υπερκερνώ ή υπερκεράζω;

[Alexandra]

Ή και τα δύο;
Το διάβασα (το υπερκερνώ) σε τίτλο της Καθημερινής και μου χτύπησε ως λάθος. Το ΛΚΝ δεν αναφέρει κανένα υπερκερνώ, απλώς λέει ότι το υπερκεράζω είναι το αρχαίο υπερκερώ.
Το δε κερνώ προέρχεται από το αρχαίο κεράννυμι.
Μπορούμε να μάθουμε αν είναι σωστό το υπερκερνώ;

 

[Zazula]

Το ΛΝΕΓ (2006) λημματογραφεί το υπερκερώ με υπολήμμα το υπερκεράζω και το ουσ. (υπερκέραση). Ο Κριαράς (1995) δεν λημματογραφεί κανένα. Οι παλιοί (Πρωίας, Δημητράκος) λημματογραφούν μόνο το υπερκερώ (μαζί με τα υπερκέραση και υπερκερασταί). Το *υπερκερνώ θα 'λεγα ότι είναι λάθος.

 

[Alexandra]

Το *υπερκερνώ θα 'λεγα ότι είναι λάθος.

Αυτό θα έλεγα κι εγώ, και δυστυχώς η Καθημερινή το έχει σε τίτλο, όχι χαμένο μέσα σε κάποιο κείμενο.

 

[nickel]

Καλημέρα.
Μια πρόχειρη έρευνα στο διαδίκτυο απέδωσε 18 υπερκερνούν, 25 υπερκερούν και 352 υπερκεράζουν.

Ας σημειωθεί ότι και το υπερκεράζουν είναι «λάθος». Από τον αόριστο υπερκέρασα του υπερκερώ προέκυψε το υπερκεράζω. Αντιστοίχως, από τον αόριστο συγκέρασα (<συγκερώ < συγκεράννυμι), υπάρχει το συγκεράζω (δείτε όμως και μπόλικα συγκερνά). Μόνο που το κερώ του υπερκερώ είναι από το κέρας και δεν έχει σχέση με το κεράννυμι. Τέλος από το ποιητικό κιρνώ του κεράννυμι βγήκε το κερνώ.

Οπότε έχουμε κερνώ και συγκεράζω,
έχουμε υπερκερώ,
έχουμε και ένα άσχετο ξεπερνώ.
λογικό (και πλέον δόκιμο) το υπερκεράζω,
λογικό (και ίσως κάποτε δόκιμο) και το υπερκερνώ.

Αναρωτιέται δηλαδή ο γράφων φωναχτά: «Τι κάνει ο Λούλα;» «Υπερκερά», του φωνάζει ο συνάδελφος από το διπλανό γραφείο. «Υπερκεράζει», αντιπροτείνει ο άλλος δυο γραφεία παραπέρα. «Ξεπερνά», του ψιθυρίζει ο καφετζής που μαζεύει τους καφέδες. Τα συγκεράζει/συγκερνά αυτά και να σου το «υπερκερνά».

 

[Elena]

Αυτό θα έλεγα κι εγώ, και δυστυχώς η Καθημερινή το έχει σε τίτλο, όχι χαμένο μέσα σε κάποιο κείμενο.

Tσάβες πίνει, Λούλα κερνάει. Λάθος (στην Καθημερινή), φυσικά.


(Εμείς εδώ, πάλι, ψαρεύουμε άλλα.
Δύο με τρία «καθεστώς» (αντί του «υπόσταση» -για το «status») τη μέρα. Κάθε μέρα. :) Βρήκε και το ξαδερφάκι σου άλλο ένα -μόλις.)

 

[Zazula]

Έχουμε κερνώ και συγκεράζω,
έχουμε υπερκερώ,
έχουμε και ένα άσχετο ξεπερνώ.
λογικό (και πλέον δόκιμο) το υπερκεράζω,
λογικό (και ίσως κάποτε δόκιμο) και το υπερκερνώ.

Αναρωτιέται δηλαδή ο γράφων φωναχτά: «Τι κάνει ο Λούλα;» «Υπερκερά», του φωνάζει ο συνάδελφος από το διπλανό γραφείο. «Υπερκεράζει», αντιπροτείνει ο άλλος δυο γραφεία παραπέρα. «Ξεπερνά», του ψιθυρίζει ο καφετζής που μαζεύει τους καφέδες. Τα συγκεράζει/συγκερνά αυτά και να σου το «υπερκερνά».

