herding

[panadeli]

The mating system of the bottle-nosed dolphin seems to consist of forcible "herding" of fertile females by shifting coalitions of males

Η λέξη που νιώθω ότι αποδίδει το νόημα εδώ είναι κοπάδιασμα.
Ομολογουμένως θα ήθελα κάτι λιγότερο μαλλιαρό, αλλά τα συνάθροιση, συγκέντρωση δεν αποδίδουν πλήρως το νόημα, ενώ ο συναγελασμός έχει διαφορετική σημασία.
Τα ερωτήματά μου είναι δύο:
α. Υπάρχει κάποια άλλη λέξη που να αποδίδει το συγκεκριμένο νόημα, και η οποία δεν μου έρχεται στο μυαλό;
β. Πώς σας φαίνεται το κοπάδιασμα; Αν και μου έρχεται αρκετά φυσικά, τα ΛΝΕΓ και ΛΚΝ δεν το λημματογραφούν, ενώ και στο γκουγκλ τα ευρήματα είναι σχετικά λίγα.

 

[daeman]

Χρόνια πολλά,

Δεν ξέρω αν θα σε βοηθήσει, αλλά ρίξε μια ματιά στο νήμα για το muster και ιδίως σε αυτό το ποστ του Νικέλ (και το προηγούμενο του Δρα):

Κοιτάζω τα παραδείγματα στο OED (έχει πολλά, ευτυχώς) και δεν με καλύπτει το μαντρώνω — δεν υπάρχει παντού η μάντρα. Αν λοιπόν πάμε προς το συγκεντρώνω σ' ένα μέρος, αρχίζω να ψήνομαι για το κοπαδιάζω (το έχει φέρει ο Κώστας στους Νεολογισμούς). Ο Πάπυρος δεν με βοήθησε με τον κοπαδιάρη («ιδιοκτήτης κοπαδιού» λέει) και το απέρριψα αρχικά. Αλλά στο κοπαδιάζω πολλαπλασιάζονται οι σημασίες («συγκροτώ αγέλη, μαζεύω ζώα ή ανθρώπους και κάνω κοπάδι ή δημιουργώ όχλο»). Πάρε λοιπόν κι εσύ τον κοπαδιάρη να κάνεις τη δουλειά σου. Αν μη τι άλλο, υπάρχει στη γλώσσα, ένα σπρώξιμο θέλει.

και σε αυτό το ποστ του Κώστα στους Νεολογισμούς (το οποίο αναφέρει ο Νικέλ στο αποπάνω):

Θα μπορούσα να το βάλω και σαν πρόταση για απόδοση ορισμένων σημασιών του ρήματος herd, αλλά επειδή δεν εμφανίζεται στα ΛΚΝ, ΛΝΕΓ-1, ΝΕΛ (τα άλλα δεν τα έχω, δεν ξέρω), το αναρτώ στους νεολογισμούς. Στο διαδίχτυο, 320 σελίδες για το γ' πληθ. "κοπαδιάζουν". Κυρίως αμετάβατο (τα ψάρια, τα πουλιά), αλλά γιατί όχι και μεταβατικό. Συγγενές με τα συναγελάζομαι (αμτβ.) και κινώ κατά αγέλες (μτβ.) του Ματζέντα (herd), αλλά πιο δημοτικό. Το "συναγελάζονται" δίνει 1930 σελίδες, οι οποίες όμως αφορούν τους ανθρώπους και έχουν ειρωνική χροιά. Άρα μιλάμε για λέξεις με σημασία όχι επικαλυπτόμενη αλλά συμπληρωματική.

Υ.Γ. Σ' ένα από τα τελευταία αποτελέσματα του "κοπαδιάζουν" βρήκα κι έναν ιστότοπο με παροιμίες, όπου αναφέρεται η εξής: "Κοπαδιάζουν οι Κερτιζέοι, κλέβουν οι Τσιπιαναίοι. (Λέγεται όταν κάποιος κλέβει το γείτωνά του.)" Δεν πολυκαταλαβαίνω πώς από τη φράση αυτή βγαίνει το νόημα αυτό, αλλά τέλος πάντων να που η λέξη υπάρχει και σε παραδοσιακό περιβάλλον (όπως ήταν κατά τη γνώμη μου αναμενόμενο).

Το «κοπάδιασμα» δεν με ξενίζει γιατί η εικόνα που δίνει μου φαίνεται παραστατική και πιστεύω πως είναι ακριβές και γίνεται εύκολα αντιληπτό, αλλά αν θέλεις οπωσδήποτε κάτι πιο διαδεδομένο, υπάρχει ο περιορισμός, η περίκλειση, η περικύκλωση και άλλα συνώνυμα του στριμώγματος τα οποία δεν ξέρω κατά πόσο αποδίδουν τόσο παραστατικά το συγκεκριμένο herding.

