Justice vs. fairness

[Stefanie]

Τι γίνεται με αυτές τις σχεδόν συνώνυμες λέξεις; Ψιλοκαταλαβαίνω τη διαφορά μεταξύ τους στα αγγλικά, αλλά πώς να τις αποδώσω στα ελληνικά ώστε να είμαι σαφής και ακριβής; Εκτός συμφραζομένων και τα δυο θα τα απέδιδα ως δικαιοσύνη, αλλά στο ακόλουθο παράθεμα προβληματίζομαι.

We might be tempted to accept the notion that justice is the best and most appropriate criterion for fairness. Yet justice ... is very difficult to measure and quantify.

Καμιά πρόταση;

 

[Alexandra]

Αν απέδιδες το fairness ως αμεροληψία;

 

[nickel]

Εδώ:
http://en.wikipedia.org/wiki/Justice#Fairness
θα λέγαμε ότι ενισχύει την απόδοση fairness = αμεροληψία
In his A Theory of Justice, John Rawls used a social contract argument to show that justice, and especially distributive justice, is a form of fairness: an impartial distribution of goods. Rawls asks us to imagine ourselves behind a veil of ignorance that denies us all knowledge of our personalities, social statuses, moral characters, wealth, talents and life plans, and then asks what theory of justice we would choose to govern our society when the veil is lifted, if we wanted to do the best that we could for ourselves. We don’t know who in particular we are, and therefore can’t bias the decision in our own favour. So, the decision-in-ignorance models fairness, because it excludes selfish bias.

Αλλά τι να καταλάβουμε από δυο γραμμές...

 

[Irini]

Μήπως, λέω μήπως (μιας και, όπως ανέφερε ο νίκελ έχουμε μόνο 2 γραμμούλες) μιλάμε για το σωστό και το δίκαιο;

 

[oliver_twisted]

Στα γαλλικά έχουμε την ισοδύναμη αντιστοιχία "justice - equité". Οπότε έχουμε justice - fairness, justice - equité, δικαιοσύνη -?

Το πρώτο είναι η δικαιοσύνη. Η δικαιοσύνη ως θεσμός, ως σώμα, η δικαιοσύνη ως μορφή εξουσίας, ως τήρηση και επιβολή κανόνων δικαίου, η δικαιοσύνη ως αφηρημένη φιλοσοφική έννοια.

Το δεύτερο είναι το δίκιο, το περί δικαίου αίσθημα. Αν η δικαιοσύνη είναι το γράμμα του νόμου, το δίκιο είναι το πνεύμα του. Με το πρώτο τηρούνται οι νόμοι, με το δεύτερο ικανοποιείται το αίσθημα της δικαιοσύνης, του "δίκιου" που έχουμε μέσα μας.
Στα γαλλικά έχουμε τη φράση του Ουγκώ:
« Qu’y a-t-il donc au-dessus de la justice ? L’équité. » Τι βρίσκεται, λοιπόν, πάνω από τη δικαιοσύνη; Το δίκιο.
Βλέπε εδώ όπου μιλάει για ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με τον εξωδικαστικό συμβιβασμό:

