Αναδημοσιεύω εδώ ένα κείμενό μου για τις δραματικές αστυνομικές και δικαστικές σειρές. Disclaimer, για να μην παρεξηγούμαστε: δηλώνω άσχετος με τα δικαστικά και τα διαδικαστικά τους, το κείμενο είναι χιουμοριστικό. Υπερβολές, ποσοστά και τα ρέστα, είναι για έμφαση.
Αυτές οι σειρές CSI, Law & Order και τα ρέστα, έχουν κάνει μεγάλη ζημιά στην ήδη τραυματισμένη νοημοσύνη του κόσμου. Κάνουν συστηματικά τα ίδια λάθη ώστε να μπορούν να ασχοληθούν με διαφορετικό θέμα κάθε εβδομάδα. Έχουν τόσο μεγάλη επίδραση στην κοινωνία που πολλές φορές έχουν επηρεάσει το έργο της πραγματικής δικαιοσύνης. Ας δούμε ποιες είναι αυτές οι συστηματικές σάχλες που σερβίρουν οι αστυνομικές σειρές.
1. Μέχρι να πεις κυμ... το πρώτο πράγμα που παρατηρούμε είναι ότι οι υποθέσεις λύνονται πάντα και σε χρόνο ενός, άντε δύο επεισοδίων. Καταλαβαίνουμε, καλά μας παιδιά, ότι πρέπει να έχει ενδιαφέρουσα ποικιλία η σειρά σας, αλλά δεν θα μπορούσατε να τρενάρετε την ίδια υπόθεση σε μεγαλύτερο χρονικό βάθος, να είναι και λίγο ρεαλιστικά τα πράγματα; Δεν ζητάμε να βάζετε το 99% των υποθέσεων στο συρτάρι, όπως γίνεται στην πραγματικότητα, αλλά όχι και να τις λύνετε σε 24 ώρες.
2. Τεστ DNA. Όποιος έχει δει έστω και ένα επεισόδιο αστυνομικής σειράς, θα έχει διαπιστώσει ότι το πρώτο που ψάχνουν οι αστυνομικοί είναι να βρουν καμιά τρίχα, καμιά σταγόνα αίμα ή έστω μια χλέπα του δράστη. Μετά, τσουπ, βάζουν το στοιχείο σε σωλήνα και στριφογυρνάει για 10 δευτερόλεπτα σε ένα μηχάνημα και χωρίς να προσθέσουν παγάκια και καλαμάκι, έχουν έτοιμη την απάντηση. Το DNA ανήκει στον Τάδε Δεινόπουλο. Όπως ακριβώς γίνεται και στην πραγματικότητα! Στην πραγματικότητα, η αστυνομία δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για όλα αυτά, γιατί το να βρεις μια τρίχα σε ένα χαλί είναι όχι μόνο γελοίο αλλά και τελείως άχρηστο. Είναι αδύνατον να πιστοποιήσεις ότι ανήκει στον δράστη, πρώτα απ' όλα γιατί κατά 99.9999999999999999999999999999% θα ανήκει σε κάποιο από τα άτομα που μένουν στον χώρο. Ακόμη όμως και να ανήκει στον δράστη, δεν μας λέει τίποτα, γιατί χωρίς να ξέρουμε ποιος είναι ο δράστης δεν έχουμε DNA του. Αν υποτεθεί βέβαια ότι έχουμε υπόπτους, μπορούμε όντως να κάνουμε τεστ DNA για να βρούμε αν έχουμε ταύτιση, αλλά πρώτον αυτό το πράγμα αργεί (πάνω από εβδομάδα) και δεύτερον είναι συνήθως άχρηστο, αν ο ύποπτος, π.χ. για φόνο, δεν είναι άγνωστος στο θύμα (δηλαδή έχει ξαναμπεί στο χώρο). Το ότι βρέθηκε λοιπόν μια τρίχα, μια τσίχλα ή ροχάλα στο πάτωμα, δεν μας λέει ούτε πότε ήταν εκεί ο ύποπτος ούτε τι έκανε. Ακόμα χειρότερα, υπάρχουν περιπτώσεις αληθινών δικαστηρίων που απαίτησαν αποτελέσματα DNA τεστ να γίνουν την ίδια μέρα, παρασυρμένοι από την διανοητική σύγχυση των αστυνομικών σειρών. Πέραν τούτου, ακόμη κι αν ο θύτης αφήσει κάτι στην σκηνή του εγκλήματος, πιο πιθανό είναι να ενοχοποιήσει κάποιον άλλον. Εκτός από το δικό μας DNA, κουβαλάμε πάνω μας το DNA χιλίων άλλων ατόμων. Τρίχες που πατήσαμε ή έχουμε πάνω στα ρούχα μας, τσίχλες που πατήσαμε, κτλ, κτλ, κτλ...
