persons gaved

[panadeli]

Ως παράδειγμα γλωσσικού λάθους που κάνουν τα παιδιά λόγω της έμφυτης τάσης του να γενικεύουν γραμματικούς κανόνες και της δυσκολίας τους να αφομοιώνουν τις εξαιρέσεις.
Κάποιο καλό αντίστοιχο παράδειγμα από τα ελληνικά;

 

[Hellegennes]

Θα έλεγα πως το αντίστοιχο στα ελληνικά είναι να μπερδεύουν τις καταλήξεις των ρημάτων. Π.χ. τηλεφωνίζω και τραγουδίζω αντί τηλεφωνώ και τραγουδώ.

 

[panadeli]

Το λάθος είναι η εφαρμογή γενικών κανόνων εκεί όπου αυτοί αναιρούνται. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το σωστό σχήμα people gave παραβιάζει δύο γενικούς κανόνες: του σχηματισμού του πληθυντικού αριθμού των ουσιαστικών με την προσθήκη της κατάληξης -s, οπότε το person θα έπρεπε να γίνεται persons και όχι people, και του σχηματισμού του αόριστου με την προσθήκη της κατάληξης -d, οπότε το give θα έπρεπε να γίνεται gived και όχι gave.

Ένα αντίστοιχο παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ στα ελληνικά είναι το η ψήφος, όπου παραβιάζεται ο γενικός κανόνας ότι η κατάληξη -ος αντιστοιχεί στο αρσενικό γένος. Πρέπει όμως να υπάρχουν κι άλλα καλύτερα.

 

[Hellegennes]

Ναι, αλλά η ψήφος δεν είναι κάποια εξαίρεση στον κανόνα, αλλά ανήκει σε ολόκληρη κλίση ουσιαστικών. Παρεμπιπτόντως, το persons είναι η σωστή εκδοχή του πληθυντικού και αυτή που χρησιμοποιείται σε πιο επίσημα κείμενα.

 

[panadeli]

Η ψήφος μπορεί να ανήκει σε μια ολόκληρη κλίση ουσιαστικών, αλλά δεν παύει να παραβιάζει τον γενικό κανόνα ότι τα ουσιαστικά αρσενικού γένους καταλήγουν σε -ος. Ένα παιδί που πρωτομαθαίνει να μιλά γενικεύει τους κανόνες που ακούει γύρω του, και δυσκολεύεται πολύ να αφομοιώσει τις εξαιρέσεις. Ένας από τους γενικούς γραμματικούς κανόνες της ελληνικής είναι ότι η κατάληξη -ος υποδηλώνει αρσενικό γένος, οπότε αυθόρμητα το παιδί θα πει ο ψήφος αντί για το ορθό η ψήφος. Το λάθος αυτό είναι τόσο διαδεδομένο, και όχι μόνο στα παιδιά φυσικά, ακριβώς επειδή αποτελεί εξαίρεση ενός γενικού κανόνα.

Παρεμπιπτόντως, ακόμα και αν το persons είναι τυπικά σωστό, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η "σωστή" εκδοχή του πληθυντικού. Λέμε power to the people, όχι power to the persons, the American people, όχι the American persons. Το persons χρησιμοποιείται στη νομική ορολογία, όχι στην καθομιλουμένη.

 

[Hellegennes]

Χρησιμοποιείται και στην καθομιλουμένη, περισσότερο στο ΗΒ. Χρησιμοποιείται συνηθέστερα όταν μιλάμε για αριθμήσιμο πλήθος, όπως "there are three persons here". Κι εμείς το ίδιο κάνουμε. Λέμε "τρία άτομα" αλλά "η εξουσία στον λαό" και "ο αμερικανικός/ελληνικός/κτλ λαός".

 

[Themis†]

Σαν αντίστοιχο του gaved θα πρότεινα κάτι που είπαν και τα τρία παιδιά που έχω ζήσει στο μεγάλωμά τους: παίρνω - θα πάρω - ​έπαρα.

 

[azimuthios]

Ο γιος μου ο μικρός λέει 'έπαρα' αντί για 'πήρα', επίσης. :)

Έχω να καταθέσω και το 'δώνω' αντί για 'δίνω' από άλλη περίπτωση.

 

[Hellegennes]

Το σκέφτηκα το δώνω (όπως και την κατάληξη -αγα αντί -ούσα) αλλά δεν είμαι σίγουρος αν πρόκειται για λάθος ή για έλξη. Τέτοιου είδους λάθος σίγουρα είναι το υπερκερνάω, που λένε άτομα που έχουν ακούσει θα υπερκεράσω και θεωρούν ότι: θα κεράσω-κερνάω, άρα θα υπερκεράσω-υπερκερνάω.