Η πιστοποίηση των μεταφραστών

[nickel]

Ήμουν κι εγώ εκεί, στο συνέδριο για το «Μέλλον των γλωσσικών επαγγελμάτων».

[...]

Στο τελευταίο δίωρο, στη συζήτηση για την πιστοποίηση των μεταφραστών και τις αμοιβές, το μοναδικό αλλά σημαντικό νέο στοιχείο ήταν η αναλυτική εξήγηση για τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα πιστοποίησης προσόντων.

Δικό μου σχόλιο που δεν είπα εκεί: Όσο και αν αγανακτούν οι μεταφραστές για τις χαμηλές τιμές, στην ελεύθερη αγορά δεν θα βελτιωθεί εύκολα η κατάσταση αν δεν μειωθεί η προσφορά μεταφραστών. Ένας τρόπος για να λιγοστέψουν οι μεταφραστές, θα είναι ένας δίκαιος τρόπος πιστοποίησης. Σε συνεννόηση με τις διάφορες μεταφραστικές ενώσεις ας αρχίσει κάποια στιγμή η συζήτηση για τις περίπλοκες παραμέτρους ενός συστήματος πιστοποίησης που θα λαμβάνει υπόψη π.χ. μεταφραστές που ειδικεύονται σε πολύ συγκεκριμένα κείμενα. Αν ανοίξεις γραφείο με ταμπέλα Ιατρός ή Δικηγόρος ενώ δεν έχεις την αντίστοιχη πιστοποίηση, υποθέτω ότι θα έχεις διαπράξει αδίκημα κάποιας μορφής. Ας γίνει λοιπόν αδίκημα το να δηλώνεις μεταφραστής χωρίς κάποια πιστοποίηση. Δεν αποκλείεται κάτι τέτοιο να βελτιώσει κάπως τις ισορροπίες της αγοράς.

---

Απόσπασμα από τη σύντομη περιγραφή μιας μέρας στο συνέδριο για το «Μέλλον των γλωσσικών επαγγελμάτων». Η συζήτηση για την πιστοποίηση των μεταφραστών συνεχίζεται εδώ.

 

[rogne]

Όσο και αν αγανακτούν οι μεταφραστές για τις χαμηλές τιμές, στην ελεύθερη αγορά δεν θα βελτιωθεί εύκολα η κατάσταση αν δεν μειωθεί η προσφορά μεταφραστών. Ένας τρόπος για να λιγοστέψουν οι μεταφραστές, θα είναι ένας δίκαιος τρόπος πιστοποίησης. Σε συνεννόηση με τις διάφορες μεταφραστικές ενώσεις ας αρχίσει κάποια στιγμή η συζήτηση για τις περίπλοκες παραμέτρους ενός συστήματος πιστοποίησης που θα λαμβάνει υπόψη π.χ. μεταφραστές που ειδικεύονται σε πολύ συγκεκριμένα κείμενα. Αν ανοίξεις γραφείο με ταμπέλα Ιατρός ή Δικηγόρος ενώ δεν έχεις την αντίστοιχη πιστοποίηση, υποθέτω ότι θα έχεις διαπράξει αδίκημα κάποιας μορφής. Ας γίνει λοιπόν αδίκημα το να δηλώνεις μεταφραστής χωρίς κάποια πιστοποίηση. Δεν αποκλείεται κάτι τέτοιο να βελτιώσει κάπως τις ισορροπίες της αγοράς.

Nickel?! Προτείνεις στ' αλήθεια κλείσιμο του επαγγέλματος; Αλλά ίσως είναι πρόωρο ν' ανοίξει τέτοια κουβέντα σε αυτό το νήμα, ας περιμένουμε πρώτα κι άλλες ανταποκρίσεις, ιδίως όσοι/ες δεν ήμασταν εκεί. Btw, much obliged για την πρώτη.

 

[nickel]

Nickel?! Προτείνεις στ' αλήθεια κλείσιμο του επαγγέλματος;

Κατάλαβες τώρα γιατί δεν έκανα το σχόλιο εκεί... Ήταν πολλοί οι παρόντες, όσοι άντεξαν το δεκάωρο, και δεν είχα καμιά όρεξη να πέσουν οι μισοί να με φάνε. Αλλά δεν μιλάω ακριβώς για κλειστό επάγγελμα. Έστω ότι εσύ που έχεις κάνει ό,τι επιβάλλεται για την πιστοποίηση (έχεις πάρει σχετικό πτυχίο από κάποια σχολή ή απέδειξες με κάποιον τρόπο ότι μεταφράζεις επαρκώς καλά τα κείμενα των Χ και Ψ τομέων) μπορείς να έχεις επαγγελματική κάρτα που θα γράφει Rogne, Επαγγελματίας Μεταφραστής ή Πιστοποιημένος Μεταφραστής. Εγώ, από την άλλη, που δεν θα έχω κάνει τα επιβαλλόμενα, θα μπορώ αν θέλω να διαφημίζω ότι «κάνω μεταφράσεις» αλλά δεν θα μπορώ να ισχυρίζομαι ότι είμαι πιστοποιημένος μεταφραστής. Οπότε οι πελάτες θα διαλέγουν γνωρίζοντας ότι διαλέγουν μη πιστοποιημένο μεταφραστή. Να το δούμε λίγο έτσι;

 

[AoratiMelani]

Σχετικό με το θέμα της πολύ ενδιαφέρουσας τελευταίας ενότητας περί πιστοποίησης είναι αυτό που ποστάρισα σε άλλο θέμα και που ξαναποστάρω εδώ, σε απάντηση του ερωτήματος "Μας λένε ότι θα πρέπει να πιστοποιούμε τα επαγγελματικά μας προσόντα. Για ποιο λόγο ακριβώς;".

