που προσδιόριζε το υπονοούμενο ουσιαστικό nummus (νόμισμα) και ήταν αρσενικού γένους. Πολύ νωρίς προέκυψε στα ελληνικά η ανάγκη μετάφρασης ή μεταγραφής. Ήδη από τον 2ο αι. π.Χ. αποδόθηκε ως σηστέρτιος νόμος, άρα επίσης αρσενικού γένους. Πολύ νωρίς έγινε ουσιαστικοποιημένο επίθετο, όπως και στα λατινικά (σηστέρτιος), με παράλληλη ουδέτερη μορφή (σηστέρτιον, σεστέρτιον).

Στα νέα ελληνικά λοιπόν ακολουθούμε στην πραγματικότητα την αρχαιοελληνική απόδοση, με ένα κανονικό δευτερόκλιτο επίθετο ενταγμενο πλήρως στους κλιτικούς κανόνες της ελληνικής. Άρα αιτιατική πληθυντικού «τους σηστέρτιους / σηστερτίους» ή «τα σηστέρτια».
 

unique

Member
Ευχαριστώ πολύ pidyo. Η απάντησή σου ήταν εξαιρετικά κατατοπιστική!
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Ό,τι και με το εξελληνισμένο δηνάριο (denarius) δηλαδή. Οι Εγγλέζοι (ευτυχής λαός) με την ονομαστική του ενικού κάνουν όλη τη δουλειά στον ενικό και με την ονομαστική πληθυντικού (denarii) καλύπτουν όλες τις πτώσεις του πληθυντικού. Για την κλίση του λατινικού, σας πληροφορώ ότι η lexigram έχει προσθέσει και κλιτικούς πίνακες με λατινικά: http://www.lexigram.gr/lex/latin/gr/#Hist2 Βάλτε denarius και ζητήστε Κλίση.

Στην περίπτωση των σηστερτίων, οι Εγγλέζοι έχουν φτιάξει και εξαγγλισμένο τύπο από τα γαλλικά: sesterce (πληθ. sesterces), που υπάρχει παράλληλα με το λατινογενές (sestertius, πληθ. sestertii).

http://en.wikipedia.org/wiki/Sestertius
 

pidyo

New member
Να προσθέσω ότι η άλλη υποδιαίρεση που απαντά ήδη στην αρχαιοελληνική και έχει χρησιμότητα στην νεοελληνική, πλάι στο δηνάριο (σχεδόν πάντοτε ουδέτερο) και τον σηστέρτιο (κατά κανόνα αρσενικό, απαντά και ουδέτερο) είναι το ασσάριο (as με γεν. assis στα λατινικά), πάντοτε ουδέτερο. Μπορεί να το βρείτε συχνά σε έργα αρχαίας οικονομίας επειδή με βάση αυτήν τη μικρότερη υποδιαίρεση γίνονται διάφοροι υπολογισμοί αρχαίων και σύγχρονων οικονομολόγων.
 

pidyo

New member
Χμμ, τώρα που το ξανασκέφτομαι, από τη στιγμή που αυτά τα τρία είδη νομίσματος είναι τα τρία πιο συχνά στη νεοελληνική για το ρωμαϊκό χρήμα, ίσως είναι προτιμότερο να τα κάνουμε και τα τρία ουδέτερα, για ομοιομορφία. Το σηστέρτιο απαντά ήδη στα αρχαία και παρότι νομίζω ότι επικρατέστερος στα νέα ελληνικά είναι ο αρσενικός τύπος, δεν θα ξενίζει ιδιαιτέρως.

Γενικά πάντως, η ορολογία στα της ρωμαϊκής αρχαιότητας παραμένει πολύ προβληματική στη σύγχρονη ελληνική βιβλιογραφία. Εκείνο το ρημάδι το republican period παραμένει άλυτο ζήτημα.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ευτυχώς που δεν απάντησα πρώτος, θα είχα απαντήσει τα σηστέρτια (από εν. το σηστέρτιο, εννοείται) χωρίς δεύτερη σκέψη :D...
 

Earion

Moderator
Staff member
Γενικά πάντως, η ορολογία στα της ρωμαϊκής αρχαιότητας παραμένει πολύ προβληματική στη σύγχρονη ελληνική βιβλιογραφία. Εκείνο το ρημάδι το republican period παραμένει άλυτο ζήτημα.