3. Βάσεις δεδομένων. Αυτό είναι ένα από τα καλύτερα. Βλέπει ο ντέτεκτιβ μια πατημασιά, την βγάζει φωτογραφία, την μπουκώνει στο PC του, ψάχνει στην βάση δεδομένων πατημασιάς και βγαίνει το παπούτσι, το νούμερο, η χρονιά δημιουργίας του παπουτσιού, το εργοστάσιο και όλα τα μαγαζιά που το πουλήσανε τους τελευταίους 6 μήνες (και σε ποιους). Αυτό δεν είναι βάση δεδομένων, είναι το αρχείο του Χάρι Πότερ. Το μόνο που δεν βγάζει είναι τι νούμερο σώβρακο φοράει ο ύποπτος (ποιος ύποπτος, ένοχος είναι κύριε δικαστά). Θα το έλεγα τάση υπερβολής των σειρών, αλλά μάλλον είναι πασπαρτού που βοηθάει τους ντέτεκτιβ να τη βγάζουν εύκολα, μαζεύοντας απίθανες πληροφορίες που κάνουν όλη τη δουλειά γι' αυτούς.
4. Τι υπολογιστής, τι μαγικό ραβδί... βρήκες μια παλιά φωτογραφία σε εφημερίδα που είναι φθαρμένη, μακρινή και θολή; Ο υπολογιστής θα σ' την φτιάξει στο λεπτό. Πατάς ένα κουμπί και η φωτογραφία γίνεται έγχρωμη, ξεθολώνει, οι λεπτομέρειες γίνονται ευδιάκριτες και μπορείς να τη μεγαλώσεις κατά το δοκούν, για να δεις τα μικρά γράμματα της εφημερίδας, που είναι πεταμένη σε έναν δρόμο, στο βάθος της φωτογραφίας.
5. Ενίσταμαι! Δεν ξέρω πόσο συχνά συμβαίνει σε πραγματικά δικαστήρια να ενίστανται οι συνήγοροι και οι κατήγοροι, αλλά στις τηλεοπτικές εκδοχές τους φαίνεται να το κάνουν κάθε δεύτερη φράση του συναδέλφου τους.
-Λοιπόν, ο πελάτης μου...
-Ενίσταμαι!
-Έλεγα πως ο πελάτης μου...
-Ενίσταμαι!
-Λοιπόν...
-Ενίσταμαι!
-...
-Ενίσταμαι!
Συμβαίνει τόσο γελοιωδώς συχνά, που ο Τζιμ Κάρεϊ, στο Liar Liar, καταφέρνει να καταθέσει ένσταση εναντίον του εαυτού του.
6. Αναγνώριση κλήσης. Παρά το γεγονός ότι η αναγνώριση κλήσης σε όλα τα τηλέφωνα είναι ζήτημα χιλιοστών του δευτερολέπτου, τα τηλέφωνα της αστυνομίας λειτουργούν με κάποιον περίεργο τρόπο και θέλουν ένα με δύο λεπτά για να αναγνωρίσουν μια κλήση. Πάντα βλέπουμε τον ύποπτο να τηλεφωνεί από θάλαμο, με ένα ρολόι στο χέρι για να ξέρει να κλείσει το τηλέφωνο πριν εκπνεύσει η διορία του. Καταλαβαίνω να το βλέπουμε αυτό σε ταινίες πριν η αναγνώριση κλήσης γίνει κοινός τόπος, παρότι και τότε η αστυνομία μπορούσε να βρει την τοποθεσία μέσω του τηλεφωνικού κέντρου. Αλλά σήμερα, που όλα τα τηλέφωνα -κινητά και σταθερά- το κάνουν για την πλάκα τους, είναι τελείως ακατανόητο.