Αν έχω καταλάβει καλά, δεν μας λένε ότι θα πρέπει να τα πιστοποιούμε. Ορισμένοι από εμάς θα θέλαμε να τα πιστοποιήσουμε, γιατί δεν έχουμε σπουδές μετάφρασης, είμαστε αυτοδίδακτοι και θα μας άρεσε να αποκτήσουμε και τυπικά προσόντα. Στη δική μας αυτή επιθυμία ανταποκρίνονται όσοι λένε ότι θα μπορούσαμε ενδεχομένως να τα πιστοποιήσουμε, αν οι συνδικαλιστικοί μας φορείς το αποφασίσουν και συνεργαστούν με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς (πράμα που αποκλείεται κτγμ, αν κρίνω από συζητήσεις που έχω ακούσει μεταξύ των μελών των συλλόγων).

Προφανώς όσοι από εμάς έχουμε ήδη τυπικά προσόντα (απόφοιτοι ΑΕΙ, κολλεγίων, ιδιωτικών σχολών) μάλλον προτιμούμε να μην μπορούν οι υπόλοιποι να τα πιστοποιήσουν, γιατί έτσι θα χάναμε (ως ένα βαθμό, μικρό κτγμ αλλά υπαρκτό, και θα άνοιγε ίσως δρόμος για περαιτέρω ισοπέδωση) το επαγγελματικό μας πλεονέκτημα. Τουλάχιστον έτσι φαντάζομαι.

Συζητήθηκε και χτες στο συνέδριο "Το μέλλον των γλωσσικών επαγγελμάτων" το θέμα και άκρη δεν βρέθηκε (αναμενόμενο), τουλάχιστον όμως ακούστηκαν απόψεις και υπήρξε μια ενημέρωση για το θεσμικό πλαίσιο (αν και αρκετά αγκυλωμένη).

Για μένα μια ευχάριστη στιγμή ήταν προς το τέλος του συνεδρίου, όταν κάποιος από ΓΔΜ της ΕΕ το όνομα του οποίου δεν θυμάμαι (θυμάμαι μόνο ότι ήταν βιολόγος - όπως εγώ - και αυτοχαρακτηρίστηκε "δεινόσαυρος", δηλαδή αυτοδίδακτος μεταφραστής παλιάς σειράς με σπουδές σε άλλον τομέα - όπως εγώ - και ήταν βραχνιασμένος - εγώ ευτυχώς όχι), μίλησε αφ' ενός για εμάς τους δεινόσαυρους, που κάποτε ήμασταν ο κανόνας λόγω έλλειψης σχολών μετάφρασης στην Ελλάδα και τώρα κατά κάποιον τρόπο φαντάζουμε εκτός κλίματος σε μια Ελλάδα γεμάτη μεταφραστές αποφοίτους ΑΕΙ, κολλεγίων και ιδιωτικών σχολών, λέγοντας ότι είναι σκόπιμο να βρεθεί κάποιος τρόπος προστασίας των "καλών" δεινόσαυρων από τους "κακούς" δεινόσαυρους, κάποιος τρόπος διάκρισης μεταξύ των αυτοδίδακτων που παρέχουν ένα πολύ υψηλό επίπεδο υπηρεσιών και των γιων του καφετζή που ξέρουν πέντε εγγλέζικα κι έχουν το λόουερ και κάνουν τον μεταφραστή.

Δεν πρότεινε κάτι συγκεκριμένο, εγώ φαντάζομαι ότι ίσως θα μπορούσε να είναι κάποιος τύπος πιστοποίησης βάσει εξετάσεων, ίσως σε συνδυασμό με συνοπολογισμό των ετών εμπειρίας και των δημοσιευμάτων, θα ήθελε σκέψη.

Από την άλλη, αυτό δεν συμφέρει τους αποφοίτους των σχολών και ίσως να είναι και αντιδεοντολογικό και περιττό, οπότε μπορούν απλώς να περιμένουν είτε να πεθάνουμε όλοι οι δεινόσαυροι είτε να αυτορρυθμιστεί η αγορά (πράμα που κάνει ούτως ή άλλως κι αναρωτιέμαι πόσο νόημα έχει να προσπαθούμε να την ρυθμίσουμε νομοθετικά).

Εννοείται ότι εγώ προσωπικά δεν θα ήθελα να κλείσει το επάγγελμα, δεν θα ήθελα δηλαδή να είναι υποχρεωτικό να έχεις είτε πιστοποίηση είτε πτυχίο για να κόβεις απόδειξη ως μεταφραστής, αλλά θα μου άρεσε να είχα ένα χαρτί που να βεβαιώνει ότι είμαι ικανή να μεταφράζω. Φυσικά μπορώ να πάω σε κάποια σχολή - και ίσως κάνω ακριβώς αυτό, τελικά, αν το κρίνω αναγκαίο και σκόπιμο.


