Έχει πλάκα που τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών μοιάζουν ακαταμάχητα!
Νά μια περίπτωση στην οποία ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω καθόλου τη λογική της άλλης πλευράς.
Η μακεδονική, η ρώσικη ή η αθηναϊκή σαλάτα δεν έχουν, φαίνεται, ανάγκη να μεταγραφούν όπως το τζατζίκι ή η μελιτζανοσαλάτα (melitzanosalata και όχι eggplant salad ή aubergine salad).
Δεν είναι ίδιες οι περιπτώσεις:
Το τζατζίκι είναι ξένη λέξη (στα ελληνικά δεν λέει τίποτε). Την έχουμε πάρει αυτούσια μαζί με το πράγμα που προσδιορίζει. Γι’ αυτό απλώς τη μεταγράφουμε.
Η μελιτζανοσαλάτα είναι όρος περιγραφικός (descriptive). Δεν είναι όρος που κατονομάζει, που βάζει ταμπέλα (ascriptive). Τέτοιοι όροι (ascriptive) είναι η ρώσικη και η αθηναϊκή.
Διαφορετική φύση, διαφορετική αντιμετώπιση.
Στην περίπτωση της πολίτικης, επειδή υπάρχει και το πρόβλημα Constantinople - Istanbul
Τι σχέση μπορεί να έχει με το θέμα που συζητάμε η εναλλακτική ονομασία Constantinople – Istanbul; Ό,τι αντιμετώπιση θα έχει από εμάς ο όρος «πολίτικη» θα τον έχει γιατί θα ακολουθήσουμε κάποιες αρχές λειτουργίας, και οι αρχές αυτές θα είναι οι ίδιες είτε Constantinople πούμε είτε Istanbul.
... αλλά και επειδή η ίδια η λέξη δεν είναι η άμεσα αντίστοιχη (από το Russian πας αμέσως στο Ρώσικη, από το Constantinople-style δεν πας αμέσως στο «πολίτικη») θεωρώ ασφαλέστερη τη μεταγραφή.
Εδώ έγκειται, κατά τη γνώμη μου, το όλο ζήτημα. Δεν είναι διαφανής ο όρος «πολίτικη»; Έχει πάψει το επίθετο «πολίτικος» να παραπέμπει στην Κωνσταντινούπολη; Έχει πάψει το «Πολίτης» να σημαίνει «Κωνσταντινου-πολίτης»; Δεν μπορώ να το πιστέψω.
Για όσον καιρό είναι ακόμα διαφανής όρος, για όσο οι ομιλητές της νέας ελληνικής αντιλαμβάνονται το σύνδεσμο με την Κωνσταντινούπολη, οι μεταφραστές οφείλουν να μεταδίδουν αυτό το πολιτισμικό στοιχείο.
Αυτό ίσως σκέφτηκαν και όσοι έχουν καθιερώσει τη μεταγραφή.
Δεν νομίζω. Μου φαίνεται πως αυτοί που καθιέρωσαν τη μεταγραφή απλώς βαρέθηκαν να σκεφτούν, ή /και λειτούργησαν με αίσθημα κατωτερότητας της ελληνικής απέναντι στην αγγηλική.
Υ.Γ. Αλήθεια, τον
πολίτικο χαλβά πώς θα τον μεταφράζατε; Τον χαλβά
Φαρσάλων;