lava lamp

[AoratiMelani]

Έχω ένα παιδικό βιβλίο με απλά πειράματα, και πρώτο πρώτο έχει να φτιάξεις μια lava lamp. Εγώ ούτε που την ήξερα, να πω την αλήθεια. Ψάχνω πώς την λέμε στα ελληνικά, αλλά δεν βρίσκω κάτι καθιερωμένο στην αγορά. Κάποιοι τις λένε "λάμπες lava", άλλοι το αφήνουν στα αγγλικά... έχετε υπ' όψη σας κάποια άλλη ονομασία;

Προς το παρόν το έχω "λάμπα λάβας", το θέμα μου όμως είναι αφ' ενός ότι τα παιδάκια εδώ δεν θα ξέρουν τι είναι αυτό, αφ' ετέρου ότι η κατασκευή που περιγράφεται στο βιβλίο δεν είναι πραγματικά λάμπα, γιατί δεν φωτίζει (άσε που εμένα ούτε καν μου θυμίζει λάβα). Είναι απλώς ένα μπουκάλι με νερό και λάδι κι ένα αναβράζον δισκίο που με τις φυσαλίδες κάνει τα υγρά να κινούνται, χωρίς να αναμιγνύονται, δημιουργώντας αυτό το εφέ της "λάβας" όπως και στην lava lamp, η οποία όμως έχει στ' αλήθεια ένα λαμπτήρα πυρακτώσεως στο κάτω μέρος της, ο οποίος θερμαίνει τα υγρά και τα κάνει να κινούνται, αλλά ταυτοχρόνως φωτίζει. Το φως δηλαδή προέρχεται από τον λαμπτήρα, όχι από τα υγρά που παριστάνουν την "λάβα", ενώ στο πείραμα δεν έχει πηγή φωτός. Στο τέλος βέβαια λέει ότι μπορείς να φωτίσεις το μπουκάλι με ένα φακό για πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα, αλλά και πάλι δεν είναι το μπουκάλι που φωτίζει, είναι ο φακός.

Λέτε ότι μπορώ να το αφήσω "λάμπα λάβας" ή μήπως να αλλάξω τελείως τον τίτλο του πειράματος; Να αυτοσχεδιάσω κάτι διαφορετικό; Προς το παρόν δεν έχω κάποια καλη έμπνευση. "Εμφιαλωμένη λάβα"; χμφφφ. Κι αν ξεφύγω τελείως από τη λάβα; Με τι άλλο μοιάζει αυτό το εφέ;

 

[drsiebenmal]

Έχω ήδη χρησιμοποιήσει τη λάμπα λάβας (σε μετάφρασης μυθιστορήματος). Τότε είχα συμπεράνει ότι δεν έχει νόημα να προσπαθήσεις να φτιάξεις οτιδήποτε άλλο. Υπήρχαν ευρήματα ακόμη και από σχολεία, όπως αυτό εδώ.

 

[SBE]

Είχα την εντύπωση (που επιβεβαιώνεται από τη Βίκι) ότι η Λάβα ήταν εμπορική ονομασία που γενικέυτηκε. Το κανονικό όνομα είναι (liquid) motion lamp. Λάμπες κίνησης/ροής ρευστών, δηλαδή (για να θυμηθούμε τη ρευστοδυναμική μας).

Επιπλεόν, αυτά τα μαραφέτια κυκλοφορούσαν πολύ αρχές δεκαετίας '70. Πως τα λέγανε τότε;
Είχα μια θεία, άρτι αφιχθείσα εξ Ιταλίας, με πολύ μoντέρνο σπίτι και είχε και μια τέτοια λάμπα και το άλλο το μαραφέτι με τις οπτικές ίνες που αλλάζανε χρώμα.

 

[daeman]

Έχω ένα παιδικό βιβλίο με απλά πειράματα, και πρώτο πρώτο έχει να φτιάξεις μια lava lamp. [...]
Προς το παρόν το έχω "λάμπα λάβας", το θέμα μου όμως είναι αφ' ενός ότι τα παιδάκια εδώ δεν θα ξέρουν τι είναι αυτό, αφ' ετέρου ότι η κατασκευή που περιγράφεται στο βιβλίο δεν είναι πραγματικά λάμπα, γιατί δεν φωτίζει (άσε που εμένα ούτε καν μου θυμίζει λάβα). Είναι απλώς ένα μπουκάλι με νερό και λάδι κι ένα αναβράζον δισκίο που με τις φυσαλίδες κάνει τα υγρά να κινούνται, χωρίς να αναμιγνύονται, δημιουργώντας αυτό το εφέ της "λάβας" όπως και στην lava lamp [...]
Λέτε ότι μπορώ να το αφήσω "λάμπα λάβας" ή μήπως να αλλάξω τελείως τον τίτλο του πειράματος; Να αυτοσχεδιάσω κάτι διαφορετικό; Προς το παρόν δεν έχω κάποια καλη έμπνευση. "Εμφιαλωμένη λάβα"; χμφφφ. Κι αν ξεφύγω τελείως από τη λάβα; Με τι άλλο μοιάζει αυτό το εφέ;

Αφού είναι παιδικό βιβλίο πειραμάτων, θα προτιμούσα ένα όνομα που και να αποφεύγει τον σκόπελο (ή μάλλον ύφαλο εδώ) της «λάμπας» στον τίτλο, αφού όπως λες, στην κατασκευή του δεν είναι απαραίτητος ο φωτισμός αλλά προστίθεται επιπλέον με τον φακό για εφέ, και να δείχνει στα παιδιά τι συμβαίνει σ' αυτό το πείραμα.

