πω πω! πωπώ! ποπό! (μπλιαχ) πο-πό! (ακόμα πιο μπλιαχ)

[nickel]

Είμαι από τους φίλους της απλογράφησης — και πώς να το κρύψω άλλωστε... Δεν απλογραφώ το τρένο και τη δαντέλα μόνο επειδή το λέει η Γραμματική, αλλά επειδή μου άρεσε η λύση που δόθηκε για τις ξένες λέξεις. Κάπου έχουμε μπερδευτεί με τις ελληνιστικές λέξεις αφού το ΛΝΕΓ δεν έχει ευθυγραμμιστεί με όλες τις απλοποιήσεις. Εγώ πάλι, το έχω πει, νιώθω μια νοσταλγία για τα διπλά που είχαν το γάμα και το κάπα (για τα Γ και Κ και όχι για τις άλλες σημασίες τους). Όχι φετιχιστική νοσταλγία, απλώς για τον νοηματικό, τον αποσαφηνιστικό ρόλο τους.

Κάπως έτσι νιώθω και για το επιφώνημα πω πω!. Έτσι το έμαθα από τον Σταματάκο. Έστω με μία λέξη (όπως στο Συντακτικό του Τζάρτζανου), πωπώ! — αν και χάνεται η ευκολία να του προσθέτουμε βαγόνια: πω πω πω! και πω πω πω πω! μέχρι υπερβολής.

Αλλά αυτή την απλοποίηση σε ποπό! δεν την αντέχω — και όχι επειδή χάνεται το μακρόν του ήχου όπως αστειεύτηκα τότε που οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής κατέθεσαν ερώτηση προς τον Υπουργό Παιδείας για την υπόθεση με τα φωνήεντα και υποστήριζαν ότι ο και ω προφέρονται διαφορετικά. Έγραψα τότε:

Ακούστε το βιντεάκι. Ακούστε τον Παπαγιαννόπουλο. Ακούστε το μάκρος του «πωπώ»! Είναι ή δεν είναι προδότες που θέλουν να το γράφουμε «ποπό»; (Αυτό είναι και το γνωστό «επιχείρημα του ποπό».)

Όταν ο Παπαγιαννόπουλος λέει τρία διακριτά πω πω πωωω! με το τρίτο να διαρκεί όσο πεντέξι από τα άλλα, πού να το στριμώξεις αυτό σε ένα ποποπό;

Το ΛΚΝ ξέρει μόνο το ποπό!, ενώ το ΛΝΕΓ ξέρει και το πωπώ! και παραπέμπει στο ποπό, όπου ξεκινά:
πο-πό! κ. ποπό! (συνήθ. ορθ. πωπώ)

(Το χωριστικό ενωτικό υποθέτω ότι είναι για τους σεμνότυφους...)

Η λύτρωση ήρθε από τη νέα Γραμματική του γυμνασίου. Εκεί, στα επιφωνήματα (σελ. 106) διαβάζουμε, μεταξύ άλλων:

Θαυμασμό | α!, ποπό!, μπα! Πόνο, λύπη | αχ!, ω!, όχου!, άου!, οχ!, αλί!, αλίμονο!, πωπώ!

Όπως σχολίασε ο Dr7x, που το εντόπισε και μου το έστειλε:
«Είναι μετά να μη σου λέει ο άλλος ότι προφέρονται αλλιώς τα φωνήεντα; Όταν πονάμε, το όμικρο μακραίνει και γίνεται ωμέγα».

---

Σημ. Το «μπλιαχ» του τίτλου δεν υπάρχει ούτε στα λεξικά ούτε στη Γραμματική. Νομίζω ότι και στη λεξικογραφία δεν το χρησιμοποιούν. ΟΚ, πρωτοτύπησα.

 

[drsiebenmal]

Να κάνουμε διαγωνισμό για το διασημότερο ποπό;

Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος ως ποιητής Φανφάρας

Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος (απευθύνεται στον Λάμπρο Κωνσταντάρα, στο Κάτι κουρασμένα παλικάρια)

 

[daeman]

[...] Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος (απευθύνεται στον Λάμπρο Κωνσταντάρα, στο Κάτι κουρασμένα παλικάρια)

Εκεί ολόκληρο κι εκεί η πιο διάσημη χρήση του ρήματος «χουφτώνω».

 

[SBE]

Μόνο το πω, πω; Το ωχ που έγινε οχ; Σε λίγο και το ω! σε ρόλο ο!

