Κατ' αρχάς να σας πω τον πόνο μου: Δεν μπορώ να βλέπω τη λέξη navy να ταυτίζεται με το ναυτικό (ουσ.), το οποίο στα ελληνικά δηλώνει «το σύνολο των πλοίων μιας χώρας (δηλαδή και τα εμπορικά και τα πολεμικά)». Αυτή η σημασία που έχει το ναυτικό (ουσ.) στην ελληνική, δηλώνεται με το marine (n.) στην αγγλική: seagoing ships collectively, esp. with reference to nationality or class; shipping in general. Όταν επομένως βλέπουμε navy, το αποδίδουμε πολεμικό ναυτικό — και σκέτα ναυτικό μόνο σε περιπτώσεις στις οποίες το συγκείμενο επιτρέπει χωρίς αμφιβολία να αντιληφθούμε πως για πολεμικό ναυτικό πρόκειται: κάνω τη θητεία μου στο ναυτικό. Εξαιρούνται κείμενα πριν από τον 16ο αι., διότι παλαιότερα όντως και το navy όλα τα πλοία περιελάμβανε. [ΣτΖ: Μην μου αρχίσετε τώρα να μου παραπονιέστε που η τρισχιλιετής δεν φρόντισε, με τόσο μακρά ναυτική παράδοση, να 'χει πεντέξι λέξεις, από μία ειδικά για κάθε κατηγορία πλοίων.] Επομένως U.S. Navy είναι το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό, το Πολεμικό Ναυτικό των Η.Π.Α., κι όχι γενικά το ναυτικό της Αμερικής.
Το επίθετο naval τώρα, δεν αναφέρεται υποχρεωτικά στο Πολεμικό Ναυτικό — έχει τέσσερις σημασίες, από τις οποίες μόνο οι τρεις αναφέρονται στο Π.Ν. Η τέταρτη σημασία του είναι αυτή που βλέπουμε λ.χ. στο naval architecture (=ναυπηγική) και αφορά όλα τα πλοία εν γένει. Ωστόσο, ελάχιστες τέτοιες συνάψεις μ' αυτή την τέταρτη σημασία βρίσκουμε (naval architect, naval engineer), καθώς στις περισσότερες το naval σχετίζεται με το πολεμικό ναυτικό μόνο. Για να διακρίνουμε αν όντως πρόκειται για τη γενική περίπτωση, θα πρέπει να μπορεί να ισχύει το «of, pertaining to, or consisting of ships» της εν λόγω σημασίας, και στη δική μας συγκεκριμένη σύναψη που εξετάζουμε κάθε φορά.
Πάμε λοιπόν τώρα να αποφασίσουμε ποιο είναι το δόκιμο μετάφρασμα για το United States Naval Observatory. Ένα αστεροσκοπείο δεν μπορεί ούτε να προέρχεται από πλοία, ούτε να ανήκει σε πλοία, ούτε να προσιδιάζει σε πλοία, ούτε να αποτελείται από πλοία. Άρα αποκλείουμε το ενδεχόμενο να πρόκειται για ένα «ναυτικό αστεροσκοπείο» ή *ναυσαστεροσκοπείο. Επομένως το μόνο που μπορούμε να πούμε, συνεπικουρούμενοι και από το γεγονός ότι το USNO είναι μονάδα τού USN, είναι ότι εδώ πρόκειται για το naval στη σημασία «αυτό που ανήκει στο πολεμικό ναυτικό».
Συμπερασματικά, θέτω στην κρίση σας την άποψή μου ότι το United States Naval Observatory πρέπει να αποδοθεί «Αστεροσκοπείο του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού» ή (καλύτερα) «Αστεροσκοπείο του Πολεμικού Ναυτικού των Η.Π.Α.», και πάντως όχι Ναυτικό Αεροσκοπείο των ΗΠΑ. Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τη συνεισφορά σας. :)
ΥΓ Πολλά ενδιαφέροντα πράγματα μπορείτε να βρείτε εδώ: http://en.wikipedia.org/wiki/United_States_Naval_Observatory. Για να ξέρετε ποιο τηλέφωνο να καλέσετε για την ακριβέστερη ώρα, και το πού μένει ο Αντιπρόεδρος των Η.Π.Α.
Το επίθετο naval τώρα, δεν αναφέρεται υποχρεωτικά στο Πολεμικό Ναυτικό — έχει τέσσερις σημασίες, από τις οποίες μόνο οι τρεις αναφέρονται στο Π.Ν. Η τέταρτη σημασία του είναι αυτή που βλέπουμε λ.χ. στο naval architecture (=ναυπηγική) και αφορά όλα τα πλοία εν γένει. Ωστόσο, ελάχιστες τέτοιες συνάψεις μ' αυτή την τέταρτη σημασία βρίσκουμε (naval architect, naval engineer), καθώς στις περισσότερες το naval σχετίζεται με το πολεμικό ναυτικό μόνο. Για να διακρίνουμε αν όντως πρόκειται για τη γενική περίπτωση, θα πρέπει να μπορεί να ισχύει το «of, pertaining to, or consisting of ships» της εν λόγω σημασίας, και στη δική μας συγκεκριμένη σύναψη που εξετάζουμε κάθε φορά.
Πάμε λοιπόν τώρα να αποφασίσουμε ποιο είναι το δόκιμο μετάφρασμα για το United States Naval Observatory. Ένα αστεροσκοπείο δεν μπορεί ούτε να προέρχεται από πλοία, ούτε να ανήκει σε πλοία, ούτε να προσιδιάζει σε πλοία, ούτε να αποτελείται από πλοία. Άρα αποκλείουμε το ενδεχόμενο να πρόκειται για ένα «ναυτικό αστεροσκοπείο» ή *ναυσαστεροσκοπείο. Επομένως το μόνο που μπορούμε να πούμε, συνεπικουρούμενοι και από το γεγονός ότι το USNO είναι μονάδα τού USN, είναι ότι εδώ πρόκειται για το naval στη σημασία «αυτό που ανήκει στο πολεμικό ναυτικό».
Συμπερασματικά, θέτω στην κρίση σας την άποψή μου ότι το United States Naval Observatory πρέπει να αποδοθεί «Αστεροσκοπείο του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού» ή (καλύτερα) «Αστεροσκοπείο του Πολεμικού Ναυτικού των Η.Π.Α.», και πάντως όχι Ναυτικό Αεροσκοπείο των ΗΠΑ. Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τη συνεισφορά σας. :)
ΥΓ Πολλά ενδιαφέροντα πράγματα μπορείτε να βρείτε εδώ: http://en.wikipedia.org/wiki/United_States_Naval_Observatory. Για να ξέρετε ποιο τηλέφωνο να καλέσετε για την ακριβέστερη ώρα, και το πού μένει ο Αντιπρόεδρος των Η.Π.Α.
