reconstructed = (γλωσσ.) επανασυντεθειμένος
- Thread starter unique
- Start date
Για να πω την αλήθεια, και με τις τρεις υπάρχει κάτι αδιόρατο που με ενοχλεί. Ποιος είναι ο όρος που χρησιμοποιείται στο πρωτότυπο;
Τώρα ξέρω τι είναι το αδιόρατο που με ενοχλεί στα περισσότερα ανα-οτιδήποτε: ότι δεν γνωρίζαμε πώς ήταν η ΠΙΕ· την [ανα;-]σχηματίζουμε/πλάθουμε με προβολές από συγκριτική ανάλυση των ΙΕ γλωσσών.
panadeli
¥
Κάποτε που είχα συναντήσει τον όρο -αναφερόταν μάλιστα συγκεκριμένα στην ΠΙΕ-, αρχικά μου είχε έρθει να τον μεταφράσω ανασυντεθειμένη. Στη συνέχεια όμως διάλεξα το αποκατεστημένη, βασισμένος στο παρακάτω λήμμα του ΛΚΝ, που είχε ρητή αναφορά στην ινδοευρωπαϊκή:
αποκατάσταση η [apokatástasi] Ο33 : η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του αποκαθιστώ. [...]1β. || (γλωσσ.) ~ μιας λέξης / ενός γλωσσικού τύπου κτλ., για λέξη / γλωσσικό τύπο που δε μαρτυρείται: ~ των λέξεων της ινδοευρωπαϊκής.
Τελικά, όμως, ο επιμελητής το άλλαξε σε επανασυντεθειμένη.
Θυμάμαι ότι το επαν- μου είχε φανεί πλεονασμός, χωρίς όμως να είμαι σίγουρος ότι έχω δίκιο.
αποκατάσταση η [apokatástasi] Ο33 : η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του αποκαθιστώ. [...]1β. || (γλωσσ.) ~ μιας λέξης / ενός γλωσσικού τύπου κτλ., για λέξη / γλωσσικό τύπο που δε μαρτυρείται: ~ των λέξεων της ινδοευρωπαϊκής.
Τελικά, όμως, ο επιμελητής το άλλαξε σε επανασυντεθειμένη.
Θυμάμαι ότι το επαν- μου είχε φανεί πλεονασμός, χωρίς όμως να είμαι σίγουρος ότι έχω δίκιο.
Rogerios
¥
Συμφωνώ κι εγώ με τις δύο νικέλειες επιλογές. Περίεργη ειρωνεία το ότι η "αποκατάσταση" είναι ο όρος που επιλέγει με κάθε επισημότητα το ΛΚΝ... Προφανώς αποδεικνύει ότι οι γλωσσολογικές επιλογές δεν είναι ακριβώς αθώες (;) ), έχουν την ιδεολογική τους φόρτιση: ο όρος δεν αποδεικνύει την ακλόνητη πίστη στην ύπαρξη της ΠΙΕ;
Με ενοχλεί περισσότερο που δείχνει με την αποκατάσταση ότι έκαναν διάνα και στην ανασυγκρότηση / ανασύνθεση των λέξεων. Ούτε ο δεινόσαυρος στο Λονδίνο να ήταν (τι θυμήθηκα!).
Εμείς ευχαριστούμε, Dr Moshe. Τι να κάνουμε, μας φάγανε οι πολιτικολογίες στην τηλεόραση, ενώ αν κοιτούσαμε και κανένα λεξικό... (το ΛΝΕΓ εν προκειμένω).
επανασύνθεση (η) [1852] 1. η εκ νέου σύνθεση, ο εκ νέου σχηματισμός 2. ΓΛΩΣΣ. η αναγωγή σε αρχικό, υποθετικό ή αμάρτυρο λεξικό τύπο (λέξη, ρίζα, θέμα, κατάληξη, πρόσφυμα), στον οποίο φθάνουν οι γλωσσολόγοι διά της ιστορικοσυγκριτικής μεθόδου, δηλ. με σύγκριση των αρχαιοτέρων από τους μαρτυρούμενους (σε μία ή περισσότερες συγγενείς γλώσσες) συναφείς τύπους· ο τύπος αυτός δηλώνεται με τη χρήση αστερίσκου πριν από την επανασυντεθειμένη λέξη […]
ΦΡ. (α) εξωτερική επανασύνθεση επανασύνθεση με γλωσσικό υλικό από συγγενείς γλώσσες (Ελληνική, Λατινική, Σανσκριτική, Γερμανική κ.λπ.) […]
(β) εσωτερική επανασύνθεση επανασύνθεση με γλωσσικό υλικό από μία μόνο γλώσσα (μόνο την Ελληνική ή μόνο τη Γερμανική κ.ο.κ.)
[ΕΤΥΜ. Μεταφρ. δάνειο από γαλλ. reconstruction.]
ΦΡ. (α) εξωτερική επανασύνθεση επανασύνθεση με γλωσσικό υλικό από συγγενείς γλώσσες (Ελληνική, Λατινική, Σανσκριτική, Γερμανική κ.λπ.) […]
(β) εσωτερική επανασύνθεση επανασύνθεση με γλωσσικό υλικό από μία μόνο γλώσσα (μόνο την Ελληνική ή μόνο τη Γερμανική κ.ο.κ.)
