subaltern

[Alexandra]

Πώς θα το αποδίδατε στην εξής φράση;

He has a subaltern sense of humor, which is really fresh.

Τη λέει μια κουλτουριάρα κυρία σχετικά με τον σκηνοθέτη αυτής της ταινίας.

Τα λεξικά λένε:
Subaltern:

1. Lower in position or rank; secondary.
   
2. Chiefly British. Holding a military rank just below that of captain.
3. Logic. In the relation of a particular proposition to a universal with the same subject, predicate, and quality.

Subaltern = Below another in standing or importance: inferior, junior, lesser, low, lower, minor, minor-league, petty, secondary, small, subordinate, under. Informal smalltime.

​

​

 

[SBE]

Έχει λαϊκή αίσθηση του χιούμορ;

 

[Alexandra]

Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω τι εννοεί. Διαβάζοντας την υπόθεση της ταινίας, κάτι σε παράλογο χιούμορ μού βγάζει.

 

[Marinos]

Υπάρχουν και οι Subaltern Studies (και αυτό), που δεν έχουν δόκιμη απόδοση στα ελληνικά απ' όσο ξέρω. Αν θυμάμαι καλά, ο όρος όπως τον χρησιμοποιεί ο Γκράμσι μεταφράστηκε από τον Κώστα Κουρεμένο υπάλληλες τάξεις στη μετάφραση του βιβλίου του Γκίνζμπουργκ για τον Μενόκιο.

 

[drsiebenmal]

Μήπως εννοεί αυτό που έχουμε αποδώσει ως υποδόριο χιούμορ; (Που επίσης δεν πολυκαταλαβαίνω τι σημαίνει και πώς χρησιμοποιείται...)

 

[nickel]

Υποδόριο λέμε, αν δεν κάνω λάθος, το δηκτικό χιούμορ, που περιέχει «μπηχτές» — περιπαικτικούς ή σκωπτικούς υπαινιγμούς σε βάρος των στόχων του συγκεκριμένου είδους χιούμορ. Αλλά ας περιμένουμε να μας το εξηγήσουν κάποτε και τα λεξικά, που προς το παρόν μάς λένε ότι υποδόριος είναι ο υποδερμικός — και τίποτ' άλλο.

Για το subaltern δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο σαφές από το λαϊκό χιούμορ που λέει η SBE.

 

[Costas]

Για το subaltern (υπάλληλες κλπ.) που λέει ο Marinos βρήκα πρόσφατα το 'υποδεέστερες' σε βιβίο κοινων. ανθρωπολογίας.

 

[Alexandra]

Μήπως θέλει να πει "λούμπεν χιούμορ";

 

[nickel]

Μάλλον το χιούμορ των κατώτερων τάξεων, συνήθως σε βάρος των ανώτερων. Δεν θα το έλεγα λούμπεν.

 

[drsiebenmal]

Η διαφωνία μου με τον όρο «λαϊκό» χιούμορ είναι ότι άλλοτε μπορεί να εννοούμε «θυμόσοφο» (π.χ. το λαϊκό χιούμορ του Χαρ. Φλωράκη με τις παροιμίες του) και άλλοτε φτηνό, μπανάλ ή επιθεωρησιακό-αναψυκτηριακό.

Άλλη ιδέα: «χιούμορ βήτα διαλογής»;

 

[nickel]

Πάντως πρόκειται για χοντροκομμένο χιούμορ.

 

[bernardina]

Για μένα, υποδόριο είναι το χιούμορ που δεν το πιάνεις με την πρώτη. Δεν είναι, ας πούμε, η χοντρή πλάκα, η άγρια μπηχτή, ο εύκολος υπαινιγμός. Δεν είναι το σόκιν ανέκδοτο, η μπαλαφάρα, η μούντζα. Είναι το χιούμορ που σου κλείνει το ματάκι, που σε κάνει να πρέπει να σκεφτείς, να αναρωτηθείς αν όντως έχεις πιάσει σωστά το υπονοούμενο. Που σε κάνει "συνένοχο" ως αποδέκτη, με την έννοια ότι πρέπει να δεις το πράγμα από την οπτική σκοπιά του πομπού και ενίοτε να έχεις κοινές προσλαμβάνουσες για να το αντιληφθείς.

