Oxford Learner’s Dictionary — Λεξικό για όλους

nickel

Administrator
Staff member
Ένα λεξικό για αρχάριους είναι αναπόφευκτο να έχει πολλές ελλείψεις. Ωστόσο, τη δουλειά που βάζει σαν σκοπό να κάνει, πρέπει να την κάνει καλά.

Το Oxford Learner’s Dictionary — Λεξικό για όλους: Αγγλοελληνικό που μοιράζει σήμερα το Έθνος (χωρίς επιβάρυνση) είναι αυτό που δείχνει το μέγεθός του (376 μικρές σελίδες): ένα λεξικό για αρχάριους. Και για να είμαστε εντελώς ακριβείς: για Έλληνες που μαθαίνουν αγγλικά.

Όπως μαθαίνουμε από τη σελίδα του κοπιράιτ, το λεξικό βασίστηκε στο Oxford Learner’s French Dictionary του 2012 (το οποίο μπορούμε να ξεφυλλίσουμε στην Amazon).

Όποιος ξέρει από λεξικά αντιλαμβάνεται πολύ γρήγορα ένα μεγάλο λεξικογραφικό στραβοπάτημα. Το λεξικό που μοιράζει το Έθνος βασίζεται στο αγγλογαλλικό δεύτερο μισό του λεξικού της Οξφόρδης. Αυτό το αγγλογαλλικό προορίζεται για Αγγλάκια που μαθαίνουν κάποια γαλλικούλια. Αυτό σημαίνει ότι γνωρίζεις το αγγλικό σκέλος και ο καλός λεξικογράφος θα σε τροφοδοτήσει με όσο γίνεται περισσότερες από τις παραξενιές της γαλλικής: ποια λέξη σε ποιες χρήσεις, με ποιες συντάξεις.

Στο Αγγλο-ελληνικό του Έθνους απαιτείται περισσότερη πληροφορία για το αγγλικό σκέλος, που θα συνοδεύεται από ικανοποιητικές ελληνικές αποδόσεις.

Το γεγονός ότι στηρίχτηκαν σε λανθασμένη πηγή για την εύκολη αυτή προσαρμογή φαίνεται αμέσως αμέσως από την απουσία κάποιας ένδειξης της προφοράς της αγγλικής λέξης. Το Αγγλάκι που θα πάρει το αγγλογαλλικό δεν χρειάζεται να μάθει από εκεί την αγγλική προφορά. Γίνεται όμως αγγλικό λεξικό για μαθητές χωρίς πληροφορίες για την προφορά; Απορώ πώς δέχτηκε η Οξφόρδη αυτή την αντιπαιδαγωγική προσαρμογή του λεξικού της και μάλιστα με το Oxford σαν ταυτότητα του εκδότη στο εξώφυλλο (ενώ στην πραγματικότητα η προσαρμογή και η έκδοση ανήκουν σε Έλληνα εκδότη).

Αντιθέτως, βλέπουμε αποδόσεις που δίνουν την εντύπωση ότι στόχος είναι να διδάξουμε ελληνικά. Π.χ. τα επίθετα δίνονται και με τις τρεις καταλήξεις: γαλήνιος, -α, -ο, ειρηνικός, -ή, -ό. Άχρηστα δεν είναι, ιδίως αν το λεξικό πουληθεί σε Αγγλάκια που μαθαίνουν ελληνικά: αυτά δεν ενδιαφέρονται για αγγλική προφορά, αλλά θα τα βοηθήσουν οι καταλήξεις. Τα Ελληνάκια, από την άλλη, που θα ήθελαν να μάθουν τη διαφορά ανάμεσα σε pence και pennies, δεν θα τη μάθουν απ’ αυτό το λεξικό. Ούτε γίνεται σαφές π.χ. ποια «σύνταξη» είναι το pension.

Κατά τ’ άλλα, λίγη προσοχή παραπάνω δεν θα έβλαπτε. Άνοιξα ένα σαλόνι (pea — perfume) για δειγματοληψία (ένα που βρήκα και στο αγγλογαλλικό στην Amazon). Σημειώνω:

παγώνι αντί για τη σχολική ορθογραφία παγόνι
Peel the potates (sic). (Ανορθογραφία του πρωτοτύπου.)
a clothes peg κρεμάστρα για ρούχα αντί για μανταλάκι
to take a penalty δέχομαι πέναλτι αντί για εκτελώ πέναλτι

Κατά τ’ άλλα, χρήσιμο είναι — και τζάμπα. Αλλά τη δουλειά του θα μπορούσε να την κάνει καλύτερα αν θυμόντουσαν σε ποιους απευθύνεται το λεξικό.

