Με την ευκαιρία που τέθηκε η ερώτηση στο ProZ, θα προτιμούσα να ανοίξω εδώ τη συζήτηση.
Από παλιά Ορογράμματα αντιγράφω:
Από τις παραπάνω προτάσεις τη μεγαλύτερη απήχηση την έχει η απόδοση διαθήκη ζωής και φαίνεται ότι κυκλοφορεί αρκετά και η απόδοση βιολογική διαθήκη.
Από κείμενο για την ευθανασία:
Γλωσσική απορία:
Η διαθήκη είναι δήλωση βούλησης. Είναι, ωστόσο, σωστή η χρήση της βούλησης με αντικείμενο (γενική αντικειμενική); Είναι σωστά τα βούληση περίθαλψης, βούληση μη ανάνηψης;
Θα ήταν προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε τους όρους εντολή, διαταγή, επιλογή, παραγγελία; Π.χ. εντολή για την προθανάτια φροντίδα, επιλογή προθανάτιας φροντίδας.
Οι όροι διαθήκη ζωής ή βιολογική διαθήκη έχουν σαν μοναδικό πλεονέκτημα την αντιστοιχία με τον αγγλικό όρο.
Τι λέει η βιοηθική; Προτιμά κάποιον όρο;
An Advance health care directive, also known as living will, personal directive, advance directive, or advance decision, are instructions given by individuals specifying what actions should be taken for their health in the event that they are no longer able to make decisions due to illness or incapacity, and appoints a person to make such decisions on their behalf. A living will is one form of advance directive, leaving instructions for treatment. Another form authorizes a specific type of power of attorney or health care proxy, where someone is appointed by the individual to make decisions on their behalf when they are incapacitated. People may also have a combination of both. It is often encouraged that people complete both documents to provide the most comprehensive guidance regarding their care. One example of a combination document is the Five Wishes advance directive in the United States.
Από παλιά Ορογράμματα αντιγράφω:
Τι είναι η «βούληση περίθαλψης εν αδυναμία»;
Αυτή είναι η απόδοση που υιοθέτησε το ΓΕΣΥ για τον αγγλικό όρο «living will» και εναλλακτικά: «βούληση περίθαλψης εν ασθενεία». Η ονοματοδοτούμενη έννοια είναι «Οδηγίες, με επίσημο χαρακτήρα, για την περίθαλψη που θα ήθελε κανείς να του παρασχεθεί, σε περίπτωση που ο ίδιος δεν θα είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις για την φροντίδα της υγείας του». Η βούληση περίθαλψης εν αδυναμία συντάσσεται από πριν, σε καιρό νηφαλιότητας, μπορεί δε με αυτήν ο συντάκτης να ορίζει πληρεξούσιο ή πληρεξούσιους που θα αποφασίσουν γι' αυτόν όταν ο ίδιος αδυνατεί πλέον να λάβει αποφάσεις...
Έχει κάποιος αναγνώστης του «Ο» κάποια άλλη τεκμηριωμένη πρόταση; Αν ναι, ας την προτείνει!
http://sfr.ee.teiath.gr/htmSELIDES/Technology/Orogramma/Orogr-45d.htm
Αυτή είναι η απόδοση που υιοθέτησε το ΓΕΣΥ για τον αγγλικό όρο «living will» και εναλλακτικά: «βούληση περίθαλψης εν ασθενεία». Η ονοματοδοτούμενη έννοια είναι «Οδηγίες, με επίσημο χαρακτήρα, για την περίθαλψη που θα ήθελε κανείς να του παρασχεθεί, σε περίπτωση που ο ίδιος δεν θα είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις για την φροντίδα της υγείας του». Η βούληση περίθαλψης εν αδυναμία συντάσσεται από πριν, σε καιρό νηφαλιότητας, μπορεί δε με αυτήν ο συντάκτης να ορίζει πληρεξούσιο ή πληρεξούσιους που θα αποφασίσουν γι' αυτόν όταν ο ίδιος αδυνατεί πλέον να λάβει αποφάσεις...
Έχει κάποιος αναγνώστης του «Ο» κάποια άλλη τεκμηριωμένη πρόταση; Αν ναι, ας την προτείνει!
http://sfr.ee.teiath.gr/htmSELIDES/Technology/Orogramma/Orogr-45d.htm
Στο φύλλο αρ. 45 του «Ο», στη ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΓΕΣΥ γράψαψε τις προτάσεις του ΓΕΣΥ για την απόδοση των όρων "living will" (βούληση περίθαλψης εν αδυναμία, βούληση περίθαλψης εν ασθενεία) και risk (διακινδύνευση, διακίνδυνος) και των συναφών όρων και αναμέναμε την ανάδραση των αναγνωστών του «Ο». Σχετικά με τους όρους αυτούς λάβαμε δύο επιστολές και τρία ηλεκτρονικά μηνύματα. Πριν καταλήξει το ΓΕΣΥ σε τελικές προτάσεις, δημοσιεύουμε παρακάτω τις επιστολές αυτές και τα μηνύματα και παρακαλούμε τους αναγνώστες για οποιονδήποτε εποικοδομητικό σχολιασμό.