Πάντως η συνέχεια της πρότασης που βρίσκω εδώ με παραπέμπει σε ganging up:
The mating system of the bottle-nosed dolphin seems to consist of forcible "herding" of fertile females by shifting coalitions of males and sometimes even the simultaneous impregnation of such a female by two males at the same time---a case of sperm competition more severe than anything in the chimpanzee world.

 

[panadeli]

Ναι, οι συμμαχίες των αρσενικών μπορούν όντως να χαρακτηριστούν συμμορίες. Το ζήτημα είναι τι ακριβώς κάνουν τα αρσενικά στα θηλυκά. Δεν τους επιτίθενται απλώς. Ουσιαστικά τα αιχμαλωτίζουν και τα εντάσσουν σε ένα κοπάδι/χαρέμι, όπως θα έκανε ένας γελαδάρης στις αγελάδες του (ίσως όχι ως προς το σκέλος του χαρεμιού, αν και ποτέ δεν ξέρει κανείς). Αποδίδεται αυτή η σημασία με το κοπαδιάζω, ως μεταβατικό ρήμα;

Τώρα που το βλέπω, μάλλον με καλύπτει η αιχμαλωσία. Το ερώτημα παραμένει πάντως.

 

[nickel]

Έχουμε ειδική σημασία εδώ. Ναι, ίσως σου κάνει η αιχμαλώτιση (δες capture παρακάτω), γιατί δεν ξέρω αν θα ήθελες να γράψεις για ξεμονάχιασμα των θηλυκών (απομόνωση, sequestering).

1η πηγή (www.pnas.org/content/89/3/987.full.pdf):
Στο Abstract:
In Shark Bay, Western Australia, male bottlenose dolphins (Tursiops sp.) cooperate in pairs and triplets to sequester and control the movements of females. We refer to this behavior as "herding" and to the male pairs and triplets as alliances.

Στο κείμενο (σελ. 1):

A herding event begins when two or three males capture a female. We observed 19 captures by the provisioned males, of which 17 included obvious chases and 2 merely involved the males rushing up to and around the female. In one capture the chasing, displays, and aggression continued for 85 min and covered 7 km. The male displays often included striking synchronous underwater turns and aerial leaps. Male aggression toward a consort included chasing, hitting with the tail, head-jerks (sharp lateral or vertical movements of the head), charging, biting, or slamming bodily into the female. Males enforced herding partly by making a "popping" vocalization which induced the herded female to approach (R.C.C. and R.A.S., unpublished data). When a female failed to approach a popping male, he sometimes threatened or attacked her. During travel, males typically remained just behind and to either side of a herded female, behavior which we call formation swimming. Herded dolphins bolted from the provisioned males on 179 occasions, escaping in 45 (25%) of the attempts. The males chased in 25 (56%) of the escapes. The manner in which males chased bolting females illustrates the cooperative nature of herding: rather than chasing directly behind the female, the males often angled off to either side, effectively cutting the distance if she changed direction. Herding ended when the female escaped.

2η πηγή (http://www.journals.elsevierhealth.com/periodicals/applan/article/0168-1591(91)90235-P/abstract):
Herding behavior in ungulates is executed mainly by males. There are several forms of herding: guarding a single estrous female; rounding up a bunch of females during the rutting season; territorial herding by which a male keeps females inside his territory; herding of a moving, permanent, harem group; social herding in which group members of both sexes are herded by one dominant male.

 

[Alexandra]

Πρόταση για νεολογισμό (Μπορεί να είναι κατευθείαν για τα σκουπίδια): χαρεμοποίηση.
Υπάρχουν και 2-3 ευρήματα στο γκουγκλ, το ένα είναι στην ίδια πρόταση με "αγελοποίηση".

 

[nickel]

Πρέπει ίσως να κάνουμε σαφές ότι εδώ το herding δεν έχει σχέση με αγελαίες συνήθειες, ούτε αποκλειστικά με το «κοπάδιασμα» που σημαίνει ότι οδηγούμε το ζώο να πάει με τα υπόλοιπα, να επιστρέψει στο κοπάδι ή όλα μαζί να γίνουν ένα κοπάδι, αλλά είναι ο εξαναγκασμός (των θηλυκών) να περιοριστούν σε συγκεκριμένο τόπο, σαλάγημα χωρίς το σάλαγο. Δεν θα αποτολμούσα την υπερβολή της χαρεμοποίησης.