Pourtant, l’effet de justice n’est pas toujours l’équité. Marie-Françoise Lebon-Blanchard aime à préciser que l’exercice de la justice , à commencer par le Tribunal d’Instance, peut avoir des effets d’une grande dureté pour l’une ou l’autre des parties. La loi peut manifester une trop grande rigueur ; elle n’est pas toujours équitable !
Victor Hugo est appelé à la rescousse. Dans « Quatre-vingt treize » il écrivait : « Qu’y a-t-il donc au-dessus de la justice ? L’équité. » Cette citation ouvre le film.
Ωστόσο, η δικαιοσύνη δεν αποδίδει πάντοτε το δίκαιο. Η [Marie-Françoise Lebon-Blanchard τονίζει ότι η άσκηση της δικαιοσύνης, ξεκινώντας από το Μονομελές Πρωτοδικείο, μπορεί να επιφέρει πολύ σκληρά αποτελέσματα για τον ένα ή τον άλλο διάδικο. Ο νόμος μπορεί να δείχνει υπερβολική αυστηρότητα. Δεν είναι πάντοτε δίκαιος!
Η ίδια αντίληψη υπάρχει, αυτή τη φορά ενσωματωμένη ως θεσμός, στο δίκαιο του equity στο κοινοδίκαιο. Το δίκαιο της επιείκειας, όπως το μεταφράζουν πολλοί, το οποίο εκδίδει πιο ευνοϊκές αποφάσεις, πιο ανθρώπινες, για τους ανθρώπους που προσφεύγουν σε αυτό από τα "κανονικά" δικαστήρια του στέματος.
Υπάρχει και η έννοια της δικαιοσύνης ως η προστασία των αδυνάτων, η αποτροπή της εκμετάλλευσής τους. Έτσι έχουμε το "δίκαιο εμπόριο", το "fair trade" (fair trade is a trading partnership, based on dialogue, transparency, and respect, that seeks greater equity in international trade), και το "commerce equitable" (Le commerce équitable est un système d'échange dont l'objectif est de parvenir à une plus grande équité dans le commerce mondial).
Στα ελληνικά, η έννοια fairness και η equité, έχουν αποδοθεί επίσης ως "ακριβοδικία", ακόμα και ως "δικαιοκατανομή".
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το έργο του John Rawls, "Justice as Fairness", στα γαλλικά:"La justice comme équité" και στα ελληνικά: Η Δικαιοσύνη ως Ακριβοδικία. Βασικός άξονας της θεώρησης αυτής της δικαιοσύνης είναι η προστασία των αδυνάτων.

 

[Stefanie]

Ευχαριστώ για τις παρατηρήσεις σας, είναι πολύ εύστοχες.
Αυτό το justice as fairness σε άλλο βιβλίο του Rawls το βρήκα ως "η δικαιοσύνη ως επιείκια", πράγμα που δείχνει την ευρύτερη σύγχυση στην απόδοση των όρων αυτών στα ελληνικά.

Η ενότητα τιτλοφορείται Fair and equitable -και τα δυο χαρακτηριστικά ενός "καλού φόρου", δηλ. το να είναι δίκαιος και αμερόληπτος.

Fairness and equality are probably the basic and most common self-evident requirements for a good tax system, especially if we accept the concept of collective consent.
In theory we might be tempted to accept the notion that justice is the best and most appropriate criterion for fairness. Yet justice suffers from two notable deficiencies: it represents multidimensional and subjective concept; and it is very difficult to measure and quantify. Hence it is difficult, if not impossible, to use justice as a workable, practical, and acceptable criterion if we look for certainty and collective consent; there are too many concepts and variations for “Justice”.
Equity, on the other hand, is a one-dimensional, measurable, and even objective criteria. It can be used for determining economic fairness. The basic and intuitive criteria for economic fairness are economic equality and economic difference. Put them together we reach two forms of equity: Horizontal equity, which means equal taxpayers should contribute equal shares, and Vertical equity, which means different taxpayers are supposed to contribute different shares. By agreeing upon Vertical and Horizontal equity, we indeed narrow the ambiguity within achieving fairness and equity, but this is not enough. Now we should consider the most appropriate criterion to be used in order to decide who equal taxpayers are, and who should not be. As discussed below (p), the major possible criteria are the “ability to pay” and the “benefit principle”.

Το equity νομίζω ότι αποδίδεται καλύτερα ως ισότητα ή αμεροληψία, εφόσον γίνεται λόγος για ίσα μερίδια και ίσους φορολογούμενους. Οπότε απομένουν μόνο οι όροι δικαιοσύνη και δίκαιο ή Δίκαιο με κεφαλαίο.