*
Σχετικά με τον όρο "living will" λάβαμε από το μέλος της ΕΛΕΤΟ καθ. Ι. Παππά το ακόλουθο ηλ-μήνυμα:
Για τον ίδιο όρο λάβαμε από το μέλος της ΕΛΕΤΟ κ. Κώστα Παπαθανασίου το ακόλουθο σημείωμα:
*
Σχετικά με τον όρο "living will" λάβαμε από το μέλος της ΕΛΕΤΟ καθ. Ι. Παππά το ακόλουθο ηλ-μήνυμα:
«Ηλθα στη γωνιά του ΓΕΣΥ και ιδού η αντίδρασή-μου για το living will:
Συμφωνώ πως η έκφραση "βούληση περίθαλψης εν αδυναμία" αποδίδει αρκετά καλά την έννοια του όρου, παρα-είναι όμως μακρύ για να αποτελέσει εύχρηστον όρο (13 συλλαβές έναντι μόνο τριών του living will).
Επί πλέον, πιστεύω πως είναι πρακτικό να επιδιώκομε όρους-χαλκομανίες, δηλαδή που να μοιάζουν στη συγκρότηση και να έχουν αμφιμονοσήμαντη αντιστοιχία με τον αποδιδόμενο. Επί του προκειμένου, τα συστατικά είναι "ζωή" και "διαθήκη" και από αυτά πρέπει να μαστορέψομε τον καινούργιο όρο. Πολύ πρόχειρα μερικές ιδέες: «διαθήκη ζωής», «βιοδιαθήκη», «ζωντοδιαθήκη». Εξ ίσου πρόχειρα, μπορώ να πω πως προτιμώ την τελευταία — πρβλ. "ζωντοχήρα".
Με φιλικούς χαιρετισμούς,
Ι.Α. Παππάς».
*Συμφωνώ πως η έκφραση "βούληση περίθαλψης εν αδυναμία" αποδίδει αρκετά καλά την έννοια του όρου, παρα-είναι όμως μακρύ για να αποτελέσει εύχρηστον όρο (13 συλλαβές έναντι μόνο τριών του living will).
Επί πλέον, πιστεύω πως είναι πρακτικό να επιδιώκομε όρους-χαλκομανίες, δηλαδή που να μοιάζουν στη συγκρότηση και να έχουν αμφιμονοσήμαντη αντιστοιχία με τον αποδιδόμενο. Επί του προκειμένου, τα συστατικά είναι "ζωή" και "διαθήκη" και από αυτά πρέπει να μαστορέψομε τον καινούργιο όρο. Πολύ πρόχειρα μερικές ιδέες: «διαθήκη ζωής», «βιοδιαθήκη», «ζωντοδιαθήκη». Εξ ίσου πρόχειρα, μπορώ να πω πως προτιμώ την τελευταία — πρβλ. "ζωντοχήρα".
Με φιλικούς χαιρετισμούς,
Ι.Α. Παππάς».
Για τον ίδιο όρο λάβαμε από το μέλος της ΕΛΕΤΟ κ. Κώστα Παπαθανασίου το ακόλουθο σημείωμα:
«Απόψεις περί "living will"
Λαμβάνοντας υπόψη το εννοιολογικό περιεχόμενο του σχετικώς αναφερόμενου όρου στο υπ' αρ. 45/Νο-Δεκ 2000, Ορόγραμμα, διαφαίνεται ότι πιθανές αποδόσεις του θα μπορούσαν να είναι και οι εξής:
living will: αξίωση βιοσυντήρησης, βούληση προς ζην / εξ ορισμού περίθαλψη, ιδιοβουλία θεραπείας (νοούμενα ως «η ιδία βουλήσει προδεδηλωμένη επιθυμία περίθαλψης κατ' ιδιαίτερον τρόπον και για ίδιους λόγους» - π.χ. υπό την επιμέλειαν ή κηδεμονία άλλου για σοβαρούς λόγους υγείας)
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Κώστας Παπαθανασίου.
