metafrasi banner

magistrate = δικαστής, ειρηνοδίκης | (ιστ.) άρχοντας (αξιωματούχος)

nickel

Administrator
Staff member
Δεν υπάρχει στα αγγλοελληνικά λεξικά η ιστορική σημασία του magistrate. Στους ρωμαϊκούς χρόνους ο magistratus είναι εκλεγμένος αξιωματούχος. Νομίζω ότι η ελληνική απόδοση του όρου είναι άρχοντας, αλλά θα ήθελα να ακούσω τη γνώμη ατόμων που παρακολουθούν ελληνική βιβλιογραφία. Θέλει προσοχή επειδή ο αγγλικός όρος magistrate χρησιμοποιείται για να περιγράψει αξιωματούχους στα παλιότερα χρόνια και όχι δικαστές και ειρηνοδίκες.

The Roman magistrates were elected officials in Ancient Rome. During the period of the Roman Kingdom, the King of Rome was the principal executive magistrate. His power, in practice, was absolute. He was the chief priest, lawgiver, judge, and the sole commander of the army. When the king died, his power reverted to the Roman Senate, which then chose an Interrex to facilitate the election of a new king. During the transition from monarchy to republic, the constitutional balance of power shifted from the executive (the Roman king) to the Roman Senate. When the Roman Republic was founded in 509 BC, the powers that had been held by the king were transferred to the Roman consuls, of which two were to be elected each year. Magistrates of the republic were elected by the People of Rome, and were each vested with a degree of power, called "major powers" (maior potestas). Dictators had more "major powers" than any other magistrate, and after the Dictator was the censor, and then the consul, and then the praetor, and then the curule aedile, and then the quaestor.
http://en.wikipedia.org/wiki/Roman_magistrate

http://en.wikipedia.org/wiki/Executive_magistrates_of_the_Roman_Empire
http://en.wikipedia.org/wiki/Executive_magistrates_of_the_Roman_Republic
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Δεν ξέρω αν βοηθάνε για το συγκεκριμένο, αλλά κάπως πρέπει να ξεκινήσει η συζήτηση, γι' αυτό ορίστε καναδυό αποφώλια:

Maestro del Sacro Palazzo [IT > EL] (in lingua latina: Magister sacri palatii apostolici)

και
Αναρωτιέμαι κατά πόσο ο magister (να μην πάω πιο πίσω, στο magnus) είναι η λέξη που μας έχει δώσει τις περισσότερες ελληνικές σε διαφορετικές μεταμφιέσεις από την πορεία της στα ξένα (ο Caesar ωχριά μπροστά της). Καταγράφω (κι αν έχω ξεχάσει καμία, τσοντάρετε):

μάγιστρος
μαέστρος
μαΐστρος
μετρ
(μαιτρ) (και, αν θέλετε, μετρέσα / μαιτρέσα)
μάστερ
μίστερ
μάστορας


Έχει κάποια σημασία που το αντίθετό της είναι... minister;
 

nickel

Administrator
Staff member
Προέρχεται από τον magister αλλά δεν μοιράζονται αντιστοιχίες. Ο άρχοντας έχει χρησιμοποιηθεί σε μεταφράσεις, αλλά δεν ξέρω αν είναι η καλύτερη απόδοση.
 

pidyo

New member
Δεν υπάρχει στα αγγλοελληνικά λεξικά η ιστορική σημασία του magistrate. Στους ρωμαϊκούς χρόνους ο magistratus είναι εκλεγμένος αξιωματούχος. Νομίζω ότι η ελληνική απόδοση του όρου είναι άρχοντας, αλλά θα ήθελα να ακούσω τη γνώμη ατόμων που παρακολουθούν ελληνική βιβλιογραφία. Θέλει προσοχή επειδή ο αγγλικός όρος magistrate χρησιμοποιείται για να περιγράψει αξιωματούχους στα παλιότερα χρόνια και όχι δικαστές και ειρηνοδίκες.
Μου κάνει εντύπωση που δεν υπάρχει η ιστορική σημασία στα λεξικά, νόμιζα ότι είναι η κυρίαρχη σημασία του όρου και σήμερα. Άρχοντας ασφαλώς στα ελληνικά (απολύτως καθιερωμένο) και μάλιστα και αντίστροφα: δηλαδή όχι μόνο άρχοντες οι Ρωμαίοι magistratus, αλλά και magistrates οι άρχοντες των ελληνικών πόλεων.
 

