Με αφορμή ένα άρθρο του Σπύρου Βλέτσα, στο οποίο διαβάζω μεταξύ άλλων:
...αποφάσισα να δω την προσέγγιση δύο λεξικών στη λέξη δουλέμπορος. Έχουμε και λέμε:
ΛΝΕΓ:
δουλέμπορος (ο) [1844] {δουλεμπόρ-ου | -ων, -ους} 1. αυτός που αγοράζει και πουλάει δούλους 2. (καταχρ.) πρόσωπο που αναλαμβάνει έναντι αμοιβής την παράνομη μεταφορά οικονομικών μεταναστών (λαθρομεταναστών) σε προηγμένες οικονομικά χώρες.
(Για το δουλεμπορικό γράφει ότι είναι το πλοίο δουλεμπόρου, κυρίως με τη 2η σημασία.)
ΧΛΝΓ:
δουλέμπορος ουσ. (αρσ.) 1. πρόσωπο που διακινεί ή μεταφέρει παράνομα κυρ. μετανάστες: κύκλωμα/συμμορία ~όρων. Βλ. σωματέμπορος. 2. (παλαιότ.) αυτός που αγόραζε και πουλούσε δούλους.
(Στο ΧΛΝΓ το δουλεμπορικό είναι «πλοίο που μεταφέρει λαθρομετανάστες».)
Ενδιαφέρουσες διαφορές στην προσέγγιση των δύο λεξικών.
Στα αγγλικά:
δουλεμπορικό
illegal immigrant ships
illegal immigrant boats / vessels
Αλλά να δούμε και την υπόλοιπη ορολογία...
Ακόμη και τα σκάφη που χρησιμοποιούν οι διακινητές ονομάζονται δουλεμπορικά. Η λέξη δουλέμπορος περιγράφει εκείνους που όταν υπήρχε ο θεσμός της δουλείας αποκόμιζαν κέρδη από τις αγοραπωλησίες σκλάβων. Σκλάβων που δεν είχαν κανένα δικαίωμα και δεν αποφάσιζαν οι ίδιοι για τη ζωή τους. Ανήκαν στην περιουσία του δουλεμπόρου και στη συνέχεια του αφέντη τους. Οι σημερινοί διακινητές έχουν και εκείνοι ως σκοπό το κέρδος από τη διακίνηση των ανθρώπων, αλλά αυτή είναι η μόνη ομοιότητά τους με τους δουλεμπόρους.
[…]
Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, γιατί τα κανάλια μιλούν καθημερινά για δουλεμπόρους; Η απάντηση είναι ότι δανείζονται ένα παλιό αριστερό στερεότυπο που χρησιμοποίησε και ο Ανδρέας Παπανδρέου στη δεκαετία του 1970, ο οποίος μιλούσε για τα σκλαβοπάζαρα της Γερμανίας όταν αναφερόταν στην ελληνική μετανάστευση εκείνης της εποχής. [Σnickel: Δεν ξέρω αν ισχύει η συσχέτιση.]
[…]
Η χρήση του στερεότυπου του δουλεμπόρου σήμερα δεν γίνεται από άγνοια ούτε από παρεξήγηση. Η ηθική απαξία και ο τόνος που δίνει η λέξη δουλέμπορος είναι χρήσιμα για τη δραματουργία των δελτίων ειδήσεων. Η ιστορία που αφηγούνται πρέπει οπωσδήποτε να έχει κακούς, τους οποίους ο θεατής θα μπορεί να μισεί χωρίς ενοχές.
[…]
Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, γιατί τα κανάλια μιλούν καθημερινά για δουλεμπόρους; Η απάντηση είναι ότι δανείζονται ένα παλιό αριστερό στερεότυπο που χρησιμοποίησε και ο Ανδρέας Παπανδρέου στη δεκαετία του 1970, ο οποίος μιλούσε για τα σκλαβοπάζαρα της Γερμανίας όταν αναφερόταν στην ελληνική μετανάστευση εκείνης της εποχής. [Σnickel: Δεν ξέρω αν ισχύει η συσχέτιση.]
[…]
Η χρήση του στερεότυπου του δουλεμπόρου σήμερα δεν γίνεται από άγνοια ούτε από παρεξήγηση. Η ηθική απαξία και ο τόνος που δίνει η λέξη δουλέμπορος είναι χρήσιμα για τη δραματουργία των δελτίων ειδήσεων. Η ιστορία που αφηγούνται πρέπει οπωσδήποτε να έχει κακούς, τους οποίους ο θεατής θα μπορεί να μισεί χωρίς ενοχές.
...αποφάσισα να δω την προσέγγιση δύο λεξικών στη λέξη δουλέμπορος. Έχουμε και λέμε:
ΛΝΕΓ:
δουλέμπορος (ο) [1844] {δουλεμπόρ-ου | -ων, -ους} 1. αυτός που αγοράζει και πουλάει δούλους 2. (καταχρ.) πρόσωπο που αναλαμβάνει έναντι αμοιβής την παράνομη μεταφορά οικονομικών μεταναστών (λαθρομεταναστών) σε προηγμένες οικονομικά χώρες.
(Για το δουλεμπορικό γράφει ότι είναι το πλοίο δουλεμπόρου, κυρίως με τη 2η σημασία.)
ΧΛΝΓ:
δουλέμπορος ουσ. (αρσ.) 1. πρόσωπο που διακινεί ή μεταφέρει παράνομα κυρ. μετανάστες: κύκλωμα/συμμορία ~όρων. Βλ. σωματέμπορος. 2. (παλαιότ.) αυτός που αγόραζε και πουλούσε δούλους.
(Στο ΧΛΝΓ το δουλεμπορικό είναι «πλοίο που μεταφέρει λαθρομετανάστες».)
Ενδιαφέρουσες διαφορές στην προσέγγιση των δύο λεξικών.
Στα αγγλικά:
δουλεμπορικό
illegal immigrant ships
illegal immigrant boats / vessels
Αλλά να δούμε και την υπόλοιπη ορολογία...
