panadeli
¥
Καλημέρα σε όλους.
Αναζητώντας μια ελληνική μετάφραση του ποιήματος του Σέλεϊ Οζυμανδίας, βρήκα μία στο διαδίκτυο (την ίδια και σε ένα άσχετο βιβλίο), χωρίς να ξέρω ποιος είναι ο μεταφραστής. Ομολογώ ότι τη βρίσκω πολύ όμορφη, αλλά με προβλημάτιζαν οι στίχοι 6-8, όπου έχανα λίγο τη μπάλα.
Παραθέτω το πρωτότυπο και τη μετάφραση:
1. I met a traveller from an antique land
2. Who said: Two vast and trunkless legs of stone
3. Stand in the desert. Near them on the sand,
4. Half sunk, a shatter'd visage lies, whose frown
5. And wrinkled lip and sneer of cold command
6. Tell that its sculptor well those passions read
7. Which yet survive, stamp'd on these lifeless things,
8. The hand that mock'd them and the heart that fed.
9. And on the pedestal these words appear:
10. "My name is Ozymandias, king of kings:
11. Look on my works, ye Mighty, and despair!"
12. Nothing beside remains: round the decay
13. Of that colossal wreck, boundless and bare,
14. The lone and level sands stretch far away.
1. Συνάντησα έναν ταξιδιώτη από χώρα αρχαία.
2. Είπε: τεράστια, δίχως κορμό, δυο πόδια πέτρινα
3. υψώνονται στην έρημο... Κοντά τους, μες στην άμμο
4. βυθισμένο, ένα θρυμματισμένο πρόσωπο· τα σκυθρωπά του
5. χείλη, πτυχωμένα σ' ένα χαμόγελο ψυχρής υπεροχής,
6. λένε ο γλύπτης τους πως διάβασε σωστά αυτά τα πάθη
7. που ακόμη ζούνε χαραγμένα στ' άψυχα ετούτα πράγματα
8. το χέρι που τα περιγέλασε και την καρδιά που τα 'θρεψε.
9. Και πάνω στο κρηπίδι αυτές οι λέξεις αχνοφαίνονται:
10. «Οζυμανδίας τ' όνομά μου, ο Βασιλεύς των Βασιλέων,
11. κοιτάξτε τα έργα μου. Ισχυροί, κι απελπιστείτε!»
12. Άλλο τίποτα δεν μένει. Γύρω από τη φθορά
13. των κολοσσιαίων ερειπίων, απέραντη, γυμνή,
14. μόνη η έρημος, κι επίπεδη, απλώνεται μακριά.
Φαντάζομαι η τελεία στον 11ο στίχο είναι τυπογραφικό λάθος (διατηρείται πάντως και στο βιβλίο που ανέφερα, το οποίο δεν έχει σχέση με ποίηση -χρησιμοποιήθηκε όμως αυτολεξεί η συγκεκριμένη μετάφραση, μαζί και το τυπογραφικό λάθος).
Επίσης, στον στίχο 6 νομίζω ότι η λέξη "αυτά" είναι περιττή και ελαφρώς παραπλανητική (τουλάχιστον εμένα με μπέρδευε λίγο).
Το βασικό πρόβλημά μου όμως είναι στον στίχο 8, όπου δεν βγάζω νόημα. Ομολογώ δε ότι δεν έβγαζα νόημα ούτε στο αγγλικό, μέχρι που βρήκα στο δίκτυο την ακόλουθη ανάλυση:
Lines 6-8 pose some difficulty, but "survive" (7) must be a transitive verb whose object is "The hand" and "the heart" (8). The "passions" on Ozymandias' face, that is, survive or live on after both hand and heart. "The hand that mocked them" seems to be the sculptor's hand, delineating the vainglory of his subject in "these lifeless things"; and "the heart that fed" must be Ozymandias' own, feeding on (perhaps) its own arrogance. Kelvin Everest and Geoffrey Matthews suggest that line 8 ends with an ellipsis: "and the heart that fed [them]" (that is, those same passions that are the referent of the pronoun "them" governed by "mocked" (The Poems of Shelley, II: 1817-1819 [London: Pearson, 2000]: 311).