[ΕΤΥΜ. Μεταφρ. δάνειο από γαλλ. reconstruction.]
Σας ευχαριστώ για τον οβολό σας!
Ωστόσο το ίδιο πρόβλημα φαίνεται να παρουσιάζεται με άλλη μορφή παρακάτω:
"μέσω της διαστολής και της αραίωσής του, το τελευταίο (το πυρ) επανακτά την πλήρη αγνότητα της πρωταρχικής του φύσης και επαναδημιουργεί τα υπόλοιπα τρία στοιχεία" (είχαν καταστραφεί ολοσχερώς προηγουμένως).
Το "επαναδημιουργώ" δεν το βρίσκω στα λεξικά μου. Υπάρχει μόνο το αναδημιουργώ. Να αφήσω το αρχικό ή να το αντικαταστήσω με το «αναδημιουργεί» ή «επανασυνθέτει» ή ανακατασκευάζει;
Ωστόσο το ίδιο πρόβλημα φαίνεται να παρουσιάζεται με άλλη μορφή παρακάτω:
"μέσω της διαστολής και της αραίωσής του, το τελευταίο (το πυρ) επανακτά την πλήρη αγνότητα της πρωταρχικής του φύσης και επαναδημιουργεί τα υπόλοιπα τρία στοιχεία" (είχαν καταστραφεί ολοσχερώς προηγουμένως).
Το "επαναδημιουργώ" δεν το βρίσκω στα λεξικά μου. Υπάρχει μόνο το αναδημιουργώ. Να αφήσω το αρχικό ή να το αντικαταστήσω με το «αναδημιουργεί» ή «
panadeli
¥
Προσωπικά μου αρέσει περισσότερο το αναδημιουργεί.
Το "επαναδημιουργεί" αφήνει να νοηθεί ότι εξαρχής το πυρ ήταν εκείνο που είχε δημιουργήσει τα άλλα τρία στοιχεία. Εκτός αν αυτό ισχύει, οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα.
Κάτι που με φέρνει ξανά στον αρχικό μου προβληματισμό. Δεν είναι πλεονασμός το επανασυντεθειμένη; Δεν είναι σαν να λέμε ότι την ανασυνθέσαμε, δεν μας βγήκε, οπότε την επανασυνθέσαμε;
Το καταθέτω εν γνώσει μου ότι μπορεί να λέω αρλούμπα
Το "επαναδημιουργεί" αφήνει να νοηθεί ότι εξαρχής το πυρ ήταν εκείνο που είχε δημιουργήσει τα άλλα τρία στοιχεία. Εκτός αν αυτό ισχύει, οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα.
Κάτι που με φέρνει ξανά στον αρχικό μου προβληματισμό. Δεν είναι πλεονασμός το επανασυντεθειμένη; Δεν είναι σαν να λέμε ότι την ανασυνθέσαμε, δεν μας βγήκε, οπότε την επανασυνθέσαμε;
Το καταθέτω εν γνώσει μου ότι μπορεί να λέω αρλούμπα
Dr Moshe
¥
Ευχαριστώ, αγαπητέ μου, για το ερώτημά σας.
Όχι, δεν πρόκειται για πλεονασμό. Ολόκληρο το λεξικό πρόθεμα επανα- έχει τη σημασία τής επανάληψης, της επιστροφής ή της επίτασης (π.χ. επανα-φέρω, επαν-έρχομαι, επαν-ορθώνω). Μερικές φορές η σημασία αυτή δηλώνεται και από μόνο το πρόθεμα ανα-, ωστόσο αυτό σχετίζεται με την ιστορία τής κάθε λέξης και δεν συμβάλλει σε συσσώρευση σημασιών στο πρόθεμα επανα-. Οι συγκεκριμένες σημασίες υπάρχουν ήδη σε αρχαία σύνθετα.
Οπωσδήποτε οι όροι επανασυνθέτω, επανασύνθεση είναι ευστοχότεροι των (επ)αναδημιουργώ, -ία, διότι υποδηλώνουν την επιστημονική εργασία που προϋποτίθεται στην ιστορικοσυγκριτική γλωσσολογία σε αντιδιαστολή προς τον εξ αρχής σχηματισμό.
Ευχαριστώ.
Όχι, δεν πρόκειται για πλεονασμό. Ολόκληρο το λεξικό πρόθεμα επανα- έχει τη σημασία τής επανάληψης, της επιστροφής ή της επίτασης (π.χ. επανα-φέρω, επαν-έρχομαι, επαν-ορθώνω). Μερικές φορές η σημασία αυτή δηλώνεται και από μόνο το πρόθεμα ανα-, ωστόσο αυτό σχετίζεται με την ιστορία τής κάθε λέξης και δεν συμβάλλει σε συσσώρευση σημασιών στο πρόθεμα επανα-. Οι συγκεκριμένες σημασίες υπάρχουν ήδη σε αρχαία σύνθετα.
Οπωσδήποτε οι όροι επανασυνθέτω, επανασύνθεση είναι ευστοχότεροι των (επ)αναδημιουργώ, -ία, διότι υποδηλώνουν την επιστημονική εργασία που προϋποτίθεται στην ιστορικοσυγκριτική γλωσσολογία σε αντιδιαστολή προς τον εξ αρχής σχηματισμό.
Ευχαριστώ.
