Καπνός
Στην Αίγυπτο καπνίζονται τέσσερις ποικιλίες καπνού. Η πρώτη και καλύτερη είναι η πασίγνωστη ποικιλία της Λατάκειας, η οποία έχει τη γενική ονομασία «Τζαμπάλι»*, είτε επειδή προέρχεται από μια μικρή παραθαλάσσια πόλη περίπου τρεις ώρες νότια της Λατάκειας, ή, το πιθανότερο, επειδή καλλιεργείται στους λόφους κοντά στην αρχαία Λαοδίκεια. Πρόκειται για καθαρή ποικιλία, που ξεχωρίζει από το σκούρο χρώμα, το λεπτό κόψιμο, την απουσία κοτσανιών και το δυσπερίγραπτο άρωμά της, που εμένα μου θυμίζει τη μυρωδιά του κρεόσωτου.** Επίσης το φύλλο της είναι πολύ μικρό, τόσο μικρό που, όταν στρίβεις ένα τσιγάρο με τέτοιο καπνό, είναι απαραίτητο να τον καλύψεις με ένα φύλλο από ένα κίτρινο τουρκικό είδος καπνού που λέγεται Μπαφρά.*** Στο Κάιρο σπανίως συναντάς καπνό της Λατάκειας σε ανόθευτη μορφή κάπου αλλού εκτός από τα σπίτια των πλουσίων. Ωστόσο, ακόμα και νοθευμένη, η συγκεκριμένη ποικιλία υπερέχει όλων σε γεύση και άρωμα. Όπως μάθαμε, η δεσποινίς Μαρτινώ κάπνισε τη συγκεκριμένη ποικιλία χωρίς δυσκολία, και είναι τόσο διαφορετική από τις δικές μας ποικιλίες Σαγκ, Μπερντς Άι και Ριτέρνς όσο ένα Σατώ Μαργκώ από ένα δυνατό, φτηνό ισπανικό κρασί. Για να απολαύσει καλύτερα το άρωμα, ο ειδήμονας καπνίζει με μακριά πίπα από ξύλο κερασιάς, γιασεμιού, σφενταμιού ή τριανταφυλλιάς, ενώ το κάπνισμα απαιτεί τη βοήθεια ενός υπηρέτη που ξέρει καλά την τέχνη του καθαρίσματος και του γεμίσματος της πίπας. Το καλύτερο Τζαμπάλι στο Κάιρο στοιχίζει περίπου επτά πιάστρα η λίβρα· ένα μικρό ποσό επίσης πρέπει να καταβληθεί στον φαράμ ή κόφτη, που το προετοιμάζει για χρήση.
Δεύτερη ποικιλία είναι η συριακή ή συριανή (Σαμί ή Σουριάνι), που καλλιεργείται στη Συρία και είναι κατώτερη σε ποιότητα και πιο ανοιχτόχρωμη από αυτήν της Λατάκειας, με μια πρασινωπή απόχρωση· την εποχή της συγκομιδής η αξία της είναι περίπου τρία πιάστρα η λίβρα. Μερικοί καπνιστές αναμειγνύουν τα φύλλα της με Τζαμπάλι, κάτι που για μένα χαλάει το άρωμα της δεύτερης ποικιλίας, χωρίς να βελτιώνει την πρώτη. Η πιο δυναμική υποποικιλία, που ονομάζεται Κορανί ή Τζαμπάιλ, χρησιμοποιείται συνήθως για τσιγάρα· η πρώτη ποιότητά της κοστίζει περίπου πέντε πιάστρα η λίβρα.
Τρίτη είναι η περσική ποικιλία ή Τουμπάκ. Ονομάζεται και Χιτζάζι, επειδή εισάγεται από το Χιτζάζ, όπου είναι ευρύτατα διαδεδομένη και υποτίθεται ότι προέρχεται από το Σιράζ, το Καζερούν, και άλλα γνωστά μέρη της Περσίας. Είναι σχεδόν αδύνατον να αγοράσει κάποιος τη συγκεκριμένη ποικιλία ανόθευτη, εκτός από τους ταξιδιώτες των καραβανιών που επιστρέφουν από το προσκύνημά τους. Οι Αιγύπτιοι την αναμειγνύουν με ντόπιες ποικιλίες, γεγονός που καταστρέφει το άρωμά της και της δίνει μια οξύτητα που «γδέρνει το λαιμό», ενώ το καλό Τουμπάκ δεν προκαλεί ποτέ βήχα. Ωστόσο η γεύση αυτού του καπνού, ακόμα και όταν είναι δεύτερης διαλογής, είναι τόσο ελκυστική για μερικούς καπνιστές, που δεν καπνίζουν τίποτε άλλο. Πριν τη χρήση τον καταβρέχουν και τον στύβουν, ενώ πάντα εισπνέεται μέσα από νερό και καταλήγει στα πνευμόνια. Σχεδόν κάθε πόλη διαθέτει το δικό της δημοφιλές είδος πίπας, και υπάρχουν πίπες κάθε είδους, από τον πρόχειρο καρπό του φοινικόδεντρου με τα δύο καλάμια μέχρι το χρυσό ναργιλέ του πρίγκιπα που είναι στολισμένος με πολύτιμους λίθους. Το Τουμπάκ είναι φτηνό και κοστίζει περίπου τέσσερα πιάστρα η λίβρα, αλλά χρησιμοποιούνται πολύ μεγάλες ποσότητες απ’ αυτό.
Η τέταρτη ποικιλία ονομάζεται Χούμι και, όπως υποδηλώνει και η λέξη, είναι μια «βαριά» ποικιλία του Τουμπάκ, που καλλιεργείται στην Υεμένη και αλλού. Τον καπνό αυτής της ποικιλίας τον τοποθετούν στεγνό στο μπουρί --όπως ονομάζεται η πίπα από καρπό φοινικόδεντρου-- και έχει πολύ πικρό άρωμα. Καθώς αυτός ο καπνός λέγεται ότι επιφέρει μέθη, ή μάλλον ένα είδος ζάλης, οι λάτρεις του Χούμι έχουν κακή φήμη: οι σεβάσμιοι άνθρωποι απαντούν «όχι» μετά βδελυγμίας όταν κάποιος τους ρωτά αν τον προτιμούν, και όταν ένας φίλος σού λέει ότι έχει γνωρίσει καλύτερες μέρες, αλλά τώρα καπνίζει Χούμι με μπουρί, καταλαβαίνεις ότι οι κακοτυχίες έχουν βλάψει το μυαλό ή την ηθική του. Γι’ αυτό και το συγκεκριμένο είδος καπνού ποτέ δεν το καπνίζουν με πίπες που προορίζονται για άλλα είδη καπνού. Η τιμή του Χούμι είναι περίπου πέντε πιάστρα η λίβρα.
**[Σ. δική μου]
Βλ. επίσης
*** [Σ. δική μου]
(έπρεπε να τονιστεί στην πρώτη συλλαβή), πόλη στον Εύξεινο Πόντο.