Αυτές οι σειρές CSI, Law & Order και τα ρέστα, έχουν κάνει μεγάλη ζημιά στην ήδη τραυματισμένη νοημοσύνη του κόσμου. Κάνουν συστηματικά τα ίδια λάθη ώστε να μπορούν να ασχοληθούν με διαφορετικό θέμα κάθε εβδομάδα. Έχουν τόσο μεγάλη επίδραση στην κοινωνία που πολλές φορές έχουν επηρεάσει το έργο της πραγματικής δικαιοσύνης. Ας δούμε ποιες είναι αυτές οι συστηματικές σάχλες που σερβίρουν οι αστυνομικές σειρές.
1. Μέχρι να πεις κυμ... το πρώτο πράγμα που παρατηρούμε είναι ότι οι υποθέσεις λύνονται πάντα και σε χρόνο ενός, άντε δύο επεισοδίων. Καταλαβαίνουμε, καλά μας παιδιά, ότι πρέπει να έχει ενδιαφέρουσα ποικιλία η σειρά σας, αλλά δεν θα μπορούσατε να τρενάρετε την ίδια υπόθεση σε μεγαλύτερο χρονικό βάθος, να είναι και λίγο ρεαλιστικά τα πράγματα; Δεν ζητάμε να βάζετε το 99% των υποθέσεων στο συρτάρι, όπως γίνεται στην πραγματικότητα, αλλά όχι και να τις λύνετε σε 24 ώρες.
2. Τεστ DNA. Όποιος έχει δει έστω και ένα επεισόδιο αστυνομικής σειράς, θα έχει διαπιστώσει ότι το πρώτο που ψάχνουν οι αστυνομικοί είναι να βρουν καμιά τρίχα, καμιά σταγόνα αίμα ή έστω μια χλέπα του δράστη. Μετά, τσουπ, βάζουν το στοιχείο σε σωλήνα και στριφογυρνάει για 10 δευτερόλεπτα σε ένα μηχάνημα και χωρίς να προσθέσουν παγάκια και καλαμάκι, έχουν έτοιμη την απάντηση. Το DNA ανήκει στον Τάδε Δεινόπουλο. Όπως ακριβώς γίνεται και στην πραγματικότητα! Στην πραγματικότητα, η αστυνομία δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για όλα αυτά, γιατί το να βρεις μια τρίχα σε ένα χαλί είναι όχι μόνο γελοίο αλλά και τελείως άχρηστο. Είναι αδύνατον να πιστοποιήσεις ότι ανήκει στον δράστη, πρώτα απ' όλα γιατί κατά 99.9999999999999999999999999999% θα ανήκει σε κάποιο από τα άτομα που μένουν στον χώρο. Ακόμη όμως και να ανήκει στον δράστη, δεν μας λέει τίποτα, γιατί χωρίς να ξέρουμε ποιος είναι ο δράστης δεν έχουμε DNA του. Αν υποτεθεί βέβαια ότι έχουμε υπόπτους, μπορούμε όντως να κάνουμε τεστ DNA για να βρούμε αν έχουμε ταύτιση, αλλά πρώτον αυτό το πράγμα αργεί (πάνω από εβδομάδα) και δεύτερον είναι συνήθως άχρηστο, αν ο ύποπτος, π.χ. για φόνο, δεν είναι άγνωστος στο θύμα (δηλαδή έχει ξαναμπεί στο χώρο). Το ότι βρέθηκε λοιπόν μια τρίχα, μια τσίχλα ή ροχάλα στο πάτωμα, δεν μας λέει ούτε πότε ήταν εκεί ο ύποπτος ούτε τι έκανε. Ακόμα χειρότερα, υπάρχουν περιπτώσεις αληθινών δικαστηρίων που απαίτησαν αποτελέσματα DNA τεστ να γίνουν την ίδια μέρα, παρασυρμένοι από την διανοητική σύγχυση των αστυνομικών σειρών. Πέραν τούτου, ακόμη κι αν ο θύτης αφήσει κάτι στην σκηνή του εγκλήματος, πιο πιθανό είναι να ενοχοποιήσει κάποιον άλλον. Εκτός από το δικό μας DNA, κουβαλάμε πάνω μας το DNA χιλίων άλλων ατόμων. Τρίχες που πατήσαμε ή έχουμε πάνω στα ρούχα μας, τσίχλες που πατήσαμε, κτλ, κτλ, κτλ...
