viceroy / regent

[Costas]

Υπάρχει ήδη νήμα για το viceroy, αλλά είναι για τα τσιγάρα.

Έχω συνειδησιακό πρόβλημα με το viceroy.

Regent = αντιβασιλιάς

Viceroy = [Oxford Dictionaries] a ruler exercising authority in a colony on behalf of a sovereign / [Webster's] έχει ολόκληρο πολύ ενδιαφέρον κεφάλαιο, απ' το οποίο παραθέτω μια σημαντική λεπτομέρεια: Nowadays, it is mostly used pejoratively, as in the case of Paddy Ashdown being called Viceroy of Bosnia by those critical of his work as High Representative.

Για μένα είναι σαφές ότι η μετάφραση του viceroy ως αντιβασιλιάς αποδίδει μονάχα ένα πολλοστημόριο του εύρους σημασιών της λέξης, και όχι το σημαντικότερο. Οι εναλλακτικές είναι αρκετές, ανάλογα με την περίπτωση, και δεν θα ασχοληθώ με αυτές. Απλώς σημειώνω ότι η αβασάνιστη μονολεκτική αντιστοίχιση των λεξικών, viceroy = αντιβασιλιάς, αξίζει σχεδόν να μπει στις προς αποφυγήν μεταφραστικές παγίδες.

 

[dharvatis]

Κοίτα σύμπτωση με τα βασιλικά: χτες με απασχολούσε ο όρος heir apparent και αναρωτιόμουν αν το αναγκαστικός διάδοχος που δίνει το GWord είναι σωστό ή αν υπάρχει άλλος ειδικός όρος που να το διακρίνει από το heir presumptive, ή αν στα Ελληνικά λέμε διάδοχος για όλα αδιακρίτως...

 

[Costas]

Για το δεύτερο είδα στο γούγλη το πιθανός κληρονόμος. (Εικαζόμενος;)

 

[nickel]

Κοίτα σύμπτωση με τα βασιλικά: χτες με απασχολούσε ο όρος heir apparent και αναρωτιόμουν αν το αναγκαστικός διάδοχος που δίνει το GWord είναι σωστό ή αν υπάρχει άλλος ειδικός όρος που να το διακρίνει από το heir presumptive, ή αν στα Ελληνικά λέμε διάδοχος για όλα αδιακρίτως...

Για την ακρίβεια, σε Penguin, GWord και Magenta:

heir apparent = αναγκαίος κληρονόμος
heir presumptive = πιθανός κληρονόμος

 

[dharvatis]

Ναι, συγγνώμη, αλλού το βρήκα.

 

[Rogerios]

Το πρόβλημα είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις η απόδοση με το "αντιβασιλέας" είναι απολύτως εδραιωμένη. Πρέπει να φταίει η αμφισημία (ή μήπως πολυσημία) του αντί, μια και ο regent αντικαθιστά και ασκεί εξουσία ελλείψει βασιλέα (ή ενήλικου βασιλέα) ενώ ο viceroy είναι υπό τον βασιλέα ασκώντας εξουσία στο όνομα και αντ' αυτού σε συγκεκριμένο χώρο δικαιοδοσίας (ιστορικά, σε κάποια αποικία). Πώς αλλιώς όμως να λέγαμε τον δεύτερο χωρίς να κάνουμε τα πράγματα χειρότερα;

 

[Earion]

vice-president| αντιπρόεδρος
vice-chairman|αντιπρόεδρος
vice-secretary|υπογραμματεύς
vice chief|υπαρχηγός
vice-chancellor|αντικαγκελάριος
vice-admiral|υποναύαρχος
viscount (<vice+comes)|υποκόμης
vice-colonel (βλ. Lieutenant Colonel equivalents )|αντισυνταγματάρχης

Φαίνεται πως και οι δύο έννοιες (αντι--, υπο--) χρησιμοποιούνται χωρίς διάκριση. Γιατί δεν σου αρέσει το "αντιβασιλιάς"; Θέλεις να μας αναπτύξεις περισσότερο τον προβληματισμό σου;

 

[Costas]

Να προσθέσω και μια σχετικά άγνωστη λέξη:
vicegerent a person exercising delegated power on behalf of a sovereign or ruler.
· a person regarded as an earthly representative of God or a god, especially the Pope.

 

[Costas]

Πώς αλλιώς όμως να λέγαμε τον δεύτερο χωρίς να κάνουμε τα πράγματα χειρότερα;

Σκέφτηκα το βασιλικός κυβερνήτης.

Γιατί δεν σου αρέσει το "αντιβασιλιάς"; Θέλεις να μας αναπτύξεις περισσότερο τον προβληματισμό σου;

Σόρι, Earion, δεν είχα δει το ερώτημά σου: Μα, για τους λόγους που ανέφερα στην αρχή-αρχή. Πρακτικό παράδειγμα: The regent appointed Lord XXX as viceroy.

 

[unique]

Μήπως βολεύει το "τοποτηρητής του θρόνου" για το "regent"; ή ο (προσωρινά) ασκών τα βασιλικά καθήκοντα;

 

[nickel]

Στο TLG, δεν θυμάμαι καν σε ποιον συγγραφέα (α ναι, στον Γλυκά — μα πώς τον ξέχασα;), υπάρχει ο αντάναξ (δηλ. αντάνακτας, σήμερα, αν όχι αντιάνακτας).

 

[Earion]

Περί διαδόχων:
Ο άμεσος κληρονόμος του στέμματος, ο πρώτος στη σειρά διαδοχής, λέγεται απλά διάδοχος [ακριβέστερα πρίγκιπας διάδοχος] (Crown prince).
Ο δεύτερος στη σειρά διαδοχής, ο διάδοχος του διαδόχου (heir-presumptive) στην Ελλάδα ειπώθηκε επίδοξος διάδοχος.
Τέτοιες περιστάσεις υπήρξαν δύο φορές στην ελληνική βασιλική οικογένεια:

• ο Γεώργιος (κατόπιν βασιλιάς Γεώργιος Β΄), γιος του διαδόχου Κωνσταντίνου, ήταν επίδοξος διάδοχος για το διάστημα 1890-1913, όσο ζούσε δηλαδή ο παππούς του, βασιλιάς Γεώργιος Α΄
• ο Κωνσταντίνος (κατόπιν βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄), γιος του διαδόχου Παύλου, για το διάστημα 1940-1947, όσο βασίλευε δηλαδή ο θείος του, βασιλιάς Γεώργιος Β΄.

 

[Zazula]

Ο δεύτερος στη σειρά διαδοχής, ο διάδοχος του διαδόχου (heir-presumptive) στην Ελλάδα ειπώθηκε επίδοξος διάδοχος.
Τέτοιες περιστάσεις υπήρξαν δύο φορές στην ελληνική βασιλική οικογένεια:

• ο Γεώργιος (κατόπιν βασιλιάς Γεώργιος Β΄), γιος του διαδόχου Κωνσταντίνου, ήταν επίδοξος διάδοχος για το διάστημα 1890-1913, όσο ζούσε δηλαδή ο παππούς του, βασιλιάς Γεώργιος Α΄
• ο Κωνσταντίνος (κατόπιν βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄), γιος του διαδόχου Παύλου, για το διάστημα 1940-1947, όσο βασίλευε δηλαδή ο θείος του, βασιλιάς Γεώργιος Β΄.

http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?10262-heir-apparent-heir-presumptive