Το ρήμα "mock" πιθανότατα δεν έχει τη σημερινή σημασία (περιγελώ, εμπαίζω κλπ):
Among the earlier senses of the verb "to mock" is "to fashion an imitation of reality" (as in "a mock-up")
Έτσι, σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση, οι στίχοι 6-8 πάνω κάτω λένε ότι ο γλύπτης διάβασε σωστά τα πάθη, τα οποία ακόμη ζούνε (χαραγμένα στην πέτρα), αφού έχουν πεθάνει τόσο ο γλύπτης (το χέρι που αποτύπωσε τα πάθη στην πέτρα) όσο και ο Οζυμανδίας (η καρδιά που έθρεψε τα πάθη).
Το πρόβλημα τώρα: πώς μεταφράζεται αυτό, διατηρώντας παράλληλα το ποιητικό ύφος;
Παραθέτω τρεις ιδέες, και σας επιτρέπω ελεύθερα να με πυροβολήσετε.
6. λένε ο γλύπτης τους πως διάβασε σωστά τα πάθη
7. που ακόμη ζούνε, χαραγμένα στ' άψυχα ετούτα πράγματα,
8. αφού χάθηκαν το χέρι που τα αποτύπωσε και η καρδιά που τα 'θρεψε.
8. αφού έχουν πια χαθεί το χέρι που τους έδωσε μορφή και η καρδιά που τα 'θρεψε.
8. αφού έχουν πια χαθεί
9. το χέρι που τους έδωσε μορφή και η καρδιά που τα 'θρεψε.
Όπως βλέπετε δεν είμαι ποιητής, κι εδώ χρειάζεται κάτι λίγο πιο ποιητικό...
:)
Αναζητώντας μια ελληνική μετάφραση του ποιήματος του Σέλεϊ Οζυμανδίας, βρήκα μία στο διαδίκτυο (την ίδια και σε ένα άσχετο βιβλίο), χωρίς να ξέρω ποιος είναι ο μεταφραστής. Ομολογώ ότι τη βρίσκω πολύ όμορφη, αλλά με προβλημάτιζαν οι στίχοι 6-8, όπου έχανα λίγο τη μπάλα.
Παραθέτω το πρωτότυπο και τη μετάφραση:
1. I met a traveller from an antique land
2. Who said: Two vast and trunkless legs of stone
3. Stand in the desert. Near them on the sand,
4. Half sunk, a shatter'd visage lies, whose frown
5. And wrinkled lip and sneer of cold command
6. Tell that its sculptor well those passions read
7. Which yet survive, stamp'd on these lifeless things,
8. The hand that mock'd them and the heart that fed.
9. And on the pedestal these words appear:
10. "My name is Ozymandias, king of kings:
11. Look on my works, ye Mighty, and despair!"
12. Nothing beside remains: round the decay
13. Of that colossal wreck, boundless and bare,
14. The lone and level sands stretch far away.
1. Συνάντησα έναν ταξιδιώτη από χώρα αρχαία.
2. Είπε: τεράστια, δίχως κορμό, δυο πόδια πέτρινα
3. υψώνονται στην έρημο... Κοντά τους, μες στην άμμο
4. βυθισμένο, ένα θρυμματισμένο πρόσωπο· τα σκυθρωπά του
5. χείλη, πτυχωμένα σ' ένα χαμόγελο ψυχρής υπεροχής,
6. λένε ο γλύπτης τους πως διάβασε σωστά αυτά τα πάθη
7. που ακόμη ζούνε χαραγμένα στ' άψυχα ετούτα πράγματα
8. το χέρι που τα περιγέλασε και την καρδιά που τα 'θρεψε.