Το άλλο πολύ σημαντικό που ανέφερε ο καλός συνάδελφος και μου έδωσε μεγάλη χαρά και περηφάνια, ήταν οι προτάσεις του ΣΜΕΔ για κατώτατες αμοιβές. Τις έφερε ως παράδειγμα και σημείο αναφοράς στα πλαίσια της συζήτησης περί αμοιβών. Δεδομένου ότι η ιδέα ήταν δική μου και συμμετείχα στην ομάδα εργασίας, ήταν μεγάλη ικανοποίηση για μένα αυτή η αναφορά σε αυτό το πλαίσιο, τόσο προσωπικά όσο και (κυρίως) επειδή δείχνει ότι κάποιοι σημαντικοί φορείς παρακολουθούν τα συλλογικά μας όργανα και δίνουν βαρύτητα στις θέσεις τους.

Αυτή ήταν πραγματικά μια πολύ καλή στιγμή για μένα και μου έδωσε αισιοδοξία.

 

[nickel]

Μια ερώτηση προς όσους είναι πιθανό να γνωρίζουν τέτοιες λεπτομέρειες: Υπάρχει χώρα της ΕΕ όπου θα έβρισκες τον μπελά σου αν εξέδιδες παραστατικό παροχής υπηρεσιών με αιτιολογία «Μετάφραση 20.000 λέξεων» ενώ δεν είσαι «δηλωμένος» ή «πιστοποιημένος» μεταφραστής με τον άλφα ή βήτα τρόπο; Αν υπάρχει πρόβλημα, το πρόβλημα αφορά το «μη δηλωμένος» ή το «μη πιστοποιημένος»;

 

[drsiebenmal]

Όταν στέλνουμε ένα βιογραφικό σε έναν εκδότη, ένα μεταφραστικό γραφείο, έναν διαγωνισμό, ουσιαστικά αυτοπιστοποιούμαστε. Δηλώνουμε ποιες είναι οι σπουδές μας (μεταφραστικές, ειδικές, συνδυασμένες κ.λπ.), ποια είναι η επαγγελματική εμπειρία μας, ποιες είναι οι γλώσσες εργασίας μας κ.λπ. Υπάρχει κάποιος που διαθέτει π.χ. δίπλωμα γλώσσας επιπέδου C2 και δεν το δηλώνει ή δεν το συνυποβάλλει με τα δικαιολογητικά του; Υπάρχει κάποιος που έχει συνεργαστεί π.χ. με την Apple και δεν το δηλώνει όταν ψάχνει για δουλειά πληροφορικής;

Προφανώς είναι διαφορετική η βαρύτητα ενός πανεπιστημιακού πτυχίου από τη βαρύτητα του πιστοποιητικού μιας ετήσιας σχολής ή τη βεβαίωση παρακολούθησης ενός τρίμηνου σεμιναρίου. Αν κάποιος/κάποια έχει παρακολουθήσει όμως ειδικό σεμινάριο συγγραφής τεχνικών εγχειριδίων στα αγγλικά ή δημιουργικής γραφής ή έχει μεταφράσει τέσσερα πανεπιστημιακά εγχειρίδια φιλοσοφίας από τα γαλλικά ή έξι αστυνομικά μυθιστορήματα από τα γερμανικά, δεν θα τα αναφέρει στο βιογραφικό του; Γιατί να μην υπάρχει ένα αντικειμενικό όργανο, από εκπροσώπους συλλογικών θεσμών, που να επιβεβαιώνει αυτά τα πράγματα --και ενδεχομένως, να οργανώνει και αντίστοιχα σεμινάρια εκμάθησης και πιστοποίησης;

Ποιο θα είναι το όφελος; Όπως έγραψα και αλλού, μόνο μεσομακροπρόθεσμο μπορεί να είναι. Ο εργοδότης που δεν θα χρησιμοποιήσει πιστοποιημένο (για το είδος του έργου του) μεταφραστή θα ξέρει ότι αναλαμβάνει διπλό ρίσκο: και να του κοστίσει ο κούκος αηδόνι αν δεν διαλέξει το σωστό άτομο, και να δεχτεί δικαιολογημένη κριτική. Σε δύσκολες μεταφράσεις, π.χ. ιατρικής, θα μπορεί να απαιτείται π.χ. πανεπιστημιακό δίπλωμα μετάφρασης ή ιατρικής σε συνδυασμό με πιστοποίηση κορυφαίου επιπέδου στην ιατρική μετάφραση αντίστοιχα.

Και δεν βλέπω κανέναν λόγο να «κλείσει» το επάγγελμα. Να βελτιωθεί, όμως, και να γίνει και πιο απαιτητικό με στοιχεία («κοίτα τι σπουδές πρέπει να κάνει ένας μεταφραστής, δεν αρκεί ένα Λόουερ -- και πληρώνεται ψίχουλα») ίσως θα έπρεπε και θα μπορούσε.