 

[nickel]

Μόνο το πω, πω; Το ωχ που έγινε οχ; Σε λίγο και το ω! σε ρόλο ο!

Ήθελα να βάλω στο τέλος: «Στο επόμενο κεφάλαιο: οχ και ω!». Αλλά το ξέχασα.

Με δύο λόγια: Το «ω!» το έχουμε από τα αρχαία χρόνια (και τα σεβόμαστε αυτά τα λείψανα) ενώ το «ωχ» ήταν του μεσαίωνα και μπορούμε να το απλοποιήσουμε. Αφού δεν μπερδεύεται με ποπούς, θα ήταν σκέτος φετιχισμός να θέλεις να το κρατήσεις. Εγώ δηλαδή όταν το γράφω με ω ξέρω ότι εκεί εξαντλώ το φετιχισμό μου.

 

[SBE]

Μπερδεύεται όμως με το σολωμικό "οχ το βουνό"

 

[azimuthios]

Πω πω ή πωπώ στη χειρότερη... Ποτέ ποπό (εκτός αν μιλάμε για μωρό).

Δυσλεκτικοί είμαστε και θέλουμε την απλογράφηση των πάντων; Έλεος πια!

 

[Hellegennes]

Πρώτα απ' όλα, όλα τα λεξικά κάνουν λάθος. Δεν υπάρχει κανένα πωπώ ή ποπό ή όπως τέλος πάντων το θέλουν. Το επιφώνημα είναι σκέτο πω και απλά συχνά το βάζουμε διπλό, όπως τα: άρον άρον, μάνι μάνι, σιγά σιγά, αγάλι αγάλι, τσίμα τσίμα, τάκα τάκα, φιρί φιρί, τσάκα τσάκα, πάνω πάνω, κάτω κάτω, καλά καλά (όπως στο "ακόμα δεν τέλειωσε καλά καλά με το πανεπιστήμιο και ήθελε να δουλέψει"), κ.ά.

Άλλες φορές πάλι, το πω επαναλαμβάνεται τρις ή πολλάκις ή μένει και μόνο του (πω ρε φίλε!).

Τώρα, όσον αφορά την απλοποίηση, καταλαβαίνω γιατί να υφίσταται στις ξένες λέξεις, αλλά για τα επιφωνήματα ειλικρινά δεν βρίσκω λογική να απλοποιηθούν, πριν απλοποιηθεί κανονικά το σύστημα. Με ποια λογική να απλοποιηθούν τα ωχ, ω και πω; Είναι πιο δύσκολο το ωμέγα στην γραφή του; Είναι δύσκολο να θυμάται κανείς ότι υπάρχουν τρία επιφωνήματα που έχουν ωμέγα; Και μην πούμε πάλι ότι ετυμολογικά δεν υπάρχει λόγος. Αυτές είναι γραφές τόσο κατοχυρωμένες που αν δεν υπήρχε το "ποπό κόσμος που περνά" δεν θα έβγαζε απολύτως τίποτα το google. Δηλαδή δεν μας πειράζει να γράφουμε αυγή την ανετυμολόγητη αυτή λέξη αλλά μας πειράζει το ωχ; Φυσικά υπάρχει πλήθος λέξεων με άγνωστη ετυμολογία και πολύπλοκη γραφή, αλλά στόχος μας είναι να σκοτώσουμε τα ωμέγατα των επιφωνημάτων.

 

[SBE]

Σχετικά με το πω πο το λέμε διπλό, σε κάποιο αρχαίο κείμενο στο σχολείο, μη ρωτάτε τώρα ποιό, είχαμε πετύχει ένα παπαί και μας είχε πει ότι είναι το πωπω όπως το έλεγαν οι ΑΗΠ. Άρα μάλλον δισύλλαβο ήταν στα αρχαία.
Το ωχ δεν είναι επέκταση του ω;

 

[nickel]

@Helle: Ο λόγος που άλλαξαν οι ορθογραφίες κάποιων λέξεων, ακόμα και κάποιων που μας ενοχλούν (κατέθεσα εδώ τις δικές μου γκρίνιες), ήταν η συνέπεια. Εφαρμόζεις (υποτίθεται) τη λογική της αλλαγής σε όλες τις περιπτώσεις. Αλλά, όπως δεν διόρθωσαν την πολυθρόνα (< ιταλική poltrona, καμιά σχέση με πολύ και θρόνο), βρίσκω κι εγώ την ευκαιρία να ζητώ να γράφω πω πω! και γάμμα (και καθίκι). Γνωστό το πρόβλημα: ο καθένας θέλει να γίνουν κάποιες εξαιρέσεις για λόγου του...

