«μετά λόγου γνώσεως» ή «η μετά λόγου γνώση»
Αναρωτιέμαι πού στο καλό μας έχει προκύψει αυτό το περίεργο κλισέ, το «μετά λόγου γνώσεως», σε διατυπώσεις του είδους «ομιλώ μετά λόγου γνώσεως», «το λέω μετά λόγου γνώσεως», όπου η εντύπωση είναι ότι η εμπρόθετη έκφραση σημαίνει «γνωρίζοντας καλά τι λέω, λόγω προσωπική εμπειρίας». Διορθώστε με αν δεν το έχω καταλάβει καλά. Οι αποδόσεις που έχω γι’ αυτό είναι: judiciously, in full knowledge of the facts, with personal experience.
Υπάρχει μια ωραία ιστορία από κόντρα του Ευάγγελου Γιαννόπουλου με τον Μιχάλη Σταθόπουλο, που τον είχε διαδεχτεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο Σταθόπουλος (λέγεται ότι) θεωρούσε παράλειψη που δεν είχε μπει στη συζήτηση η αναθεώρηση του άρθρου του Συντάγματος για τις σχέσεις ανάμεσα στο Κράτος και την Εκκλησία, θα είπε κανένα «μετά λόγου γνώσεως» και ο Γιαννόπουλος τον έβαλε στη θέση του: «Εσείς μιλάτε μετά λόγου γνώσεως και εμείς μετά λόγου γνώσεως λαού».
Πίσω στην έκφραση. Τι έχουμε εδώ; Υπάρχει «λόγος γνώσεως»; Ο μόνος «λόγος γνώσεως» είναι αυτός που κάνει παρέα στο «λόγο σοφίας». Στην Α΄ Επιστολή προς Κορινθίους (12:8) διαβάζουμε:
ᾧ μὲν γὰρ διὰ τοῦ πνεύματος δίδοται λόγος σοφίας ἄλλῳ δὲ λόγος γνώσεως κατὰ τὸ αὐτὸ πνεῦμα
For to one is given by the Spirit the word of wisdom, to another the word of knowledge by the same Spirit.
Ας μην περάσουμε σε θεολογική ανάλυση, γιατί δεν πιστεύω ότι έχει να κάνει με αυτό. Αυτό που εγώ καταλαβαίνω είναι ότι έχουμε το λόγιο «η μετά λόγου γνώσις», από το πλατωνικό «έστιν ουν επιστήμη δόξα αληθής μετά λόγου», δηλαδή η γνώση που στηρίζεται σε λογικά επιχειρήματα (ίσως). Δεν ξέρω αν συνδυάστηκε αυτό με την επιστημολογία του Καντ. Από κάποια χρήση στη γενική («της μετά λόγου γνώσεως») πρέπει να προήλθε ο εμπρόθετος προσδιορισμός, «μετά λόγου γνώσεως», που όμως είναι ξεκρέμαστος και εν τέλει λανθασμένος. Αυτή την εντύπωση έχω.
Μην ψάξετε στα λεξικά, δεν γνωρίζουν τίποτα. Το ΛΝΕΓ έχει μόνο στο λήμμα μετά την έκφραση μετά λόγου με ορισμό «με σύνεση και λογική». Στον πρόλογο της Β΄ έκδοσης του λεξικού διαβάζω:
Μπορούμε, μετά λόγου γνώσεως, να διαβεβαιώσουμε ότι η σύγχρονη γραπτή και προφορική έκφραση των Ελλήνων έχει αποτυπωθεί στην πραγματική της έκταση και, επιστημονικώς, με τον καλύτερο δυνατό και υπεύθυνο τρόπο μέσα στις σελίδες τού Λεξικού που κρατεί ο αναγνώστης στα χέρια του.
Αν είχε αποτυπωθεί και η περίεργη αυτή έκφραση, θα ήμουν πανευτυχής.