 

[anef]

Αν ανοίξεις γραφείο με ταμπέλα Ιατρός ή Δικηγόρος ενώ δεν έχεις την αντίστοιχη πιστοποίηση, υποθέτω ότι θα έχεις διαπράξει αδίκημα κάποιας μορφής. Ας γίνει λοιπόν αδίκημα το να δηλώνεις μεταφραστής χωρίς κάποια πιστοποίηση. Δεν αποκλείεται κάτι τέτοιο να βελτιώσει κάπως τις ισορροπίες της αγοράς.

Όπως όμως ξέρουμε πολύ καλά όλοι, οι γιατροί ξενιτεύονται και οι δικηγόροι είναι άνεργοι. Οι αρχιτέκτονες το ίδιο. Οι αμοιβές όλων επίσης μειώνονται σε βαθμό που πολλοί δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε καν τα ταμεία τους. Δεν τους βοήθησε λοιπόν ιδιαιτέρως η ρύθμιση του επαγγέλματός τους.

Μια ερώτηση προς όσους είναι πιθανό να γνωρίζουν τέτοιες λεπτομέρειες: Υπάρχει χώρα της ΕΕ όπου θα έβρισκες τον μπελά σου αν εξέδιδες παραστατικό παροχής υπηρεσιών με αιτιολογία «Μετάφραση 20.000 λέξεων» ενώ δεν είσαι «δηλωμένος» ή «πιστοποιημένος» μεταφραστής με τον άλφα ή βήτα τρόπο; Αν υπάρχει πρόβλημα, το πρόβλημα αφορά το «μη δηλωμένος» ή το «μη πιστοποιημένος»;

Εδώ μπορείς να δεις το καθεστώς που επικρατεί σε πολλές χώρες της ΕΕ. Απ' όσο θυμάμαι, πλήρης ρύθμιση δεν υπάρχει σε καμία. Πολλές έχουν ένα καθεστώς «ορκωτού μεταφραστή» που κυρίως όμως αφορά συγκεκριμένες μεταφράσεις (π.χ. για δικαστήρια). Οπότε η απάντηση στο ερώτημά σου είναι νομίζω «όχι».

Γενικά, πρέπει νομίζω να γίνει μια διάκριση μεταξύ «κλειστού-ανοιχτού» επαγγέλματος και «ρύθμισης». Αρκετά επαγγέλματα είναι ρυθμισμένα ως προς τις προϋποθέσεις άσκησής τους, αλλά ήταν σε έναν βαθμό κλειστά (π.χ. υπήρχε ελάχιστη αμοιβή) και τώρα είναι ανοιχτά. Το περίφημο «άνοιγμα επαγγελμάτων» δεν αφορά απαραίτητα κατάργηση των προϋποθέσεων άσκησης του επαγγέλματος.

Η ΕΕ προωθεί από τη μια «ανοιχτά» επαγγέλματα (ώστε να είναι ελεύθερος ο δρόμος για τις μεγάλες επιχειρήσεις, είτε σε κλάδους που δεν κάλυπταν παλιότερα είτε για την επέκτασή τους σε παλιούς κλάδους) και από την άλλη τη ρύθμιση μέσω πιστοποιήσεων -για πολλούς λόγους κτγμ. Πρώτον, είναι άλλος ένας επιχειρηματικός τομέας η πιστοποίηση, απ' όπου μπορούν να αντληθούν κέρδη για πολλούς: τα ιδιωτικά εκπαιδευτικά και οι ίδιοι οι φορείς παροχής εκπαίδευσης και «προσόντων», συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας της ΓΔΜ ενδεχομένως. Γιατί εγώ τουλάχιστον δεν ξέρω να είναι στα σκαριά η ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων μετάφρασης στα πανεπιστήμια της χώρας που θα χορηγούν δωρεάν εκπαίδευση, πιστοποιήσεις και μετεκπαίδευση ή κατάρτιση για τους ήδη επαγγελματίες.

Δεύτερον, η προτεινόμενη ρύθμιση εντάσσεται μια χαρά στο γενικότερο ευρωπαϊκό πλαίσιο προσόντων. Για να γίνουμε κάτι, οτιδήποτε, δεν θα πηγαίνουμε απαραίτητα σε πανεπιστήμια. Θα πρέπει να μαζεύουμε «πόντους» από πανεπιστήμια αλλά και από (τζαμπέ) πρακτική, βεβαιώσεις επιχειρηματιών, ιδιωτικά εκπαιδευτικά, ευρωπαϊκά προγράμματα κλπ. Υποτίμηση της εργασίας και φτηνό, ευέλικτο, εργατικό προσωπικό που πάντα κάτι θα του λείπει για να είναι «απασχολήσιμο». Σήμερα η αγορά θέλει πιο πολλή πρακτική, θα τρέχεις για πρακτική, αύριο θα θέλει πιο πολλή εξειδίκευση στον χ τομέα, θα τρέχεις για τον χ, μεθαύριο για τον ψ, θα τρέχεις για τον ψ. Όλα με δικά σου έξοδα εννοείται. Πακέτο πάει και η ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των επαγγελματιών: πιστοποιημένοι κατά μη πιστοποιημένων, εκπαιδευμένοι κατά μη εκπαιδευμένων, «ακριβοί» κατά «φτηνών» και αντιστρόφως. Τα γνωστά.

