Λεπτότατη διάκριση που έχει σημασία κυρίως για τη διαδοχή σε θρόνο (και όχι τόσο για το κληρονομικό δίκαιο των κοινών θνητών :) ) και που δεν νομίζω ότι έχει αποδοθεί με παγιωμένη ελληνική ορολογία.
Να κρατήσουμε αυτό που λέει η
Βίκι: "An heir apparent or heiress apparent is a person who is
first in line of succession and cannot be displaced from inheriting, except by a change in the rules of succession.
An heir presumptive or heiress presumptive, by contrast, is someone who is
currently in line to inherit a title but whose claim can be displaced at any time (in legal terms, is "subject to divestiture")
upon the occurrence of one or more events or sets of events for which the system of inheritance allows,
such as the birth of a more eligible heir".
Δηλ., για να παραθέσω το παράδειγμα της Βίκι, η Καρολίνα του Μονακό είναι heiress presumptive του αδελφού της, μέχρι (και αν) ο Αλβέρτος αποκτήσει "νόμιμο" [νόμιμο όσον αφορά τη διαδοχή στον θρόνο του Πριγκιπάτου του Μονακό] τέκνο. Αν αυτό είναι κορίτσι θα γίνει αυτή heiress presumptive. Αν είναι όμως αγόρι θα είναι heir apparent διότι ως πρωτότοκο άρρεν τέκνο δεν θα μπορεί κανείς να το κουνήσει από τη σειρά διαδοχής.
Πάμε στις αποδόσεις: το αναγκαίος δεν λέει τίποτε (είναι μάλλον αδόκιμο για την περίσταση για να είμαι ακριβής). Τα πιθανός, προφανής, εμφανής δεν είναι αρκούντως σαφή και θα μας προκαλέσουν πρόβλημα στη διάκριση. Το νόμιμος δεν είναι καταρχήν κακό για τη διαδοχή σε θρόνο, αλλά: α) δεν στέκει σε σύναψη με τον κληρονόμο (η νομιμότητα του κληρονόμου κρίνεται μετά το θάνατο του κληρονομουμένου), β) τόσο ο apparent, όσο και ο presumptive νόμιμοι διάδοχοι είναι.
Επομένως: 1. Όσον αφορά τη διαδοχή σε θρόνο καλύτερο μου φαίνεται να πάμε σε πιο ελεύθερες αποδόσεις: α.
heir apparent =
διάδοχος πρίγκιπας, νόμιμος διάδοχος (λόγω "εθιμικής" χρήσης) ή (ακόμη και σκέτο)
διάδοχος. / β. heir presumptive =
πρώτος/ πρώτη στη σειρά διαδοχής, υπό αίρεση διάδοχος, υπό αίρεση/ προσωρινά πρώτος/ πρώτη στη σειρά διαδοχής.
2. Για τους κοινούς θνητούς η υπόθεση αφορά κυρίως τους εν δυνάμει εξ αδιαθέτου κληρονόμους κάποιου. Π.χ. ο αδελφός άτεκνου είναι heir presumptive αυτού (η γέννηση ανηψιού/ ανηψιάς θα τον βγάλει από το παιχνίδι). Το τέκνο κάποιου, όμως, είναι heir apparent. Πρόχειρη πρόταση: α.
heir apparent = δυνάμει εξ αδιαθέτου κληρονόμος/ β.
heir presumptive = δυνάμει εξ αδιαθέτου κληρονόμος υπό αίρεση.
Μας απομένει η περίπτωση κάποιου Α που είναι γνωστό ότι βάσει διαθήκης είναι κληρονόμος κάποιου Β χωρίς να είναι συγγενής του. Εδώ ο Α είναι heir presumptive του Β, αλλά δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το "εξ αδιαθέτου". Οπότε "
Υπό αίρεση/ Προσωρινός δυνάμει κληρονόμος.
Τέσπα, αυτά από πρόχειρες προτάσεις. Αν κάποιο φωτεινό μυαλό φέρει κάτι καλύτερο (η θυμηθεί/ ξετρυπώσει κάτι από τα καθ' ημάς νομικά ή ιστορικά) θα μας σώσει από τις τσαπατσουλιές μου. :)