9. Και πάνω στο κρηπίδι αυτές οι λέξεις αχνοφαίνονται:
10. «Οζυμανδίας τ' όνομά μου, ο Βασιλεύς των Βασιλέων,
11. κοιτάξτε τα έργα μου. Ισχυροί, κι απελπιστείτε!»
12. Άλλο τίποτα δεν μένει. Γύρω από τη φθορά
13. των κολοσσιαίων ερειπίων, απέραντη, γυμνή,
14. μόνη η έρημος, κι επίπεδη, απλώνεται μακριά.
Φαντάζομαι η τελεία στον 11ο στίχο είναι τυπογραφικό λάθος (διατηρείται πάντως και στο βιβλίο που ανέφερα, το οποίο δεν έχει σχέση με ποίηση -χρησιμοποιήθηκε όμως αυτολεξεί η συγκεκριμένη μετάφραση, μαζί και το τυπογραφικό λάθος).
Επίσης, στον στίχο 6 νομίζω ότι η λέξη "αυτά" είναι περιττή και ελαφρώς παραπλανητική (τουλάχιστον εμένα με μπέρδευε λίγο).
Το βασικό πρόβλημά μου όμως είναι στον στίχο 8, όπου δεν βγάζω νόημα. Ομολογώ δε ότι δεν έβγαζα νόημα ούτε στο αγγλικό, μέχρι που βρήκα στο δίκτυο την ακόλουθη ανάλυση:
Lines 6-8 pose some difficulty, but "survive" (7) must be a transitive verb whose object is "The hand" and "the heart" (8). The "passions" on Ozymandias' face, that is, survive or live on after both hand and heart. "The hand that mocked them" seems to be the sculptor's hand, delineating the vainglory of his subject in "these lifeless things"; and "the heart that fed" must be Ozymandias' own, feeding on (perhaps) its own arrogance. Kelvin Everest and Geoffrey Matthews suggest that line 8 ends with an ellipsis: "and the heart that fed [them]" (that is, those same passions that are the referent of the pronoun "them" governed by "mocked" (The Poems of Shelley, II: 1817-1819 [London: Pearson, 2000]: 311).
Το ρήμα "mock" πιθανότατα δεν έχει τη σημερινή σημασία (περιγελώ, εμπαίζω κλπ):
Among the earlier senses of the verb "to mock" is "to fashion an imitation of reality" (as in "a mock-up")
Έτσι, σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση, οι στίχοι 6-8 πάνω κάτω λένε ότι ο γλύπτης διάβασε σωστά τα πάθη, τα οποία ακόμη ζούνε (χαραγμένα στην πέτρα), αφού έχουν πεθάνει τόσο ο γλύπτης (το χέρι που αποτύπωσε τα πάθη στην πέτρα) όσο και ο Οζυμανδίας (η καρδιά που έθρεψε τα πάθη).
Το πρόβλημα τώρα: πώς μεταφράζεται αυτό, διατηρώντας παράλληλα το ποιητικό ύφος;
Παραθέτω τρεις ιδέες, και σας επιτρέπω ελεύθερα να με πυροβολήσετε.
6. λένε ο γλύπτης τους πως διάβασε σωστά τα πάθη
7. που ακόμη ζούνε, χαραγμένα στ' άψυχα ετούτα πράγματα,
8. αφού χάθηκαν το χέρι που τα αποτύπωσε και η καρδιά που τα 'θρεψε.
8. αφού έχουν πια χαθεί το χέρι που τους έδωσε μορφή και η καρδιά που τα 'θρεψε.
8. αφού έχουν πια χαθεί
9. το χέρι που τους έδωσε μορφή και η καρδιά που τα 'θρεψε.
Όπως βλέπετε δεν είμαι ποιητής, κι εδώ χρειάζεται κάτι λίγο πιο ποιητικό...
:)
