Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[Zazula]

Ως κάτοχος αριστερόχειρα αδερφού, στο προτείνω ανεπιφύλακτα: http://www.aristeroxeiras.gr/ Από εκεί μπορείς να προμηθευτείς και αυτό το απολύτως ρατσιστικό εργαλείο, το μπρίκι, (το εννοώ: έχετε ποτέ δοκιμάσει να σερβίρετε με το αριστερό χέρι; ) προσαρμοσμένο εντελώς στα μέτρα σου

Μόλις ανακάλυψα κάτι ακόμη που δεν είναι ιδιαίτερα βολικό για αριστερόχειρες:

 

[Hellegennes]

Ένα προφορικό, από την εκπομπή Χρώματα Ελλάδας, του Channel 9. Σε ένα αφιέρωμα στο Τζουράσικ Παρκ, μαθαίνουμε ότι η ταινία βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάικλ Κρίχτον (Michael Crichton).

 

[Palavra]

Μόλις ανακάλυψα κάτι ακόμη που δεν είναι ιδιαίτερα βολικό για αριστερόχειρες:

Καλά που μου το είπες, Ζαζ, γιατί του χρωστάω κι ένα δώρο, και δεν ξέρω τι πολιτική επιστροφών έχει ο Μάκης ο Σουγιάς

 

[SBE]

...στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάικλ Κρίχτον (Michael Crichton).

Mωρέ και κρίχ'τον και κράχ'τον.

 

[nickel]

Μακάβρια η επισήμανση, αλλά επιβάλλεται:

Οι αστυνομικοί, όταν έφτασαν στο ισόγειο διαμέρισμα της οδού Κλαυδιανού, εντόπισαν τη σορό της ηλικιωμένης.
http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231263147

Καλύτερα «βρήκαν το πτώμα». Η σορός έχει σχέση με τη φροντίδα για τον νεκρό, την κηδεία, το προσκύνημα, τον ενταφιασμό.

 

[Irini]

Δεν είναι ελληνικό αλλά είναι πολύ γουστόζικο:
http://news.bbc.co.uk/2/hi/7702913.stm



Έστειλαν το αγγλικό κείμενο με e-mail για μετάφραση, πλην όμως ο μεταφραστής έλειπε. Τους απάντησε λοιπόν "Δεν είμαι στο γραφείο αυτή την στιγμή. Στείλτε όποιο κείμενο είναι για μετάφραση" ("I am not in the office at the moment. Send any work to be translated".)

Ε, αυτό είδαν, αυτό κότσαραν στην πινακίδα.

 

[sarant]

Μακάβρια η επισήμανση, αλλά επιβάλλεται:

Οι αστυνομικοί, όταν έφτασαν στο ισόγειο διαμέρισμα της οδού Κλαυδιανού, εντόπισαν τη σορό της ηλικιωμένης.
http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231263147

Καλύτερα «βρήκαν το πτώμα». Η σορός έχει σχέση με τη φροντίδα για τον νεκρό, την κηδεία, το προσκύνημα, τον ενταφιασμό.

Αξίζει άρθρο εδώ. Η λέξη "πτώμα" έχει γίνει ταμπού για πολλούς. Και βέβαια η ορθογραφία εκδικείται γιατί οι περισσότεροι δημοσιόγραφοι του σωρού γράφουν για τη σορό.

 

[nickel]

Έχεις δίκιο, έχει γίνει ταμπού το πτώμα. Αλλά θα μπορούσε να γράψει «βρήκαν νεκρή την ηλικιωμένη». Δεν είναι ανάγκη να καταστρέψουν μια λέξη, άσε που, όπως λες, οι μισοί θα τη γράφουν λάθος.

 

[nickel]

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι πριμαντόνες και κομπάρσοι αποφασίζουν να συμπτύξουν το μεγάλο μέτωπο της Κεντροαριστεράς.
(Από το κυριακάτικο του Πάσχου Μανδραβέλη στην Καθημερινή.)