ΥΓ. Το λεξικό είναι μάλλον «λεξικό για όλους», όπως λέει ο τίτλος του, παρά για μαθητές. Εκείνο το penis στη μέση του σαλονιού που άνοιξα δεν το έχω δει σε μαθητικά λεξικά ως τώρα.
 
Κατατοπιστικότατος. Ξέρει κανείς αν το λεξικό Πάπυρος-Λαρούς που διανέμεται με το Βήμα είναι ακριβής ανατύπωση του Παπυρακιού;
 

nickel

Administrator
Staff member
(Ευχ!)

Το αποκαλούμενο και Παπυράκι δεν έχει ενημερωθεί από το 2003, που πρωτοκυκλοφόρησε. Δεν έχω ακούσει κάτι για νεότερη έκδοση, δεν βλέπω κάτι στο papyrosonline και δεν λέει τίποτα η εφημερίδα για έκδοση του 2014. Με άλλα λόγια, ξέρει τον εξερευνητή Κάμερον, αλλά δεν ξέρει τον πολιτικό Κάμερον (ούτε τον σκηνοθέτη, αλλά αυτόν τον αγνοεί για άλλους λόγους).
 

nickel

Administrator
Staff member
Μια διάσταση της λεξικογραφίας που δεν είναι αυτονόητη στον απλό χρήστη, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάνε οι λεξικογράφοι, είναι οι πολλές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα σε ένα δίγλωσσο λεξικό που μας βοηθά να μεταφράσουμε από την ξένη γλώσσα (L2 > L1) και ένα δίγλωσσο λεξικό που μας βοηθά να μεταφράσουμε προς την ξένη γλώσσα (L1 > L2). Άλλου είδους πληροφορίες χρειαζόμαστε στην κάθε περίπτωση.

Ανέφερα ήδη ότι είναι λάθος να βασίζεις ένα αγγλοελληνικό λεξικό του είδους L2 > L1 (για Έλληνες) σε αγγλογαλλικό λεξικό του είδους L1 > L2 (για Άγγλους που μαθαίνουν γαλλικά).

Εδώ ανέβασα ένα κακοσκαναρισμένο αντίγραφο του σαλονιού με το οποίο καταπιάστηκα.

Ένα από τα προβλήματα αυτού του αταίριαστου γάμου έχει να κάνει με τους σημασιολογικούς δείκτες. Στην περίπτωση του αγγλογαλλικού λεξικού βλέπουμε δείκτες (με πλάγια, μέσα στις παρενθέσεις) σαν τους παρακάτω (διαλέγω δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις):

peaceful
1 (tranquil) paisible […]
2 (without conflict) pacifique […]

performance
1 (show) le spectacle masc
[…]
2 (acting, playing a role) une interprétation fem
[…]


(Μη με ρωτήσετε γιατί το λεξικό θεωρεί απαραίτητο να δίνει το άρθρο και ταυτόχρονα να λέει masc και fem.)

Αυτοί οι δείκτες χρησιμεύουν στο Αγγλάκι για να καταλάβει σε ποια από τις διαφορετικές σημασίες της λημματοκεφαλής (peaceful, performance) αντιστοιχεί η προτεινόμενη απόδοση που ακολουθεί. Στην αγγλοελληνική προσαρμογή βλέπουμε συχνά να μεταφράζονται αυτοί οι δείκτες χωρίς να υπάρχει κανένας απολύτως λόγος. Έτσι:

peaceful
1 (ήσυχος) γαλήνιος, -α, -ο […]
2 (χωρίς διαμάχη) ειρηνικός, -ή, -ό […]

performance
1 (θέαμα) παράσταση
[…]
2 (για ρόλο) ερμηνεία
[…]


Για τον Έλληνα αναγνώστη αυτοί οι δείκτες, έτσι δοσμένοι, είναι άχρηστοι. Εκεί μάλιστα που το λεξικό θα μπορούσε να είναι χρήσιμο στον Άγγλο που θέλει να μεταφράσει προς τα ελληνικά (π.χ. με τις καταλήξεις των επιθέτων), με το να μεταφραστούν οι δείκτες παύει να είναι χρήσιμο και στον Άγγλο αναγνώστη. :-(
 
Top