Δεν είμαι σίγουρη αν αυτό θέλει να πει... ο ποιητής με το subaltern στην προκειμένη περίπτωση. Με κάνει να αμφιβάλλω το fresh που το ακολουθεί. Αλλά μπορεί και να κάνω λάθος.

 

[Cadmian]

Σχολικό /γυμνασιακό χιούμορ;

 

[nickel]

Συμφωνώ ότι το υποδόριο είναι το υπαινικτικό χιούμορ. Το subaltern δεν είναι υπαινικτικό.

 

[drsiebenmal]

Περιθωριακό, είπαμε; Έξω από το κατεστημένο;

 

[Alexandra]

Πάντως πρόκειται για χοντροκομμένο χιούμορ.

Ναι, αλλά η κυρία που το είπε ανήκει στην επιτροπή επιλογής ταινιών για το Σάντανς, αποκλείεται να είπε ότι προέκριναν μια ταινία με χοντροκομμένο χιούμορ.

 

[Cadmian]

Χοντροκομμένο χιούμορ (ή μη-χιούμορ) μπορεί να είναι ταινίες όπως το Scary movie, αλλά και το Clerks, το οποίο είναι κατεξοχήν υλικό για φεστιβάλ τύπου Σάντανς.

 

[nickel]

Ναι, αλλά η κυρία που το είπε ανήκει στην επιτροπή επιλογής ταινιών για το Σάντανς, αποκλείεται να είπε ότι προέκριναν μια ταινία με χοντροκομμένο χιούμορ.

Γι' αυτό χρησιμοποίησε τη λέξη subaltern, που είναι λέξη που αυτό το είδος του χιούμορ δεν θα χρησιμοποιούσε ποτέ. :)

Το περιθωριακό δεν είναι άσχημη λύση. Από την άλλη, το γυμνασιακό / σχολικό περιγράφει και άλλη πληθυσμιακή μερίδα και άλλο είδος χιούμορ.

Λοιπόν: ανατρεπτικό χιούμορ.

 

[Cadmian]

Το ανατρεπτικό χιούμορ, ακόμη και στις πιο χυδαίες εκφράσεις του, παραείναι ψαγμένο για να είναι subaltern. Π.χ. οι Μόντι Πάιθον ή ο Γούντι Άλεν στα καλά του (Μπανάνες, Διαλύοντας τον Χάρι, Όλα όσα θέλετε να μάθετε για το σεξ κλπ κλπ).

Το σχολικό/ γυμνασιακό που γράφω δεν έχει να κάνει με την ηλικία του χιουμορίστα (ανεξαρτήτως ιδιότητας), αλλά με το υποτιθέμενο επίπεδο του χιούμορ. Δεν είναι ντε και καλά χιούμορ που προορίζεται για παιδικό ή εφηβικό ακροατήριο.

Τέσπα, χωρίς περαιτέρω στοιχεία, τόσα ξέρω τόσα λέω τώρα.

 

[nickel]

Το ανατρεπτικό χιούμορ, ακόμη και στις πιο χυδαίες εκφράσεις του, παραείναι ψαγμένο για να είναι subaltern. Π.χ. οι Μόντι Πάιθον ή ο Γούντι Άλεν στα καλά του (Μπανάνες, Διαλύοντας τον Χάρι, Όλα όσα θέλετε να μάθετε για το σεξ κλπ κλπ).

Ναι, συμφωνώ, το subversive humor δεν έχει τη χυδαιότητα του subaltern, αλλά μπορεί να βολεύει την Αλεξάνδρα.

Το σχολικό/ γυμνασιακό που γράφω δεν έχει να κάνει με την ηλικία του χιουμορίστα (ανεξαρτήτως ιδιότητας), αλλά με το υποτιθέμενο επίπεδο του χιούμορ. Δεν είναι ντε και καλά χιούμορ που προορίζεται για παιδικό ή εφηβικό ακροατήριο.

Σύμφωνοι, αλλά είναι σαχλό και άψαχτο χιούμορ.