Σας ενοχλεί κάτι;


Το συμπτύσσω είναι το αντίθετο τού αναπτύσσω και σημαίνει πυκνώνω, φέρνω κοντά κοντά. Π.χ.
Συμπτυχθείτε, να μπορέσουν να καθίσουν και οι άλλοι.
Να συμπτύξεις το άρθρο σου, να χωρέσει στο τρίστηλο.
Πλήρες λήμμα στο ΛΚΝ: http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=συμπτύσσω&sin=all

Συνηθίζεται, βλέπω στο διαδίκτυο, το συμπτύσσω μέτωπο:

- Οι δήμαρχοι που εκλέχτηκαν με τη στήριξη κομμάτων της κεντροαριστεράς διαφοροποιούνται από τις αποφάσεις της κυβέρνησης και συμπτύσσουν το δικό τους μέτωπο, κάτι το οποίο προοιωνίζει για ευρύτερες εξελίξεις.
- Κυβερνήσεις και λόμπι συμπτύσσουν συχνά κοινό μέτωπο κατά της Ελεύθερης Ενέργειας.
- τα κόμματα ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ συμπτύσσουν «Λαϊκό Μέτωπο»
- επίσημη δήλωση της Σοβιετικής κυβέρνησης από την Μόσχα με την οποία παρότρυνε τους εμπλεκόμενους να συμπτύξουν ενιαίο μέτωπο κατά του Άξονα.
και πολλά πολλά παρόμοια.

Είναι λάθος και προέρχεται από τον αόριστο τού λόγιου συμπηγνύω, το «συνέπηξαν μέτωπο» ή τύπους όπως «να συμπήξουν μέτωπο». Συνώνυμο: συγκροτώ. Και επειδή είναι δύσκολο να λέμε «συμπηγνύουν» στη δημοτική, καλύτερα να το γυρίσουμε στο «συγκροτούν», γιατί, αν αρχίσουμε να συμπτύσσουμε τα μέτωπα, θα γίνουμε όλοι έτσι:

 

[Earion]

O εμπρησμός

Kύριε διευθυντά

Διαβάζω την «Kαθημερινή» από τότε που ήμουν μαθήτρια στο Γυμνάσιο. Tην Tρίτη 30 Iουνίου στη σελίδα 3, έκπληκτη διαβάζω τον τίτλο του ολοσέλιδου θέματος «Aύξηση των εμπρησμών από πρόθεση». Mα η λέξη εμπρησμός από μόνη της δηλώνει πρόθεση. Ξαφνικά χάρηκα που ανήκω σε μια παλαιότερη γενιά που στο σχολείο είχαμε την τύχη να έχουμε σπουδαίους φιλολόγους που μας δίδαξαν καταπληκτικά ελληνικά.

Aναΐτ Kαλφαγιάν, Έμπορος έργων τέχνης, αρχαιολόγος, βυζαντινολόγος --Θεσσαλονίκη

Από τα γράμματα αναγνωστών στην Καθημερινή, 17.8.2013

 

[Zazula]

Πόσο λάθος έχει η κυρία Καλφαγιάν που, παρότι άγνοια νόμου δεν συγχωρείται, κείνη αγνοεί τα 266-267 ΠΚ «Εμπρησμός από αμέλεια»... Πόσο αφελής είναι δε ο αφορισμός ότι «η παλαιότερη γενιά είχε την τύχη να διδαχθεί καταπληκτικά ελληνικά» όταν η αρχική σημασία της λ. «εμπρησμός» είναι η πρόκληση (καθ' οιονδήποτε τρόπο, ήτοι είτε από πρόθεση είτε από αμέλεια) πυρκαγιάς (βλ. κ. LSJ, καθώς και λ. ἐμπίμπρημι), και μεταγενέστερος είναι ο σχηματισμός διακριτής σημασίας "η εκουσίως επί σκοπώ βλάβης αλλοτρίων ή απάτης γινομένη πυρπόλησις" — χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως «η λ. εμπρησμός ΑΠΟ ΜΟΝΗ ΤΗΣ δηλώνει πρόθεση»... Κι απ' τη στιγμή που υπάρχει το 266 ΠΚ, η δήλωση εάν ένας εμπρησμός προέρχεται από πρόθεση ή από αμέλεια κάθε άλλο παρά λάθος είναι.