«Περίοδος της Δημοκρατίας», άνευ περαιτέρω προβληματισμού. Επειδή έτσι το είπαν οι αρχαίοι. Φυσικά και έχει επιφυλάξεις ο σημερινός αναγνώστης, που έχει άλλες προσλαμβάνουσες, όταν ακούει τον όρο «δημοκρατία», αφού και με την πιο επιπόλαιη ματιά μόνο δημοκρατία (έτσι όπως την εννούμε εμείς σήμερα) δεν ήταν το πολιτικό καθεστώς της Ρώμης. Προπαγάνδα καραμπινάτη*, αλλά τι να κάνουμε; Αυτά μας δόθηκαν, με αυτά θα πορευτούμε.

* Αν και όχι ακριβώς. Δηλαδή ο ελληνικός όρος δεν βγήκε από τους Ρωμαίους, οι Έλληνες τον μεταχειρίστηκαν, για λόγους κολακείας.
 

pidyo

New member
«Περίοδος της Δημοκρατίας», άνευ περαιτέρω προβληματισμού.

Από προβληματισμό άλλο τίποτε δυστυχώς. Ξέρω ότι επικρατεί σιγά σιγά, ελλείψει αντιπάλου δέους, αλλά αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ορολογικές ήττες με τη θεμελιώδη ανακρίβειά της. Γιατί βέβαια το πρόβλημα δεν είναι μόνον ότι η Ρώμη δεν ήταν δημοκρατία με καμιά αρχαία έννοια, είναι και ότι το ίδιο το res publica δεν παραπέμπει σε δημοκρατία. Οπότε με την Δημοκρατία έχουμε έναν όρο και τελείως ανακριβή επί της ουσίας και αναντίστοιχο με τον πρωτότυπο. Και αν το κεφαλαίο δέλτα στο «περίοδος της Δημοκρατίας» κάπως μπαλώνει τα πράγματα, τι θα κάνουμε στη «Republican Rome»; Δημοκρατική Ρώμη; Θα γελάει ως κι ο Πολύβιος.

Ασφαλώς δεν είναι λύση η εναλλακτική ρεπουμπλικανικός (-ή, -ό), λόγω των Αμερικανών που το έχουν καπαρώσει. Υπάρχουν και οι εναλλακτικές «ελεύθερη πολιτεία» ή «ελευθεροπολιτεία» που όμως παρουσιάζουν το μείζον πρόβλημα ότι δεν έχουν επίθετο.

Εγώ ομολογώ ότι διαλέγω περιφράσεις (μέχρι ένα «προαυτοκρατορικός» έχω χρησιμοποιήσει) και αποφεύγω τους μονολεκτικούς χαρακτηρισμούς όπως ο διάολος το λιβάνι.
 

Earion

Moderator
Staff member
Και αν το κεφαλαίο δέλτα στο «περίοδος της Δημοκρατίας» κάπως μπαλώνει τα πράγματα, τι θα κάνουμε στη «Republican Rome»; Δημοκρατική Ρώμη; Θα γελάει ως κι ο Πολύβιος.

Ρώμη της Δημοκρατικής Περιόδου.

Εγώ ομολογώ ότι διαλέγω περιφράσεις (μέχρι ένα «προαυτοκρατορικός» έχω χρησιμοποιήσει) και αποφεύγω τους μονολεκτικούς χαρακτηρισμούς όπως ο διάολος το λιβάνι.

Θα έλεγα ότι είναι σώφρον να αποφύγουμε το μπλέξιμο με τόσο παλιούς και καθιερωμένους όρους. Δεν είναι ανάγκη να είναι αληθινό το περιεχόμενό τους, αρκεί που με τη χρήση τους προσδιορίζεται εξατομικευμένα αυτό το κάτι.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Και για το άλυτο έχουμε νήμα: république / republic.
Μπορεί να είναι στο French, αλλά καταπιάνεται με όλα, και με τα ρωμαϊκά όργια.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Και αν το κεφαλαίο δέλτα στο «περίοδος της Δημοκρατίας» κάπως μπαλώνει τα πράγματα, τι θα κάνουμε στη «Republican Rome»; Δημοκρατική Ρώμη; Θα γελάει ως κι ο Πολύβιος.

Ρώμη της περιόδου της Δημοκρατίας, ρωμαϊκός της περιόδου της Δημοκρατίας κ.ο.κ.
 
Top