(Πάντρεψα τα νήματα — ήταν πολύ κοντά θεματικά για να τ’ αφήσω χώρια / ήταν αρκετά κοντά θεματικά ώστε να μην τ’ αφήσω χώρια…)
Η διατύπωση υπάρχει και στα αγγλικά και στα ελληνικά:
He’s clever enough not to do anything of the sort.
Είναι αρκετά έξυπνος ώστε να μην κάνει τέτοια βλακεία.
H διατύπωση έχει θετική σημασία: όπως θα λέγαμε «είναι αρκετά έξυπνος ώστε να πετύχει το στόχο του», απλώς στη άλλη περίπτωση το «θετικό» αποτέλεσμα διατυπώνεται με άρνηση.
Δηλαδή, αυτό που πρέπει να θυμάται κανείς είναι ότι το «αρκετά» σημαίνει «σε ικανοποιητικό βαθμό», «όσο χρειάζεται». Δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το «αρκετά» για να διατυπώσουμε μια αρνητική έννοια.
Στην εποχή που έγραφε ο Μαρής δεν βλέπω γιατί να μην επηρεάστηκε από αγγλισμούς ή γαλλισμούς (γαλλικά ξέρω ότι ήξερε). Ωστόσο, εδώ δεν έχουμε ούτε αγγλισμό ούτε γαλλισμό. Ο Άγγλος θα πει αυτό που διδάσκεται στη 2η ή 3η τάξη των αγγλικών:
He was too late to catch the last bus.
Άργησε και δεν πρόλαβε, άργησε τόσο που δεν πρόλαβε, καθυστέρησε πολύ και δεν πρόλαβε κ.ά. σίγουρα πάντως όχι «*ήταν αρκετά καθυστερημένος ώστε να μην προλάβει».
Αν ήθελε να παίξει ο Μαρής με το «αρκετά», θα έπρεπε να πει «έτρεξε, όχι αρκετά ώστε να προλάβει το καΐκι, αρκετά όμως για να με σώσει». Κακό κι αυτό, όταν υπάρχουν απλούστερες διατυπώσεις, π.χ.: «Έτρεξε, και μπορεί να μην πρόλαβε το καΐκι, πρόλαβε όμως να με σώσει».
Άρα, μπορούμε να πούμε:
Είναι αρκετά έξυπνος ώστε να μην κάνει τέτοια βλακεία.
αλλά δεν μπορούμε να πούμε:
*Είναι αρκετά έξυπνος ώστε να μην τον συμφέρει.
(He’s too clever for his own good.)
(Για τα τόσα πολλά «πολλά περισσότερα», υπόσχομαι απειλώ να ανοίξω άλλο νήμα.)
)