Οπότε, επειδή το φαινόμενο βασίζεται στη διαφορετική πυκνότητα των υγρών* (και την αδυναμία ανάμιξής τους), θα πήγαινα ή σε κάτι περιγραφικό, π.χ. πείραμα με υγρά διαφορετικής πυκνότητας ή πείραμα μεταβολής της πυκνότητας υγρών, ή από την άλλη σε κάτι πιο πιασάρικο, π.χ. λάβα στο μπουκάλι ή εμφιαλωμένη λάβα που λες, για να γίνει πιο ενδιαφέρων ο τίτλος και να παραπέμπει και στις πασίγνωστες λάμπες λάβας.

Ορίστε και το βιντεάκι για την εκδοχή με το αναβράζον δισκίο (πρωτότυπο και το έκδοχο και το δοχείο για το δισκίο):
http://videos.howstuffworks.com/howstuffworks/51937-how-to-make-a-simple-lava-lamp-at-home-video.htm

* To create the floating blobs, the two compounds in a motion lamp must be immiscible, or mutually insoluble. All this means is that liquid A doesn't dissolve in liquid B -- the two don't mix, so you see two separate liquids, one floating on top of or within the other. [...]
To get blobs that will float around, you need two substances that are very similar in density, so that the blobs can easily switch between rising and sinking. Then you need to be able to change the density of one of the compounds so that sometimes it is lighter than the other compound (and so floats to the top) and sometimes it is heavier (so that it sinks to the bottom). [...]
When you turn on the light at the base of the globe, here is what happens:

• The solid quickly turns into a liquid and expands, giving it a lower density than the surrounding liquid.
• A warm blob is now slightly less dense than the surrounding liquid, so it rises to the top of the globe.
• Because it is farther away from the heat source, the blob cools slightly, becoming more dense than the surrounding liquid (it does not cool down enough to change back into a solid, however).
• The blob sinks to the bottom of the globe, where it heats up enough to rise again.

Like Xerox and Kleenex, "Lava Lamp" is commonly used as a generic term, but intellectual property law does not recognize it as such. Lava World International closely monitors how publishers print the word "lava" in connection with motion lamps.


Τρόποι κατασκευής λαβαλάμπας εκεί:
Make Your Own Lava Lamp
If you're a going to attempt to make your own lamp, we have all the formulas here. First I should say that the experience can be fun but it is not neccessarily cheap. As a matter of fact, just buying a new lamp is probably cheaper. On the other hand, the obsessively inquisitive won't sleep until they crack the code!


Και μια λαβαλάμπα σε μέγεθος μικρού ηφαιστείου , στο Soap Lake, μια ιδέα που, όπως φαίνεται, παρέμεινε ιδέα, αλλά το θέμα ανακινήθηκε πάλι πρόσφατα:

 

[AoratiMelani]

Σας ευχαριστώ πολύ όλους.

Έχω την εντύπωση ότι πιο ελκυστικό και πιασιάρικο από το "λάμπα λάβας" δύσκολα θα βρω για τον τίτλο. Ίσως το κρατήσω και προσπαθήσω να χώσω κάπου μέσα στο κείμενο μια εξήγηση. Δεν έχω σχεδόν καθόλου περιθώρια να μεγαλώσω το κείμενο και κανένα περιθώριο για υποσημείωση - είναι εικονογραφημένο βιβλίο με συγκεκριμένους χώρους για το κείμενο που δεν επιτρέπεται να πάρει μεγαλύτερη έκταση. Χειρότερα κι από υπότιτλο δηλαδή (το κάνω χρόνια αυτό κι έχω συνηθίσει βέβαια).

Επιπλέον, η 9χρονη κόρη μου λέει ότι το λάμπα λάβας είναι μια χαρά, οπότε... :)

Εξακολουθώ ωστόσο να σκαλίζω το μυαλό μου: κάτι σε υγρά που χορεύουν, σε θαλάσσια ρεύματα...

 

[Hellegennes]

Καταλαβαίνω τις ενστάσεις σχετικά με το ότι δεν είναι λάμπα λάβας αυτό στο πείραμα, γιατί δεν φωτίζει και γιατί η λάβα είναι tm, αλλά αφού αυτό έχει το πρωτότυπο, αυτό δεν πρέπει να αφήσεις; Απ' την στιγμή που υπάρχει μεταφραστικό προηγούμενο, κατά την άποψή μου, η λάμπα λάβας είναι σχεδόν μονόδρομος.

 

[Cadmian]

Υπάρχει και μια λιγότερο παρηχητική λύση: Φωτιστικό λάβας.