Ρούσβελτ ή Ρούζβελτ;
Ο λόγος βέβαια για τον Θεόδωρο και τον Φραγκλίνο.
Τα πράγματα είναι μοιρασμένα στις έντυπες πηγές, όπως και στο Διαδίκτυο.
Στα λεξικά, Σταματάκος, Δημητράκος (επίτομο) και Κριαράς συμφωνούν στο --σβ--.
Από εγκυκλοπαίδειες, Ελευθερουδάκης, Ήλιος, Νέα Δομή (έκδοση 1999), Υδρία, Επιστήμη και Ζωή το θέλουν με --σβ--. Η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια μάλιστα ρητά παραπέμπει από Ρούζβελτ σε Ρούσβελτ.
Το Βιογραφικό Λεξικό της Εκδοτικής Αθηνών και ο Πάπυρος θέλουν --ζβ--. Ο δε Πάπυρος έχει την εντελώς αντίθετη παραπομπή: από Ρούσβελτ σε Ρούζβελτ. Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, παρότι κι αυτή της Εκδοτικής Αθηνών (τόμος ΙΣΤ΄, έκδοση του 2000), προτιμά το --σβ--. Η Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα (τόμ. Β) το --ζβ--.
Από βιβλία, πολύ πρόχειρα: Αυτό εδώ θέλει --σβ--. Το ίδιο και ο συλλογικός τόμος Η Ελλάδα 1936-1944, δικτατορία, Κατοχή, αντίσταση, (επιμέλεια Χάγκεν Φλάισερ-Ν. Σβορώνος). Ο Τζων Ιατρίδης (Εξέγερση στην Αθήνα, έκδοση του 1973), αντίθετα, θέλει --ζβ--. Η Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου του Ρεϊμόν Καρτιέ (καθότι του Παπύρου) είναι με το --ζβ--, όπως και τα Απομνημονεύματα του Τσώρτσιλ, σε μετάφραση Αντώνη Σαμαράκη.
Δεν νομίζω πως η εκδοχή του --ζβ-- μπορεί να επικαλεστεί τις δάφνες της δημοτικής· ο Κριαράς μαρτυρεί για το αντίθετο. Να υποθέσω ότι στα μάτια ορισμένων η γραφή με --ζβ-- φαντάζει πιο «μοντέρνα» από την άλλη με το --σβ--; Δεν κατανοώ το γιατί.
Ποιο θα μπορούσε να είναι το επιχείρημα υπέρ του --ζβ--; Ότι προσπαθεί να αποδώσει καλύτερα τον ήχο του πρωτοτύπου; (Όχι βέβαια το γράμμα, γιατί το αγγλικό δεν έχει z έχει s, άρα δεν μπορεί να επικαλεστεί τεχνηέντως ούτε καν την αμαρτωλή αντιστρεψιμότητα). Μα το ελληνικό σύμπλεγμα «σβ» προφέρεται /zv/ και δεν χρειάζονται παραδείγματα γι’ αυτό (/zvúra/, /azvós/).
Επιτέλους, για να το θέσω γενικότερα: όταν μεταγράφουμε τα ξένα ονόματα (και δεν εννοώ μόνο τα κύρια) ακολουθούμε ή όχι τις συμβάσεις της γραφής της νέας ελληνικής; Παίρνουμε υπόψη και τα λεγόμενα «πάθη των συμφώνων»;
Ισβέστια ή Ιζβέστια;
Τασμανία ή Ταζμανία;
Ασμάρα ή Αζμάρα;
Για να μην απορείτε, η Λεξιλογία προτιμά (τρία στα τρία) Ρούσβελτ
Ο λόγος βέβαια για τον Θεόδωρο και τον Φραγκλίνο.
Τα πράγματα είναι μοιρασμένα στις έντυπες πηγές, όπως και στο Διαδίκτυο.
Στα λεξικά, Σταματάκος, Δημητράκος (επίτομο) και Κριαράς συμφωνούν στο --σβ--.
Από εγκυκλοπαίδειες, Ελευθερουδάκης, Ήλιος, Νέα Δομή (έκδοση 1999), Υδρία, Επιστήμη και Ζωή το θέλουν με --σβ--. Η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια μάλιστα ρητά παραπέμπει από Ρούζβελτ σε Ρούσβελτ.
Το Βιογραφικό Λεξικό της Εκδοτικής Αθηνών και ο Πάπυρος θέλουν --ζβ--. Ο δε Πάπυρος έχει την εντελώς αντίθετη παραπομπή: από Ρούσβελτ σε Ρούζβελτ. Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, παρότι κι αυτή της Εκδοτικής Αθηνών (τόμος ΙΣΤ΄, έκδοση του 2000), προτιμά το --σβ--. Η Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα (τόμ. Β) το --ζβ--.
Από βιβλία, πολύ πρόχειρα: Αυτό εδώ θέλει --σβ--. Το ίδιο και ο συλλογικός τόμος Η Ελλάδα 1936-1944, δικτατορία, Κατοχή, αντίσταση, (επιμέλεια Χάγκεν Φλάισερ-Ν. Σβορώνος). Ο Τζων Ιατρίδης (Εξέγερση στην Αθήνα, έκδοση του 1973), αντίθετα, θέλει --ζβ--. Η Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου του Ρεϊμόν Καρτιέ (καθότι του Παπύρου) είναι με το --ζβ--, όπως και τα Απομνημονεύματα του Τσώρτσιλ, σε μετάφραση Αντώνη Σαμαράκη.
Δεν νομίζω πως η εκδοχή του --ζβ-- μπορεί να επικαλεστεί τις δάφνες της δημοτικής· ο Κριαράς μαρτυρεί για το αντίθετο. Να υποθέσω ότι στα μάτια ορισμένων η γραφή με --ζβ-- φαντάζει πιο «μοντέρνα» από την άλλη με το --σβ--; Δεν κατανοώ το γιατί.
Ποιο θα μπορούσε να είναι το επιχείρημα υπέρ του --ζβ--; Ότι προσπαθεί να αποδώσει καλύτερα τον ήχο του πρωτοτύπου; (Όχι βέβαια το γράμμα, γιατί το αγγλικό δεν έχει z έχει s, άρα δεν μπορεί να επικαλεστεί τεχνηέντως ούτε καν την αμαρτωλή αντιστρεψιμότητα). Μα το ελληνικό σύμπλεγμα «σβ» προφέρεται /zv/ και δεν χρειάζονται παραδείγματα γι’ αυτό (/zvúra/, /azvós/).
Επιτέλους, για να το θέσω γενικότερα: όταν μεταγράφουμε τα ξένα ονόματα (και δεν εννοώ μόνο τα κύρια) ακολουθούμε ή όχι τις συμβάσεις της γραφής της νέας ελληνικής; Παίρνουμε υπόψη και τα λεγόμενα «πάθη των συμφώνων»;
Ισβέστια ή Ιζβέστια;
Τασμανία ή Ταζμανία;
Ασμάρα ή Αζμάρα;
Για να μην απορείτε, η Λεξιλογία προτιμά (τρία στα τρία) Ρούσβελτ