 

[nickel]

Καλημέρα. Ακόμα και τα λεξικά το κάνουν σαφές. Π.χ. στο ΛΚΝ:

εμπρησμός ο : πρόκληση πυρκαγιάς και καταστροφή πράγματος, κυρίως από δόλια προαίρεση· πυρπόληση: Δράστης εμπρησμού, εμπρηστής. Απόπειρα εμπρησμού. ~ δάσους / οικοδομήματος.

Αυτό το «κυρίως» μπορεί να έχει επηρεάσει τη γνώμη μας για τη σημασία του εμπρηστή, αλλά εμπρηστές είναι και όσοι αποφασίζουν μες στο κατακαλόκαιρο να κάψουν ξερόχορτα ή να κάνουν μπάρμπεκιου.

 

[nickel]

πράγμα που μάλλον το καθιστά ως το πιο επικερδές έργο όλων των εποχών

Ξέρω ότι είναι διαδεδομένο αυτό το «καθιστά ως», ακόμα και σε εφημερίδες.

Η προσεκτική χρήση το σφάζει, π.χ.

H στάση του τον καθιστά ύποπτο.
Τον κατέστησα υπεύθυνο για την τήρηση της τάξεως.
Κατέστη πειθήνιο όργανό τους.
Έχει καταστεί σαφές ότι…...
(κυρ. νομ.): Τον κατέστησε κληρονόμο του
Την κατέστησε έγκυο (παραδείγματα του ΛΚΝ)
τον κατέστησε και επισήμως πληρεξούσιο του
σε καθιστώ υπεύθυνο για ό,τι συμβεί
με τα νέα δεδομένα η θέση του καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής
καθίσταται πλέον σαφές ότι οδεύουμε προς εκτόνωση τής κρίσης
καθίσταται αναπόφευκτο / αναγκαίο / υποχρεωτικό (παραδείγματα του ΛΝΕΓ)

 

[Alexandra]

Από τις ειδήσεις του ΑΝΤ1, ο προπονητής της Εθνικής μπάσκετ, λέει: "...to burn the candle from both ends." Μετάφραση σε υπότιτλο: "Να σβήσω τη φλόγα και από τις δυο πλευρές."

Εξήγηση της γνωστής μεταφοράς εδώ.

 

[nickel]

Γι' αυτό και κάποιοι που κάνουν πνευματική εργασία και κουράζουν το κεφάλι τους, λένε «ξεπατώνομαι».

 

[Earion]

Συστημικές τράπεζες

Οι οβιδιακές μεταμορφώσεις του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα φαίνεται πως ολοκληρώθηκαν. Είδαμε να γίνονται πράγματα που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί κάμποσους μήνες πριν. Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, καναδυό μπήκαν και στη στενή, και οι υπόλοιποι καταβρόχθισαν τα πάντα μέχρι ψαροκόκαλο. Από το φαγοπότι αναδείχθηκαν οι τέσσερις γνωστές και μεγάλες τράπεζες:

• Η Τράπεζα Πειραιώς, που ενσωμάτωσε την Αγροτική, τη Γενική, τη Μιλλένιουμ, την Τράπεζα Κύπρου, τη Λαϊκή της Κύπρου και την Ελληνική Τράπεζα.
• Η Εθνική Τράπεζα, που πήρε την Pro Bank και την FB Bank
• Η Άλφα, που απορρόφησε την Εμπορική
• και η Γιούρομπανκ που κατάπιε το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και την Proton Bank
• (ανεξάρτητη --για πόσο ακόμα;-- έμεινε μόνο η Τράπεζα Αττικής)

Πέστε μου τώρα γιατί έχει πιάσει όλους τους φωστήρες της δημοσιογραφίας να αποκαλούν περιληπτικά τις τέσσερις αυτές τράπεζες «συστημικές»;

Ωσάν να υπάρχει τράπεζα που δεν είναι συστημική.

Κάνετε τον κόπο να σκεφθείτε, παρακαλώ, υπάρχει τράπεζα που δεν είναι συστημική;

Βεβαίως και υπάρχει. Αλλά είμαι σίγουρος, τόσο που βάζω το χέρι μου στη φωτιά, ότι ούτε μια στιγμή δεν πέρασε από το μυαλό των δημοσιολογούντων ότι μπορεί να υπάρχει εναλλακτική τράπεζα. Όπως οι τράπεζες χρόνου. Όπως η τράπεζα του τραπεζίτη των φτωχών Μωχάμετ Γιουνούς.