Όσο για τα θεμέλια συνεργασίας που αναφέρεις, nickel, εγώ θυμάμαι κάτι άλλο: όλοι οι σύλλογοι ζήτησαν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, παρέμβαση της ΓΔΜ στο ζήτημα της Αρχέτυπον και γενικότερα στο ζήτημα της διασφάλισης (αμοιβών και όχι μόνο) των μεταφραστών όταν πρόκειται για έργα της ΕΕ. Δεν ξέρω, έχεις υπόψη σου να έγινε κάποια κίνηση στο ζήτημα αυτό; Αλλά πώς να γίνει, θα μου πεις; Δε γίνεται απ' τη μια να προωθείς τον ανταγωνισμό κι απ' την άλλη να παρεμβαίνεις μ' αυτόν τον τρόπο. Φτηνοί μεταφραστές, λοιπόν: αυτά είναι τα θεμέλια που βλέπω εγώ.

 

[Palavra]

@Νίκελ: Η Φινλαδία, νομίζω. Να προσθέσω ωστόσο ότι η πιστοποίηση δεν καθιστά ένα επάγγελμα κλειστό. Κλειστό το καθιστά το να υπάρχουν περιορισμοί για την άσκησή του οι οποίοι ωφελούν μικρή μερίδα του. Για παράδειγμα, κλειστό είναι το επάγγελμα των οδηγών φορτηγού (δεν απαιτούνται πιστοποιήσεις αλλά υπάρχουν κρατικοί περιορισμοί για το ποιος μπορεί να έχει άδεια) και το επάγγελμα του φαρμακοποιού (όπου ακόμα και πτυχίο να έχεις, δεν μπορείς να ανοίξεις φαρμακείο εκτός κι αν το κληρονομήσεις από τον μπαμπά σου ή αν αγοράσεις την άδεια).

Δεν θα λέγαμε, ας πούμε, ότι το επάγγελμα του δασκάλου είναι κλειστό επάγγελμα επειδή πρέπει να σπουδάσεις για να το ασκήσεις.

 

[Palavra]

Όπως όμως ξέρουμε πολύ καλά όλοι, οι γιατροί ξενιτεύονται και οι δικηγόροι είναι άνεργοι. Οι αρχιτέκτονες το ίδιο.

Το επάγγελμα του αρχιτέκτοντα δεν είναι ρυθμιζόμενο, από ό,τι ξέρω, ούτε του γιατρού, φυσικά. Μόνο πτυχίο απαιτείται για να το ασκήσεις. Στην περίπτωση των δικηγόρων, ωστόσο, η ανεργία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό ακριβώς στο ό,τι υπήρχαν ως τώρα πολλοί περιορισμοί: για παράδειγμα, δεν μπορούσε ένας νέος δικηγόρος των Αθηνών να δικηγορήσει σε άλλη πόλη.

Η υψηλή ανεργία σε αυτά τα επαγγέλματα επίσης οφείλεται σε διάφορους παράγοντες που καμία σχέση δεν έχουν με τις ρυθμίσεις και που επίσης δεν είναι της παρούσης συζήτησης.

Όσο για τα θεμέλια συνεργασίας που αναφέρεις, nickel, εγώ θυμάμαι κάτι άλλο: όλοι οι σύλλογοι ζήτησαν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, παρέμβαση της ΓΔΜ στο ζήτημα της Αρχέτυπον και γενικότερα στο ζήτημα της διασφάλισης (αμοιβών και όχι μόνο) των μεταφραστών όταν πρόκειται για έργα της ΕΕ. Δεν ξέρω, έχεις υπόψη σου να έγινε κάποια κίνηση στο ζήτημα αυτό;

Απάντηση της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης στο κοινό υπόμνημα ΠΕΜ και ΠΕΕΜΠΙΠ. Μεταφέρω εδώ:

Είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι την περασμένη εβδομάδα λάβαμε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα τη διαβεβαίωση της ΓΔΜ ότι οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις μας θα ληφθούν υπόψη στο σχεδιασμό των μελλοντικών δημοσίων συμβάσεων της ΕΕ σε συνάρτηση με τους κανονισμούς που διέπουν τα κοινοτικά όργανα όσον αφορά τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για τα αντανακλαστικά της και τη σοβαρότητα που επέδειξε για τα ζητήματα που θίχτηκαν και απασχολούν μεγάλη μερίδα του μεταφραστικού κόσμου σε Ελλάδα και Ευρώπη.​

 

[Dimi]

Απλά για το παραπάνω θέμα της Αρχέτυπον να αναφέρω ότι μπορεί να πήραμε τουλάχιστον μια τυπική απάντηση, αλλά συνεχίζουμε να επιδιώκουμε το θέμα με την ευρωπαϊκή ομοσπονδία μας.

 

[anef]

@palavra: Είναι απαραίτητη η συμμετοχή σε συλλόγους για να ασκήσεις αυτά τα επαγγέλματα απ΄όσο ξέρω, δεν σου αρκεί το πτυχίο. Εκτός αυτού, οι αρχιτέκτονες είχαν ελάχιστη αμοιβή η οποία πρόσφατα καταργήθηκε. Οι δικηγόροι επίσης είχαν, δεν ξέρω αν καταργήθηκε ακόμα.