Καλή η άποψή σου ότι το πω πρέπει να το δούμε σαν μια λέξη. Όμως μας επηρεάζουν ακόμα τα αρχαία, τα βαβαί, παπαί και αυτό που υποτίθεται ότι μας έδωσε το πωπώ: το πόποι.

Είπα: ευτυχώς που έγινε το λάθος στα Γραμματική και βρήκαμε δικαιολογία. Αρκεί να μη μας πουν πως μπορούμε να γράφουμε ποπό! για να θαυμάζουμε και πωπώ! για να πονάμε...
:)

 

[Marinos]

Έχω την εντύπωση, ότι το σύγχρονο, νεανικό ούτως ειπείν μονό πω (στο «πω ρε φίλε») είναι μεταγενέστερο του διπλού πω πω.

Υπάρχει βέβαια και μια παλιότερη, μάλλον αρβανίτικη χρήση του μονού, που σώζεται στον Καραγκιόζη (για την ακρίβεια, στον Βεληγκέκα: πω για ωρέ, να το πιάκω να το πατήσω κάτω).

 

[daeman]

[...]Υπάρχει βέβαια και μια παλιότερη, μάλλον αρβανίτικη χρήση του μονού, που σώζεται στον Καραγκιόζη (για την ακρίβεια, στον Βεληγκέκα: πω για ωρέ, να το πιάκω να το πατήσω κάτω).

Τι μου θύμισες... Πάω να δω αν έχω ακόμα το 45άρι (δισκάκι, ε; ) «Ο Καραγκιόζης μάγειρας». :)

Εδιτ: Αποκλείεται να το πέταξα, αλλά στα πεταχτά δεν το βρήκα. Αν τελικά δεν είναι εδώ, ελπίζω να το έχει η αδερφή μου.

 

[Marinos]

Δεν φαντάζομαι να υπάρχει περίπτωση να το πέταξες!

 

[daeman]

...
Συμφωνώ με τον Ελληγενή στο #8. Χωρίς πλάκα.

Αφήστε εκατό πω ν' ανθίσουν, δεν αρκεί το ένα, δεν φτάνουν δυο και κολλητά, δεν χρειάζονται μόνο τα άρτια, θέλουμε και τα περιττά, τα όμικρα ζουν και βασιλεύουν, ας ζήσουν και τα ωμέγατα στα επιφωνήματα. Ας μείνει το πω λίγο ελεύθερο, ν' ανασαίνουμε τουλάχιστον στο επιφώνημα, ανακράζοντας «Πω πω πω, τι 'ναι τούτα;» Το πώς θα μείνει ελεύθερο το άλλο πω είναι θέμα άλλου νήματος.
Αλλιώς, αυτό πώς να το γράψεις; Πω πω πω πω πω πω πω πω , μελανούρι μου, πω πω πω πω πω, πώς σ' αγαπώ...

 

[nickel]

Κάπως έτσι νιώθω και για το επιφώνημα πω πω!. Έτσι το έμαθα από τον Σταματάκο. Έστω με μία λέξη, πωπώ! — αν και χάνεται η ευκολία να του προσθέτουμε βαγόνια: πω πω πω! και πω πω πω πω! μέχρι υπερβολής.

Χαίρομαι που συμφωνείτε και με αυτό στο #1.

 

[daeman]

...
Παπαγιαννόπουλος: Πώωω πω!
Αυλωνίτης: Πω πω πω...
Κωνσταντάρας: Πωπώ!
Φανφάρας: Πω πω πωπώ πω πώω πωπώ!
Τσιτσάνης: Πω πω πω, Μαρία, τι έξοχη κυρία...

 

[Zazula]

Νίκελ, δεν θα ασχοληθώ με τον τρόπο γραφής τού popó / pópo, αλλά θέλω να σε ρωτήσω κάτι επί της αρχής:
1. Προβάλλεις τον ισχυρισμό ότι ένα βασικό κριτήριο ορθογράφησης μπορεί κάλλιστα να είναι μια παντελώς υποκειμενική και μη-μετρήσιμη αισθητική αντίληψη.
2. Αναφέρεις ότι ο αποσαφηνιστικός ρόλος ενός διαφορετικού τρόπου γραφής για μια λέξη αποτελεί ικανό λόγο διατήρησης μιας διαφορετικής ορθογραφίας σε ομόηχα.
Οπότε πες μου, σε παρακαλώ, πού ακριβώς αυτά που λες διαφοροποιούνται από π.χ. τα αντίστοιχα επιχειρήματα των πολυτονιατών;

 

[sarant]

Διαφοροποιούνται στο ότι δεν σε αναγκάζουν να (επαν)εισάξεις στη γλώσσα τρία ή τέσσερα νέα σύμβολα και να μάθεις εκατόν πενηνταέξι κανόνες που διέπουν τη χρήση των συμβόλων αυτών αλλά αναφέρονται σε μιαν άλλη μορφή της γλώσσας (ή σε μιαν άλλη γλώσσα).