 

[drsiebenmal]

Συστημικές είναι οι τράπεζες που, για να το πω αγγλιστί, are too big to fail.
Επίσης, η Γιούρομπανκ αποτελεί αυτή τη στιγμή αυτόνομη μεν, θυγατρική δε της Εθνικής. Η προοπτική είναι, βέβαια, να πουληθεί, για να λειτουργήσει ως τέταρτος πυλώνας, αλλά λέμε τι ισχύει τώρα.

 

[Costas]

Ξεκινώ με το διαχρονικό και νοστιμότατο "δυσθεώρατα ύψη". [Κι αν δεν υπήρχε, θα 'πρεπε να φτιαχτεί!]
Συνεχίζω με τόσο πολλές καταλήξεις -οντο (θα εδιατίθεντο, θα ετοποθετούντο, θα επαραχωρούντο), ώστε τελικά γράφει και "θα επιτυγχάνοντο εξοικονόμηση πόρων". Κατά τα άλλα, σωστά τα λέει ο κ. Βασ. Βενιζέλος (protagon).

 

[nickel]

Μια υπενθύμιση, μια επανάληψη. Υπάρχουν δύο λέξεις:

θεόρατος = πανύψηλος
δυσθεώρητος = που δύσκολα μπορεί κανείς να τον παρατηρήσει και να τον υπολογίσει (δυσθεώρητα ύψη τιμών)

Δεν υπάρχει λέξη *δυσθεόρατος. Κάτι είχα γράψει παλιότερα σ' αυτό το νήμα, αλλά θα αντιγράψω εδώ από ένα παλιότερο σημείωμα του Σαραντάκου:

Και ας ξεκινήσουμε από τη λέξη δυσθεόρατος, που είναι σαν το refudiate της Σάρας Πέιλιν, δηλαδή είναι πάντρεμα δυο άλλων υπαρκτών λέξεων. Υπάρχει η λέξη “δυσθεώρητος” που είναι λόγια και σημαίνει αυτόν που δύσκολα μπορούμε να τον συλλάβουμε σε όλο του το μέγεθος, άρα τεράστιος, πολύ ψηλός, ιδίως όταν χρησιμοποιείται στη φράση “δυσθεώρητο ύψος”, πολύ μεγάλο ύψος δηλαδή. Βέβαια, σπάνια λέμε ότι το τάδε κτίριο έχει ύψος δυσθεώρητο, συνήθως το λέμε για το χρέος που έχει φτάσει σε δυσθεώρητο ύψος. Υπάρχει πάλι και η λέξη “θεόρατος” που σημαίνει επίσης τεράστιος, πολύ ψηλός. Οπότε δεν είναι περίεργο που κάποιοι τα μπλέκουν και λένε για “δυσθεόρατο ύψος” [...]
http://sarantakos.wordpress.com/2011/01/19/viskont/

Χτες βρήκα τη λέξη δυσθεώρητος με αντίθεση σημασία:

Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα από εκφραστές μιας και μόνης συλλογικής κοινωνικής ταυτότητας εξελίχθηκαν παντού σε πολυσυλλεκτικά κόμματα, αθροίσματα πολλών και αντιφατικών επιδιώξεων. Προκειμένου να ανταποκριθούν στα αιτήματα των εκλογικών τους πελατειών, οι σοσιαλιστές, διαπλέχθηκαν τόσο πολύ με το κράτος που αποτέλεσαν αναπόσπαστα κομμάτια του. Από τα μέσα του ’70 οι διαφορές ανάμεσα στους σοσιαλδημοκράτες και τους συντηρητικούς αντιπάλους τους είχαν μικρύνει πολύ. Τη δεκαετία του ’80 έγιναν δυσθεώρητες.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_08/09/2013_532646

Υποθέτω ότι εννοεί δυσδιάκριτες.

 

[drsiebenmal]

Υποθέτω ότι εννοεί δυσδιάκριτες.

Ή αδιόρατες.