Για ΓΔΜ, ρώτησα αν έγινε κάτι προς όφελος των μεταφραστών, όχι αν θα το εξετάσουν «σε συνάρτηση με τους κανονισμούς που διέπουν τα κοινοτικά όργανα όσον αφορά τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων», δηλαδή με το πλαίσιο που δεν δίνει δεκάρα τσακιστή για τους μεταφραστές. Έτσι, χαίρω πολύ.

 

[Palavra]

Α, ναι, από αυτήν την άποψη έχεις δίκιο. Εγώ σκεφτόμουν περισσότερο τις πιο εξόφθαλμες περιπτώσεις (φαρμακοποιοί, ταξί, φορτηγά κτλ).

 

[rogne]

Μιας και άνοιξα το θέμα του... κλεισίματος (του επαγγέλματος), να πω ότι συμφωνώ με την anef στα βασικά: υπάρχει μια διαπλοκή μεταξύ "κλεισίματος" και "ρύθμισης" ενός επαγγέλματος ώστε να επηρεάζεται, να μειώνεται, να αυξάνεται, να αναδιαρθρώνεται, κ.ο.κ., η προσφορά εργασίας, οι αμοιβές, τα περιθώρια κέρδους, κ.ο.κ., στο συγκεκριμένο επάγγελμα.

Θυμίζω ότι ο nickel πρότεινε εδώ την πιστοποίηση ως τρόπο μείωσης των ενεργών μεταφραστών και, κατά συνέπεια, αύξησης των προσφερόμενων αμοιβών. Ανεξάρτητα από την πιστοποίηση ως τέτοια, που στο μυαλό μου δεν είναι καθόλου το ίδιο πράγμα με τη μόρφωση/επιμόρφωση/πείρα (και για την οποία αρκούμαι προς το παρόν να τονίσω κι εγώ, ανάμεσα στα διάφορα ενδιαφέροντα που ανέφερε η anef, ότι είναι μια πολύ κερδοφόρα "μπίζνα", και δεν χρειάζεται παρά να σκεφτούμε την πιστοποίηση στις γνώσεις υπολογιστών, την "αναγκαιότητά" της και τη "χρησιμότητά" της), το βασικό σκεπτικό του nickel, "μείωση της προσφοράς εργασίας-αύξηση των αμοιβών", μου φαίνεται και εσφαλμένο και μη ρεαλιστικό. Ακόμα και 100 πιστοποιημένοι μεταφραστές να μείνουν στη χώρα, "κλείνοντας" εντελώς το επάγγελμα, υπό τις παρούσες γενικές συνθήκες θα κάνουν υποχρεωτικά, πιστεύω, τα εξής δύο πράγματα: α) θα αρχίσουν να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, ρίχνοντας τις τιμές, και β) προκειμένου να ανταποκριθούν στον όγκο της δουλειάς από τους πελάτες τους και να αντισταθμίσουν τη μείωση των τιμών, θα "ξανανοίξουν" επειγόντως το επάγγελμα, δίνοντας δουλειά σε νεοεισελθόντες, μη πιστοποιημένους, με ακόμα χαμηλότερες τιμές, ώστε να καρπώνονται τη διαφορά. Με δυο λόγια, προσγείωση ξανά στο σήμερα... Όσο για την ποιότητα, μην την είδατε: με πραγματικούς όρους, ξέρουμε ότι καμία πιστοποίηση δεν εγγυάται την ποιότητα, ούτε καμία μη πιστοποίηση τη μη ποιότητα, όταν οι προθεσμίες πιέζουν, η δουλειά είναι πολλή, οι αναθέσεις και οι υπεργολαβίες δίνουν και παίρνουν, ενώ το τελικό προϊόν των μεταφράσεων συχνά (και όλως ιδιαιτέρως αν είναι τεχνικού περιεχομένου) δεν δημοσιεύεται καν για να κριθεί ή, και να δημοσιεύεται, κάλλιστα μπορεί να εξασφαλιστεί ότι δεν θα κριθεί, πόσο μάλλον αν οι κρινόμενοι είναι και κριτές.

Από την άλλη, σε ό,τι αφορά τις αμοιβές μας, εγώ δεν βλέπω τι άλλο μπορούμε να κάνουμε εκτός από το να μη λειτουργούμε σαν εταιρείες, με τάσεις προς το ολιγοπώλιο ή και το μονοπώλιο, αλλά σαν κανονικοί εργαζόμενοι, συναδελφικά και με κοινή διάθεση διεκδίκησης και κατοχύρωσης της αξιοπρέπειάς μας. Το διατυπώνω πολύ απλοϊκά και χωρίς βεβαιότητα ότι είναι εφικτό, αυτό όμως για το οποίο είμαι σίγουρος είναι ότι η εναλλακτική δεν είναι βιώσιμη.

 

[nickel]

το βασικό σκεπτικό του nickel, "μείωση της προσφοράς εργασίας-αύξηση των αμοιβών", μου φαίνεται και εσφαλμένο και μη ρεαλιστικό. Ακόμα και 100 πιστοποιημένοι μεταφραστές να μείνουν στη χώρα, "κλείνοντας" εντελώς το επάγγελμα, υπό τις παρούσες γενικές συνθήκες θα κάνουν υποχρεωτικά, πιστεύω, τα εξής δύο πράγματα: α) θα αρχίσουν να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, ρίχνοντας τις τιμές, και β) προκειμένου να ανταποκριθούν στον όγκο της δουλειάς από τους πελάτες τους και να αντισταθμίσουν τη μείωση των τιμών, θα "ξανανοίξουν" επειγόντως το επάγγελμα, δίνοντας δουλειά σε νεοεισελθόντες, μη πιστοποιημένους, με ακόμα χαμηλότερες τιμές, ώστε να καρπώνονται τη διαφορά.