Πώς θα μεταφράζατε το «η μετά λόγου γνώση»; Knowledge based on reason, knowledge combined with reason;
Και τι ξέρετε ή νομίζετε για την προέλευση της έκφρασης;
Αναρωτιέμαι πού στο καλό μας έχει προκύψει αυτό το περίεργο κλισέ, το «μετά λόγου γνώσεως», σε διατυπώσεις του είδους «ομιλώ μετά λόγου γνώσεως», «το λέω μετά λόγου γνώσεως», όπου η εντύπωση είναι ότι η εμπρόθετη έκφραση σημαίνει «γνωρίζοντας καλά τι λέω, λόγω προσωπική εμπειρίας». Διορθώστε με αν δεν το έχω καταλάβει καλά. Οι αποδόσεις που έχω γι’ αυτό είναι: judiciously, in full knowledge of the facts, with personal experience.
Υπάρχει μια ωραία ιστορία από κόντρα του Ευάγγελου Γιαννόπουλου με τον Μιχάλη Σταθόπουλο, που τον είχε διαδεχτεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο Σταθόπουλος (λέγεται ότι) θεωρούσε παράλειψη που δεν είχε μπει στη συζήτηση η αναθεώρηση του άρθρου του Συντάγματος για τις σχέσεις ανάμεσα στο Κράτος και την Εκκλησία, θα είπε κανένα «μετά λόγου γνώσεως» και ο Γιαννόπουλος τον έβαλε στη θέση του: «Εσείς μιλάτε μετά λόγου γνώσεως και εμείς μετά λόγου γνώσεως λαού».
Πίσω στην έκφραση. Τι έχουμε εδώ; Υπάρχει «λόγος γνώσεως»; Ο μόνος «λόγος γνώσεως» είναι αυτός που κάνει παρέα στο «λόγο σοφίας». Στην Α΄ Επιστολή προς Κορινθίους (12:8) διαβάζουμε:
ᾧ μὲν γὰρ διὰ τοῦ πνεύματος δίδοται λόγος σοφίας ἄλλῳ δὲ λόγος γνώσεως κατὰ τὸ αὐτὸ πνεῦμα
For to one is given by the Spirit the word of wisdom, to another the word of knowledge by the same Spirit.
Ας μην περάσουμε σε θεολογική ανάλυση, γιατί δεν πιστεύω ότι έχει να κάνει με αυτό. Αυτό που εγώ καταλαβαίνω είναι ότι έχουμε το λόγιο «η μετά λόγου γνώσις», από το πλατωνικό «έστιν ουν επιστήμη δόξα αληθής μετά λόγου», δηλαδή η γνώση που στηρίζεται σε λογικά επιχειρήματα (ίσως). Δεν ξέρω αν συνδυάστηκε αυτό με την επιστημολογία του Καντ. Από κάποια χρήση στη γενική («της μετά λόγου γνώσεως») πρέπει να προήλθε ο εμπρόθετος προσδιορισμός, «μετά λόγου γνώσεως», που όμως είναι ξεκρέμαστος και εν τέλει λανθασμένος. Αυτή την εντύπωση έχω.
Μην ψάξετε στα λεξικά, δεν γνωρίζουν τίποτα. Το ΛΝΕΓ έχει μόνο στο λήμμα μετά την έκφραση μετά λόγου με ορισμό «με σύνεση και λογική». Στον πρόλογο της Β΄ έκδοσης του λεξικού διαβάζω:
Μπορούμε, μετά λόγου γνώσεως, να διαβεβαιώσουμε ότι η σύγχρονη γραπτή και προφορική έκφραση των Ελλήνων έχει αποτυπωθεί στην πραγματική της έκταση και, επιστημονικώς, με τον καλύτερο δυνατό και υπεύθυνο τρόπο μέσα στις σελίδες τού Λεξικού που κρατεί ο αναγνώστης στα χέρια του.
Αν είχε αποτυπωθεί και η περίεργη αυτή έκφραση, θα ήμουν πανευτυχής.
Πώς θα μεταφράζατε το «η μετά λόγου γνώση»; Knowledge based on reason, knowledge combined with reason;
Και τι ξέρετε ή νομίζετε για την προέλευση της έκφρασης;