ΥΓ. Μια παρατήρηση για την προτεινόμενη απόδοση «βούληση περίθαλψης εν αδυναμία» είναι ότι αφ' ενός μεν η «περίθαλψη» προϋποθέτει «αδυναμία» (ή «ασθένεια») του περιθαλπομένου, αφ' ετέρου δε ο επιρρηματικός προσδιορισμός «εν αδυναμία» (ή «εν ασθενεία») ως ακόλουθος δύο ουσιαστικών θα μπορούσε να προσδιορίζει οιοδήποτε ή και τα δύο, οδηγώντας στην παρερμηνεία ότι και η βούληση εκφράζεται εν αδυναμία, πράγμα που δεν ισχύει εν προκειμένω».
http://sfr.ee.teiath.gr/htmSELIDES/Technology/Orogramma/Orogr-48d.htmΛαμβάνοντας υπόψη το εννοιολογικό περιεχόμενο του σχετικώς αναφερόμενου όρου στο υπ' αρ. 45/Νο-Δεκ 2000, Ορόγραμμα, διαφαίνεται ότι πιθανές αποδόσεις του θα μπορούσαν να είναι και οι εξής:
living will: αξίωση βιοσυντήρησης, βούληση προς ζην / εξ ορισμού περίθαλψη, ιδιοβουλία θεραπείας (νοούμενα ως «η ιδία βουλήσει προδεδηλωμένη επιθυμία περίθαλψης κατ' ιδιαίτερον τρόπον και για ίδιους λόγους» - π.χ. υπό την επιμέλειαν ή κηδεμονία άλλου για σοβαρούς λόγους υγείας)
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Κώστας Παπαθανασίου.
ΥΓ. Μια παρατήρηση για την προτεινόμενη απόδοση «βούληση περίθαλψης εν αδυναμία» είναι ότι αφ' ενός μεν η «περίθαλψη» προϋποθέτει «αδυναμία» (ή «ασθένεια») του περιθαλπομένου, αφ' ετέρου δε ο επιρρηματικός προσδιορισμός «εν αδυναμία» (ή «εν ασθενεία») ως ακόλουθος δύο ουσιαστικών θα μπορούσε να προσδιορίζει οιοδήποτε ή και τα δύο, οδηγώντας στην παρερμηνεία ότι και η βούληση εκφράζεται εν αδυναμία, πράγμα που δεν ισχύει εν προκειμένω».
Από τις παραπάνω προτάσεις τη μεγαλύτερη απήχηση την έχει η απόδοση διαθήκη ζωής και φαίνεται ότι κυκλοφορεί αρκετά και η απόδοση βιολογική διαθήκη.
Από κείμενο για την ευθανασία:
Οι σύγχρονες αρχές της αυτονομίας επιβάλλουν το σεβασμό της εκφρασμένης βούλησης του αρρώστου με έγγραφη παραγγελία του σε ανύποπτο χρόνο και πάντως όσο είναι εναργής. Αυτή η λεγόμενη «διαθήκη ζωής» (living will) ή «πρότερη βούληση» (advance directive) συνήθως δεν υπάρχει, ακόμα κι εκεί που η πρακτική είναι διαδεδομένη και αναγνωρίζεται. Κατά πολλούς έχει και περιορισμένη σημασία αφού συντάσσεται εν ψυχρώ, σε κατάσταση ηρεμίας και υγείας και δεν μπορεί ίσως να εκφράζει την αληθινή βούληση του αρρώστου στην ώρα της κρίσης (η οποία πάλι την ώρα εκείνη μπορεί να «σκοτίζεται» από την κρίση και να μην είναι η πραγματική του θέληση-τυπικό δίλημμα αυτών των καταστάσεων). Αντίστοιχη είναι και η βούληση μη ανάνηψης (DNR). Κατ’ ανάγκην ο γιατρός θα καταφύγει είτε στον «επίτροπο» του αρρώστου, αν τέτοιος έχει οριστεί από τον ίδιο πριν «γίνει άρρωστος» (durable power of attorney), κι αυτό σπάνιο, είτε στους πλησιέστερους συγγενείς για πληροφορίες για τις προφορικά εκφρασμένες αντιλήψεις και επιθυμίες του ασθενούς.
http://www.medethics.gr/docs/euthanasia - i megali - ximaira.doc
http://www.medethics.gr/docs/euthanasia - i megali - ximaira.doc
Γλωσσική απορία:
Η διαθήκη είναι δήλωση βούλησης. Είναι, ωστόσο, σωστή η χρήση της βούλησης με αντικείμενο (γενική αντικειμενική); Είναι σωστά τα βούληση περίθαλψης, βούληση μη ανάνηψης;
Θα ήταν προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε τους όρους εντολή, διαταγή, επιλογή, παραγγελία; Π.χ. εντολή για την προθανάτια φροντίδα, επιλογή προθανάτιας φροντίδας.
Οι όροι διαθήκη ζωής ή βιολογική διαθήκη έχουν σαν μοναδικό πλεονέκτημα την αντιστοιχία με τον αγγλικό όρο.
Τι λέει η βιοηθική; Προτιμά κάποιον όρο;