Μη νομίσεις ότι κάθισα να περιγράψω το σύστημα που θεωρώ ιδανικό. Σε μια συζήτηση που έβαζε στο ίδιο καλάθι πιστοποίηση και αμοιβές, εγώ σκέφτηκα ότι αυτό που επιδιώκουν οι μεταφραστές είναι να φύγουν από τη μέση όσοι ρίχνουν τις τιμές παρότι δεν είναι πολύ καλοί μεταφραστές, προκειμένου να βελτιωθεί η μοίρα των υπολοίπων.

Η πιστοποίηση των μεταφραστών θα μπορούσα να πω ότι είναι απαραίτητη για διάφορους λόγους. Και μόνο για να μην είναι σκορποχώρι και για να αντιληφθούν και οι πελάτες ότι οι μεταφραστές δεν διαφέρουν τελικά πολύ από τους γιατρούς, και ότι έχει διαφορά από το να πας στον αλμπάνη ή το παιδί του καφετζή.

Δεν καταλαβαίνω την οικονομική λογική πίσω από το «Ακόμα και 100 πιστοποιημένοι μεταφραστές να μείνουν στη χώρα, "κλείνοντας" εντελώς το επάγγελμα, […] θα αρχίσουν να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, ρίχνοντας τις τιμές». Δηλαδή, αν υπάρχει έλλειψη μεταφραστών και οι πελάτες ζητάνε να δουλέψουμε τριπλάσιες ώρες απ’ όσες έχει η ημέρα, εμείς θα κατεβάσουμε τις τιμές. Δεν θα τις ανεβάσουμε;

Άλλο θα γίνει: Οι πιστοποιημένοι θα ζητήσουν με το αζημίωτο τη βοήθεια απιστοποίητων και θα το παίζουν επιμελητές και αφεντικά.

 

[anef]

Α, ναι, από αυτήν την άποψη έχεις δίκιο. Εγώ σκεφτόμουν περισσότερο τις πιο εξόφθαλμες περιπτώσεις (φαρμακοποιοί, ταξί, φορτηγά κτλ).

Όπως και να'χει πάντως, εγώ απάντησα απλώς σ' αυτό που είπε ο nickel για τους γιατρούς και δικηγόρους, οπότε και μόνο για πτυχίο να μιλούσαμε πάλι το ίδιο θα ήταν (σε σχέση δηλ. με μεταφραστές που δεν απαιτείται πτυχίο για να ασκήσεις το επάγγελμα).

Διευκρινιστικά, η διάκριση που έκανα (ρύθμιση/ανοιχτά-κλειστά) με όρους ΕΕ θα ήταν μεταξύ επαγγελμάτων regulated (όπως εδώ στον ορισμό: a professional activity or group of professional activities, access to which, the pursuit of which, or one of the modes of pursuit of which is subject, directly or indirectly, by virtue of legislative, regulatory or administrative provisions to the possession of specific professional qualifications; in particular, the use of a professional title limited by legislative, regulatory or administrative provisions to holders of a given professional qualification shall constitute a mode of pursuit ή -λέει παρακάτω- όταν οι επαγγελματίες ανήκουν σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς συλλόγους) και 'closely regulated'.

Κι επειδή έγινε λόγος για τις κατώτατες αμοιβές, η θεσμοθέτησή τους στο πλαίσιο της ΕΕ θα θεωρούνταν μέτρο κατά του ανταγωνισμού και θα αφορούσε επαγγέλματα closely regulated, εξού και η κατάργηση αυτών των αμοιβών, όπου ίσχυαν. Άρα θεσμοθέτηση κατώτατων αμοιβών εντός ΕΕ ολίγον δύσκολο έως ακατόρθωτο, εκτός κι αν γίνει η ΕΕ, κάπου εκεί στη δευτέρα παρουσία, φιλεργατική.

Συγκεκριμένα για το συνέδριο δε μίλησα γιατί δεν μπόρεσα να πάω, οπότε ελπίζω να μη χρειαστεί να κόψετε και να ράψετε για χάρη μου.

Προσθήκη, γιατί δεν είδα κάποια σχόλια όσο έγραφα, σχετικά μ' αυτό του nickel:

Και μόνο για να μην είναι σκορποχώρι και για να αντιληφθούν και οι πελάτες ότι οι μεταφραστές δεν διαφέρουν τελικά πολύ από τους γιατρούς, και ότι έχει διαφορά από το να πας στον αλμπάνη ή το παιδί του καφετζή.

Απλώς, ακόμα και αν προσλαμβάνουν οι πελάτες το επάγγελμα ως επάγγελμα κύρους δεν πρόκειται να αλλάξει η κατάσταση στις αμοιβές μας. Οι αρχιτέκτονες και οι δικηγόροι κάνουν επαγγέλματα κύρους, αυτό όμως δεν εμποδίζει τις τιμές να κατρακυλάνε στους κλάδους τους.

