Για την ακρίβεια, Il n'est rien si beau et legitime, que de faire bien l'homme et deuëment, Montaigne, Essais, Livre III, Chapitre XIII, De l'experience (Μονταίν, Δοκίμια, Βιβλίο Γ', κεφάλαιο 13, περί εμπειρίας). Το απόσπασμα που ακολουθεί, από τον ίδιο σύνδεσμο, είναι της έκδοσης του 1595, δηλαδή της χρονιάς που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το συγκεκριμένο Δοκίμιο, οπότε μη σας ξενίσει η ορθογραφία:
Είδα ότι τα Δοκίμια έχουν μεταφραστεί, ωστόσο δεν έχω κάποιο αντίτυπο. Αν κανείς έχει, θα μπορούσε να δει πώς έχει αποδοθεί αυτή η φράση;
Εντωμεταξύ, η απόδοση της επίμαχης πρότασης στα αγγλικά:
Και μέχρι να βρεθεί κανείς καλός άνθρωπος να μας πει αν και πώς έχει αποδοθεί, να κάνουμε μια απόπειρα να το μεταφράσουμε εμείς;
Βρήκα σε αυτόν τον πολύ χρήσιμο σύνδεσμο ότι το νόημα της λέξης légitime (που τότε γραφόταν legitime) την εποχή που εκδόθηκαν τα Δοκίμια δεν ήταν και πολύ διαφορετική από ό,τι είναι σήμερα, σημαίνει δηλαδή «νόμιμος» αλλά και «λογικός, δίκαιος».
Απόπειρα πρώτη, λοιπόν (με επιείκεια, ε; ):
Δεν υπάρχει τίποτα ωραιότερο και πιο δίκαιο απ' το να παίζεις σωστά και τίμια το ρόλο σου ως άνθρωπος.
Τι λέτε;
Le peuple se trompe : on va bien plus facilement par les bouts, où l'extremité sert de borne, d'arrest et de guide, que par la voye du milieu large et ouverte, et selon l'art, que selon nature ; mais bien moins noblement aussi, et moins recommendablement. La grandeur de l'ame n'est pas tant, tirer à mont, et tirer avant, comme sçavoir se ranger et circonscrire. Elle tient pour grand, tout ce qui est assez. Et montre sa hauteur, à aimer mieux les choses moyennes, que les eminentes. Il n'est rien si beau et legitime, que de faire bien l'homme et deuëment. Ny science si arduë que de bien sçavoir vivre cette vie. Et de nos maladies la plus sauvage, c'est mespriser nostre estre
Είδα ότι τα Δοκίμια έχουν μεταφραστεί, ωστόσο δεν έχω κάποιο αντίτυπο. Αν κανείς έχει, θα μπορούσε να δει πώς έχει αποδοθεί αυτή η φράση;
Εντωμεταξύ, η απόδοση της επίμαχης πρότασης στα αγγλικά:
Grandeur of soul consists not so much in mounting and in pressing forward, as in knowing how to govern and circumscribe itself; it takes everything for great, that is enough, and demonstrates itself better in moderate than in eminent things. There is nothing so fine and legitimate as well and duly to play the man; nor science so arduous as well and naturally to know how to live this life; and of all the infirmities we have, 'tis the most savage to despise our being.
Και μέχρι να βρεθεί κανείς καλός άνθρωπος να μας πει αν και πώς έχει αποδοθεί, να κάνουμε μια απόπειρα να το μεταφράσουμε εμείς;
Βρήκα σε αυτόν τον πολύ χρήσιμο σύνδεσμο ότι το νόημα της λέξης légitime (που τότε γραφόταν legitime) την εποχή που εκδόθηκαν τα Δοκίμια δεν ήταν και πολύ διαφορετική από ό,τι είναι σήμερα, σημαίνει δηλαδή «νόμιμος» αλλά και «λογικός, δίκαιος».
Απόπειρα πρώτη, λοιπόν (με επιείκεια, ε; ):
Δεν υπάρχει τίποτα ωραιότερο και πιο δίκαιο απ' το να παίζεις σωστά και τίμια το ρόλο σου ως άνθρωπος.
Τι λέτε;
), θέλω όμως να παρατηρήσω ότι όλο το παραπάνω είναι ένας ορισμός, όχι εναλλακτικές. Σε μετάφραση στα αγγλικά δλδ νομίζω ότι θα ήταν just, equitable, based on reason.