Καλά, κατάλαβα — θα χρησιμοποιώ το υπερφαλαγγίζω για να 'μαι σίγουρος. (Μόνο μην τύχει κάνα outflank σε υπότιτλους... )

 

[sarant]

Πάντως, το υπερκερνά εμένα μου δίνει να καταλάβω ότι τον κερνά πάρα πολύ, μέχρι σκασμού ή μέθης.

 

[nickel]

Πάντως, το υπερκερνά εμένα μου δίνει να καταλάβω ότι τον κερνά πάρα πολύ, μέχρι σκασμού ή μέθης.

Εκτός από τις περιπτώσεις που ο Λούλα ξεπερνά τον Τσάβες στα κεράσματα. Οπότε έχουμε δύο σημασίες σε πακέτο ενός ρήματος. :)

 

[sarant]

Ανασταίνω το νήμα επειδή σε ένα χειρόγραφο που μου έδωσε φίλος φιλόλογος να κοιτάξω για να πω τη γνώμη μου, βρίσκω το "συγκερνά την αστική με την αγροτική θεματική". Σας ξενίζει; Θα το αλλάζατε σε 'συγκεράζει';
(τη θεματική την αφήνουμε για άλλοτε)

 

[drsiebenmal]

Ναι και ναι.

 

[nickel]

Ακόμα το σκέφτομαι, αλλά νομίζω ότι, αν επικρατούσε το σιγουρατζίδικο μισό του εγκεφάλου μου, θα έβαζα «συγκεράζει». Όχι πως θα πεθάνουν έτσι τα «συγκερνά».

 

[Themis†]

Θα το άλλαζα σίγουρα, όχι όμως για να βάλω το "συγκεράζω". Θα χρησιμοποιούσα άλλη λέξη (συνδυάζω, συμμιγνύω, συνθέτω, συναρθρώνω, συνενώνω...).

 

[drsiebenmal]

Ναι, καλά! Λες και για να φτάσουμε στα συμμείγματα δεν πρέπει να προηγηθούν τα συγκεράσματα!;)

 

[Themis†]

Σωστό, αλλά πρέπει να έχουμε και κάτι λόγιο/ δύσπεπτο/ δυσκοίλιο, αν κρίνουμε ότι τέτοια είναι η πρόθεση του συγγραφέα. Ποιος ξέρει, μπορεί να ευχαριστηθεί και να μας συγκεράσει.

 

[daeman]

Σωστό, αλλά πρέπει να έχουμε και κάτι λόγιο/ δύσπεπτο/ δυσκοίλιο, αν κρίνουμε ότι τέτοια είναι η πρόθεση του συγγραφέα. Ποιος ξέρει, μπορεί να ευχαριστηθεί και να μας συγκεράσει.

Εμείς εδώ δεν ήρθαμε
να φάμε και να πιούμε
Μόνο σας αγαπούσαμε
κι ήρθαμε να σας δούμε
Μας παίνεσαν και το κρασί
κέρνα μας, κέρνα μας
κι ήρθαμε να το πιούμε
άιντε να κερνάς, να καλοπερνάς :laugh:

 

[Themis†]

Καμία αντίρρηση να μας υπερκερνάνε με κρασί παινεμένο. :drool:

 

[daeman]

Κοζανίτικο του γάμου, άρα κερασμένο το κρασί· κι αν είν' και παινεμένο, εβίβα του του μερακλή που κερνά και καλοπερνά, χωρίς να μας υπερκεράζει και οπωσδήποτε χωρίς να συγκεράζει (ατόφιο το κρασί του, όχι συγκέρασμα· κέρασμα, όχι ξέρασμα).

 

[Xristos]

Ύπατη αξία της Ελληνικής
είναι το εύηχον.

Άρα υπερκεράζω, γιά τα μπάζα.

 

[Earion]

Ύπατη αξία της Ελληνικής
είναι το εύηχον.

Άρα υπερκεράζω, γιά τα μπάζα.

Καλώς ήλθες, Xristos. Θα χρειαστεί να μου εξηγήσεις τι εννοείς, γιατί δεν κατάλαβα.

 

[Xristos]

Οι γλώσσες εκφράζουν καί την αισθητική των λαών.
Ο ορθός λόγιος λόγος της Ελληνικής είναι απολύτως εύηχος.
Πρίν 50 χρόνια εδιδάσκετο η χασμωδία, προς αποφυγήν.
Η αποφυγή του δυσάρεστου ακουστικού αισθήματος είναι κανόνας.
Όχι επίλεξα αλλά επέλεξα.