 

[drsiebenmal]

Άλλο θα γίνει: Οι πιστοποιημένοι θα ζητήσουν με το αζημίωτο τη βοήθεια απιστοποίητων και θα το παίζουν επιμελητές και αφεντικά.

Αυτό είπε και ο rogne.

 

[nickel]

Άρα θεσμοθέτηση κατώτατων αμοιβών εντός ΕΕ ολίγον δύσκολο έως ακατόρθωτο, εκτός κι αν γίνει η ΕΕ, κάπου εκεί στη δευτέρα παρουσία, φιλεργατική.

Έστω ότι η Κύπρος ήταν εκτός ΕΕ. Έστω ότι η ΕΕ θεσμοθετούσε κατώτατες τιμές εντός ΕΕ, αλλά άφηνε τα σύνορα ανοιχτά στην προμήθεια φρούτων, κλωστοϋφαντουργικών και μεταφράσεων από χώρες εκτός ΕΕ. Οι εντός ΕΕ πελάτες θα αγόραζαν ακριβές μεταφράσεις από τις χώρες εντός ΕΕ για να δείξουν την αλληλεγγύη τους προς τους εργαζόμενους της ΕΕ ή θα ψώνιζαν από τις φτηνότερες εκτός ΕΕ; Θα ήταν φιλεργατική η πολιτική αν οι μεταφραστές έμεναν χωρίς δουλειές επειδή η ΕΕ έβαλε κατώτατες αμοιβές;

 

[rogne]

Δεν καταλαβαίνω την οικονομική λογική πίσω από το «Ακόμα και 100 πιστοποιημένοι μεταφραστές να μείνουν στη χώρα, "κλείνοντας" εντελώς το επάγγελμα, […] θα αρχίσουν να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, ρίχνοντας τις τιμές». Δηλαδή, αν υπάρχει έλλειψη μεταφραστών και οι πελάτες ζητάνε να δουλέψουμε τριπλάσιες ώρες απ’ όσες έχει η ημέρα, εμείς θα κατεβάσουμε τις τιμές. Δεν θα τις ανεβάσουμε;

Άλλο θα γίνει: Οι πιστοποιημένοι θα ζητήσουν με το αζημίωτο τη βοήθεια απιστοποίητων και θα το παίζουν επιμελητές και αφεντικά.

Το "άλλο" που λες είναι το σίγουρο, συμφωνώ (όπως θύμισε και ο Δρ.). Για το πρώτο, το "ανεβάσουμε"/"κατεβάσουμε" είναι σχετικό. Εννοούσα ότι θα ρίξουν τις τιμές ο ένας σε σχέση με τον άλλον, οι 100 πιστοποιημένοι, τότε, όχι σε σχέση με τις τιμές του σήμερα. Υποθέτω συμφωνούμε ότι άπαξ και υπάρχουν όχι 100, αλλά 2 όλοι κι όλοι επαγγελματίες, ο πελάτης θα ψάξει τον φτηνότερο, και αν τον ψάξει, θα τον βρει κιόλας. Ακόμα και καρτέλ πιστοποιημένων μεταφραστών να φτιαχτεί σ' ένα πρώτο στάδιο, δεν θ' αντέξει για πολύ: οι πελάτες θ' αποδειχθούν πολύ ισχυρότεροι. Αυτή είναι η λογική, και δεν βλέπω να επηρεάζεται ούτε από τη σπάνη των μεταφραστών ούτε από τον όγκο της δουλειάς. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, το "άλλο" είναι που μας καίει, όντως.

 

[nickel]

ο πελάτης θα ψάξει τον φτηνότερο

Και πάλι θα διαφωνήσω (παρότι εγώ είμαι που αναφέρομαι συχνά στις δυνάμεις της αγοράς με βάση τις τιμές). Θα περιοριστούμε στις τιμές αν τα προσόντα, η ποιότητα της δουλειάς είναι ισοδύναμη (ceteris paribus, all other things being equal). Πολλοί πελάτες αναζητούν πρωτίστως την ποιότητα — και μετά ενδέχεται να κάνουν παζάρι.

Επίσης δεν πιστεύω ότι είναι οπωσδήποτε κακό πράγμα το «άλλο» ή ότι μας καίει με κάποιον τρόπο. Αλλά άλλη συζήτηση. Να δούμε πόσες παράλληλες συζητήσεις θα ανοίξουμε εδώ μέσα. Είναι να μην τα πιάσουμε αυτά. Για την παράλληλη ενότητα της Ορολογίας θα μιλήσει κανείς;

 

[rogne]

Και πάλι θα διαφωνήσω (παρότι εγώ είμαι που αναφέρομαι συχνά στις δυνάμεις της αγοράς με βάση τις τιμές). Θα περιοριστούμε στις τιμές αν τα προσόντα, η ποιότητα της δουλειάς είναι ισοδύναμη (ceteris paribus, all other things being equal). Πολλοί πελάτες αναζητούν πρωτίστως την ποιότητα — και μετά ενδέχεται να κάνουν παζάρι.

Θυμίζω: "100 πιστοποιημένοι μεταφραστές", άρα όλοι ποιοτικοί. ;)