nickel

Administrator
Staff member
Ευχαριστώ! Κι εμένα μου έκανε εντύπωση. Ίσως επειδή δεν καλύπτεται η σημασία ακόμα και στα μεγαλύτερα αγγλικά λεξικά (π.χ. ODE). Σε αγγλοελληνικά δεν υπάρχει ούτε στον τετράτομο Οδυσσέα.

αλλά και magistrates οι άρχοντες των ελληνικών πόλεων.

Ακριβώς:
In ancient Greece the chief magistrate in various Greek city states was called Archon.
http://en.wikipedia.org/wiki/Archon
 

Earion

Moderator
Staff member
Ναι, απολύτως καθιερωμένο όχι μόνο για την αρχαιότητα αλλά και μέχρι σήμερα. Μόνο λίγη προσοχή, όπως λες και συ Νίκελ, διότι στη σύγχρονη χρήση σημαίνει και δικαστής (π.χ. και στα ιταλικά). Γι' αυτό το λόγο, για να μη γίνεται σύγχυση, θα ήταν καλύτερο να μπει στον τίτλο: magistrate = (ιστ.) άρχοντας της πόλης (αξιωματούχος), για να μη νομιστεί ότι πρόκειται για έναν οποιοδήποτε άρχοντα (δηλαδή μέλος της αρχοντικής ταξης ή μέλος μιας αρχοντικής οικογένειας).

Και να φύγει το ερωτηματικό.
 

bernardina

Moderator
Λοιπόν, τώρα που μίλησαν οι καθ' ύλην αρμόδιοι, ας ρίξω κι εγώ το δεκαράκι μου.
Για τη λέξη χρησιμοποιώ τα: άρχοντες, αξιωματούχοι, προύχοντες, ανάλογα με τα συμφραζόμενα, όταν αφορά διοικητικό ρόλο. Δικαστές, όταν αναφέρεται σε φορείς απονομής δικαιοσύνης, σε κείμενα με πολύ γενική κι αόριστη χρονολόγηση (πχ κάπου στον μεσαίωνα).
 

nickel

Administrator
Staff member
Ο ορισμός του OED είναι πολύ γενικός:

A civil officer charged with the administration of the laws, a member of the executive government. chief magistrate, first magistrate: in a monarchy, the sovereign: in a republic, usually the president.


Τα παραδείγματα δεν αφορούν δικαστικούς.

1382 Wyclif Luke xxxiii. 14 The magestratis of the peple clepid to gidere, Pilat seide to hem.    1432–50 tr. Higden (Rolls) III. 255 The peple of Rome not suffrenge‥the sedicion of þe magistrates, ordeynede x. men to write þe lawes.    1550 Crowley Epigr. 27 b, Woulde God the maiestrates woulde se men set a-worke.    1581 G. Pettie Guazzo's Civ. Conv. ii. (1586) 101 A discreet Magistrate ought not to‥alter his manners in respect of his dignitie.    1592 Davies Immort. Soul xxix. iv, The Common's Peace the Magistrates preserve.    1614 Raleigh Hist. World iii. (1634) 72 Every Estate‥were governed by Lawes,‥and by their owne Magistrates.    1681 Dryden Hind & P. i. 489 Suppose the magistrate revenge her cause, 'Tis only for transgressing human laws.    1761 Hume Hist. Eng. III. liv. 175 The king was too eminent a magistrate to be trusted with discretionary power.    1791 Jefferson in Washington's Writ. (1892) XII. 20 note, It is fortunate that our first chief magistrate is purely and zealously republican.    1821 Byron Mar. Fal. i. ii, Health and respect to the Doge Faliero, Chief magistrate of Venice.


Στην επόμενη παράγραφο εξειδικεύει στη σημασία του ειρηνοδίκη.  

3. spec. In England and Ireland, a more frequent synonym for ‘justice of the peace’.
 
Top