Και φυσικά το σολωμικό και επτανησιακό οχ = από είναι για μένα ισχυρότατος λόγος για να γράφουμε "ωχ" το επιφώνημα. Εθνικός ποιητής είναι αυτός, θέλει θυσίες.

 

[nickel]

@Ζαζ
1. Οι προσωπικές επιλογές είναι το ψωμοτύρι μας: εσύ γράφεις γλυτώνω, ο Σαραντάκος κολλάει λέξεις, εγώ γράφω αβγό και αφτί και καθίκι. Και επίσης, χρόνια τώρα, γράφω «πω πω» και κανένας δεν το έχει σχολιάσει. Όλοι έχουμε υποκειμενικά στοιχεία στις γλωσσικές μας επιλογές, που δεν σημαίνει ότι εφαρμόζουμε οι ίδιοι ή επιδιώκουμε να επιβάλουμε συστημικές αλλαγές σαν το πολυτονικό. Άλλωστε, ακόμα και τους αριθμούς αν κοιτάξουμε:
113.000 ποπό (με τη συμπερίληψη του κλινόμενου ποπού)
795.000 πω πω
βλέπουμε ότι δεν προτείνω μια μειοψηφική επιλογή. Έχω μάλιστα και την κατανόηση του Κριαρά (στο ΝΕΛ):
«πω πω συνηθέστερη γραφή αντί ποπό (βλ. λ.)»

2. Η αλλαγή που θέλω για το γάμα και το ποπό δεν είναι τόσο επειδή μπερδεύουν την κατανόησή μου όσο επειδή ενοχλούν την αισθητική μου. Να είσαι βέβαιος ότι, αν το μονοτονικό με έκανε να σκέφτομαι γαμήσια και κώλους, δεν θα το είχα υιοθετήσει με χαρά.

Αλλά, όπως είπα και πριν: Χρόνια τώρα γράφω «πω πω» και κανένας δεν το έχει σχολιάσει. (Σίγουρα θα το σχολιάζατε αν άρχιζα να γράφω στο πολυτονικό.) «Πω πω» γράφουν οι περισσότεροι, δεν θα χρειαζόταν να βγω να κάνω κήρυγμα. Το κομμάτι γράφτηκε λόγω του λαμπρού λάθους στη Γραμματική, άρα μάλλον με χιούμορ πρέπει να το δούμε.

 

[Zazula]

Μπα, δεν έχασα το χιούμορ μου. :) Απλώς είπα να σε πληρώσω με το ίδιο νόμισμα που για ό,τι συζητάμε (βλ. τελικό νι, αυτήν τη μεγάλη αμαρτία...) θέτεις πάντα —και συχνά πολύ σωστά!— και θέμα αρχών (π.χ. τον κίνδυνο εδραίωσης ενός σαρωτικού νινισμού, στο ζήτημα του τελικού νι). Και, παρεμπ, το γλιτώνω το 'χω ασπαστεί εδώ και κάποιον καιρό. Κι άλλες πολλές απόψεις μου επικαιροποιώ — βράχος αμετακίνητος δεν θέλω να γίνομαι στα γλωσσικά, καθότι πάντα ο βράχος θα 'ναι ο μεγάλος χαμένος στις αέναες μικροκινήσεις νερού κι ανέμου.

Αλλά πάντως για μένα το να μπαίνει στην κουβέντα περί ορθογραφίας η αισθητική είναι κόκκινο πανί — διότι έχω σιχαθεί τις κάθε λογής ιερεμιάδες που 'χουν γεμίσει το Διαδίκτυο με —άκρως υποκειμενικά— οργίλα σχόλια ότι η τάδε "μαλλιαρή" γραφή είναι φρικώδης κι ότι η δείνα "νεωτερική" ορθογράφηση βάζει το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της γλωσσικής καλαισθησίας.