3. Βάσεις δεδομένων. Αυτό είναι ένα από τα καλύτερα. Βλέπει ο ντέτεκτιβ μια πατημασιά, την βγάζει φωτογραφία, την μπουκώνει στο PC του, ψάχνει στην βάση δεδομένων πατημασιάς και βγαίνει το παπούτσι, το νούμερο, η χρονιά δημιουργίας του παπουτσιού, το εργοστάσιο και όλα τα μαγαζιά που το πουλήσανε τους τελευταίους 6 μήνες (και σε ποιους). Αυτό δεν είναι βάση δεδομένων, είναι το αρχείο του Χάρι Πότερ. Το μόνο που δεν βγάζει είναι τι νούμερο σώβρακο φοράει ο ύποπτος (ποιος ύποπτος, ένοχος είναι κύριε δικαστά). Θα το έλεγα τάση υπερβολής των σειρών, αλλά μάλλον είναι πασπαρτού που βοηθάει τους ντέτεκτιβ να τη βγάζουν εύκολα, μαζεύοντας απίθανες πληροφορίες που κάνουν όλη τη δουλειά γι' αυτούς.
4. Τι υπολογιστής, τι μαγικό ραβδί... βρήκες μια παλιά φωτογραφία σε εφημερίδα που είναι φθαρμένη, μακρινή και θολή; Ο υπολογιστής θα σ' την φτιάξει στο λεπτό. Πατάς ένα κουμπί και η φωτογραφία γίνεται έγχρωμη, ξεθολώνει, οι λεπτομέρειες γίνονται ευδιάκριτες και μπορείς να τη μεγαλώσεις κατά το δοκούν, για να δεις τα μικρά γράμματα της εφημερίδας, που είναι πεταμένη σε έναν δρόμο, στο βάθος της φωτογραφίας.
5. Ενίσταμαι! Δεν ξέρω πόσο συχνά συμβαίνει σε πραγματικά δικαστήρια να ενίστανται οι συνήγοροι και οι κατήγοροι, αλλά στις τηλεοπτικές εκδοχές τους φαίνεται να το κάνουν κάθε δεύτερη φράση του συναδέλφου τους.
-Λοιπόν, ο πελάτης μου...
-Ενίσταμαι!
-Έλεγα πως ο πελάτης μου...
-Ενίσταμαι!
-Λοιπόν...
-Ενίσταμαι!
-...
-Ενίσταμαι!
Συμβαίνει τόσο γελοιωδώς συχνά, που ο Τζιμ Κάρεϊ, στο Liar Liar, καταφέρνει να καταθέσει ένσταση εναντίον του εαυτού του.
6. Αναγνώριση κλήσης. Παρά το γεγονός ότι η αναγνώριση κλήσης σε όλα τα τηλέφωνα είναι ζήτημα χιλιοστών του δευτερολέπτου, τα τηλέφωνα της αστυνομίας λειτουργούν με κάποιον περίεργο τρόπο και θέλουν ένα με δύο λεπτά για να αναγνωρίσουν μια κλήση. Πάντα βλέπουμε τον ύποπτο να τηλεφωνεί από θάλαμο, με ένα ρολόι στο χέρι για να ξέρει να κλείσει το τηλέφωνο πριν εκπνεύσει η διορία του. Καταλαβαίνω να το βλέπουμε αυτό σε ταινίες πριν η αναγνώριση κλήσης γίνει κοινός τόπος, παρότι και τότε η αστυνομία μπορούσε να βρει την τοποθεσία μέσω του τηλεφωνικού κέντρου. Αλλά σήμερα, που όλα τα τηλέφωνα -κινητά και σταθερά- το κάνουν για την πλάκα τους, είναι τελείως ακατανόητο.