αξιώνω

Καλησπέρα.

Έχω πολύ καιρό να επισκεφτώ τα λεξιλογικά ή μεταφραστικά φόρουμ, και μια μικρή αμηχανία τη νιώθω ομολογουμένως. Μα έχω αυτή την απορία, και κάπου πρέπει να τη συζητήσω, να τη λύσω.

Το ρήμα "αξιώνω", λοιπόν. Για κάποιον απροσδιόριστο και ακατανόητο λόγο, είναι ένα από τα ρήματα που μου έρχονται στον νου όταν έχω να μεταφράσω από τα αγγλικά λέξεις όπως purport, profess ή ακόμη και claim. Ίσως να φταίει το claim τελικά, τώρα που το ξανασκέφτομαι. Σε κάθε περίπτωση, μου έρχεται μια σημασία του "αξιώνω" την οποία δεν βρίσκω σε κανένα από τα λεξικά που μπορώ να συμβουλευτώ. Ούτε καν στο Liddell-Scott - τσέκαρα μήπως και είναι κάτι από τα αρχαία που με ακολουθεί εν αγνοία μου. Και είναι πάνω κάτω αυτή η σημασία του "καμώνομαι" ή "ισχυρίζομαι πως μπορώ ή είμαι άξιος να κάνω κάτι", σε σύνταξη με ειδική πρόταση. Για παράδειγμα, "οι θεωρίες που αξιώνουν πως ξετυλίγουν το περίπλοκο νήμα του έργου ..."

Είπα να ρωτήσω, λοιπόν: υπάρχει τέτοια σημασία ή μπερδεύτηκαν απλώς τα μηνύματα του εγκεφάλου μου; Θυμάμαι αχνά κάτι ή νομίζω ότι θυμάμαι;

Ευχαριστώ,
Κατερίνα

[Λεξικό Γεωργακά]
αξιώνω [aksióno] ipf αξίωνα, aor αξίωσα & (Kazantz) άξιωσα (subj αξιώσω), mediop αξιώνομαι, aor αξιώθηκα (subj αξιωθώ)
[...]
② have a claim, claim, assert (syn αξιώ, προβάλλω την απαίτηση, διεκδικώ):

• ο ιστορικός υλισμός αξιώνει πως αίρεται απάνω από θρησκείες, φιλοσοφίες και τέχνες
• η φιλοσοφία αξιώνει πως είναι επιστήμη
• με τα πορίσματα της έρευνας που έγινε με την τάδε μέθοδο δεν μπορείτε να βγάλετε τόσο γενικά συμπεράσματα όσο αξιώνετε (Lambridi)
• άλλα επιγράμματα σταματούν στις αρετές εκείνες που κάθε σωστός "αττικός ανήρ" από γενιά αξίωνε πως τις είχε (Karouzos)
• οποιοσδήποτε αξιώνει πως είναι δανειστής της κληρονομιάς οφείλει ν' αναγγείλει στον εκκαθαριστή την απαίτησή του (Christidis AK)

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=αξιώνω&sin=all


ΜΗΛΝΕΓ, λήμμα αξιώνω:

Γεια σου, Κατερίνα.

Με έκπληξη είδα στον Γεωργακά παραδείγματα χρήσης στη νεοελληνική. Νόμιζα ότι η σημασία «ισχυρίζομαι» περιοριζόταν στα αρχαία. Θα πρότεινα πάντως να μη χρησιμοποιηθεί σε μετάφραση.

Φέρνε μας προκλήσεις, ακόμα κι αν τις έχεις λύσει.

Καλημέρα, ευχαριστώ για τις απαντήσεις, και συγγνώμη που δεν απάντησα νωρίτερα.

Υπάρχει, λοιπόν. Δεν ξέρω πώς δεν το είχα δει, αλλά χαίρομαι που υπάρχει τουλάχιστον, γιατί έχω αρχίσει να ανησυχώ για τη μνήμη μου.
Νίκο, γιατί θα πρότεινες να μη χρησιμοποιηθεί; Ως παλιοκαιρίτικο; Πώς θα απέδιδες το purport; Γιατί το "καμώνομαι" (που μου αρέσει πολύ) δεν ταιριάζει πάντα στο ύφος.

Φέρνω κι άλλες 2 ερωτήσεις, λοιπόν. Αμέσως. :)

Το purport μπορεί να το έλεγα παριστάνω, υποκρίνομαι, ανάλογα και με τα συμφραζόμενα. Το βέβαιο είναι ότι ποτέ δεν θα διάλεγα μια λέξη που έχει μια άλλη τόσο γνωστή σημασία που θα μπορούσε να προκαλέσει παρεξήγηση.