Καλημέρα. Διαβάζω στην Καθημερινή την ευχάριστη είδηση για τα θετικά αποτελέσματα της γεώτρησης για φυσικό αέριο στην Κύπρο και βρίσκω σ’ ένα σημείο να λέει «της Μειόκαινου περιόδου», οπότε ξεχνάω την ουσία της είδησης και μένω στο γλωσσικό. (Έχω την εντύπωση ότι μπορεί να μου στείλουν επιστολή που θα μου ανακοινώνει ότι κέρδισα το λαχίο κι εγώ να τους κάνω θέμα ότι γράφουμε λαχείο.)
Πρώτα, στο κλιτικό επίπεδο, με ενοχλεί αυτό το μιξοκαθαρευουσιάνικο «της Μειόκαινου». Ή το λόγιο «της Μειοκαίνου περιόδου» να πούμε ή το σύγχρονο «της Μειόκαινης περιόδου». Το άλλο είναι σαν να λέμε για κάποιον ότι είναι «άγνωστου διαμονής».
Διαπιστώσεις (και θέλω τη βοήθεια των ειδικών εδώ):
Αυτές είναι οι σκέψεις κάποιου που κάνει μια πρώτη βουτιά σ’ αυτά τα θέματα και καταφέρνει απλώς να μπερδευτεί. Μπορείτε να δώσετε απλές και εύκολες απαντήσεις ή να αρχίσω τα μακροβούτια;
Και, να μην το ξεχάσω, η «Μειόκαινη περίοδος» που αναφέρει η είδηση είναι epoch, Μειόκαινη εποχή.
* Νομίζω ότι ο συνδυασμός που τρελαίνει είναι αυτός της Βικιπαίδειας:
Στο γκουγκλάρισμα: «Η Μεσοζωικός αιώνας»
Στη σελίδα: «Ο Μεσοζωική αιώνας»
Πρώτα, στο κλιτικό επίπεδο, με ενοχλεί αυτό το μιξοκαθαρευουσιάνικο «της Μειόκαινου». Ή το λόγιο «της Μειοκαίνου περιόδου» να πούμε ή το σύγχρονο «της Μειόκαινης περιόδου». Το άλλο είναι σαν να λέμε για κάποιον ότι είναι «άγνωστου διαμονής».
Διαπιστώσεις (και θέλω τη βοήθεια των ειδικών εδώ):
- Οι υποδιαιρέσεις της Γεωλογίας γράφονται με κεφαλαίο αρχικό, ακόμα και όταν ακολουθούνται από ουσιαστικό, π.χ. ο Παλαιοζωικός αιώνας. Δεν έχω διαπιστώσει τάση να γράφεται και η περίοδος με κεφαλαίο αρχικό.
- Μπορούμε να δούμε την υποδιαίρεση χωρίς ουσιαστικό, π.χ. η Μειόκαινος, αλλά σ’ αυτές τις περιπτώσεις το συνηθέστερο είναι το ουδέτερο γένος: το Μειόκαινο. Συνηθίζεται και στα αγγλικά ή τα γαλλικά να μην αναφέρεται η λέξη για την υποδιαίρεση (λένε the Miocene, le Miocène), αλλά αυτοί δεν έχουν ουδέτερο. Οι υποδιαιρέσεις είναι: μεγααιώνας, αιώνας, περίοδος, εποχή. Έτσι λέει η Βικιπαίδεια. Καμία υποδιαίρεση δεν είναι ουδέτερου γένους. Γιατί διαλέξαμε το ουδέτερο στα ελληνικά; Επειδή είναι… ουδέτερο (ούτε αρσενικό ούτε θηλυκό);
- Στη συστηματική ταξινόμηση ζώων και φυτών έχουμε σαφείς υποδιαιρέσεις (είδος, γένος, οικογένεια, τάξη κ.λπ. — κάπου υπάρχουν κι εδώ μέσα, ναι, εδώ κι εδώ). Στη Γεωλογία είναι, φαίνεται, πιο μπερδεμένα τα πράγματα, είναι πιο πρόσφατη η προσπάθεια ταξινόμησης, κυκλοφορούν διαφορετικές συμφράσεις (θα δείτε π.χ. και Μεσοζωικό αιώνα και Μεσοζωική εποχή) *. Στην αγγλική κλίμακα της Wikipedia βλέπω: Supereon – Eon – Era – Period – Epoch – Age. Αυτές είναι έξι υποδιαιρέσεις, στη Βικιπαίδεια είδαμε τέσσερις. Στη Livepedia διαβάζω: Οι γεωλογικοί αιώνες διαιρούνται σε περιόδους, οι περίοδοι σε υποπεριόδους και οι υποπερίοδοι σε εποχές και βαθμίδες. Αν ισχύουν αυτά, θα είχαμε ένα τεράστιο μπέρδεμα από τους αιώνες και κάτω. Βλέπω την αντιστοιχία Age – Βαθμίδα, και αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει πρόβλημα με το Era και το Epoch. Ποια είναι η σωστή αντιστοιχία σήμερα;
Αυτές είναι οι σκέψεις κάποιου που κάνει μια πρώτη βουτιά σ’ αυτά τα θέματα και καταφέρνει απλώς να μπερδευτεί. Μπορείτε να δώσετε απλές και εύκολες απαντήσεις ή να αρχίσω τα μακροβούτια;
Και, να μην το ξεχάσω, η «Μειόκαινη περίοδος» που αναφέρει η είδηση είναι epoch, Μειόκαινη εποχή.
* Νομίζω ότι ο συνδυασμός που τρελαίνει είναι αυτός της Βικιπαίδειας:
Στο γκουγκλάρισμα: «Η Μεσοζωικός αιώνας»
Στη σελίδα: «Ο Μεσοζωική αιώνας»
