apparently - ostensibly

[Costas]

Το apparently το βλέπω συχνά-πυκνά να μεταφράζεται φαινομενικά, ενώ σημαίνει κατά τα φαινόμενα, απ' ό,τι φαίνεται. Όταν λέμε στα ελληνικά 'φαινομενικά', σημαίνει ότι αυτό που λέμε δεν ισχύει στην πραγματικότητα, ενώ όταν λέμε 'κατά τα φαινόμενα' ή 'απ' ό,τι φαίνεται', σημαίνει ότι αυτό που λέμε μάλλον ισχύει. Επομένως θέλει προσοχή, γιατί αντιστρέφουμε το νόημα.

Το ostensibly, πάλι, σύμφωνα με τα αγγλικά λεξικά σημαίνει φαινομενικά, δήθεν, (π.χ. εδώ: appearing or claiming to be one thing when it is really something else) αλλά συχνά το συναντώ να σημαίνει το αντίθετο, δηλ. σαφώς, ολοφάνερα, ακόμα και επιδειχτικά. Οπότε, πρέπει να προσέχουμε τι λέει το κείμενο, και να μην αρκούμαστε στον ορισμό του λεξικού.

Καταλήγοντας, λοιπόν, θα έλεγα ότι χρειάζεται κυρίως αυξημένη εγρήγορση μπροστά σ' αυτές τις δύο λέξεις.

 

[Alexandra]

Και πού να δεις να μεταφράζουν "φαινομενικά" το (false friend) "phenomenally".

 

[daeman]

Πολύ καλές παρατηρήσεις, Κώστα. Ιδίως το apparently - που χρησιμοποιείται συχνότερα, ακόμη και σε απλά κείμενα - το συναντώ αρκετές φορές apparently mistranslated.
Το ostensibly, από την άλλη, είναι παγίδα από μόνο του· άλλοτε δήθεν ή με το πρόσχημα ότι και άλλοτε επιδειχτικά (conspicuously, ostentatiously), οπότε μόνο τα συμφραζόμενα δείχνουν τη σημασία του σε κάθε περίπτωση. Αν βέβαια ο συγγραφέας έχει φροντίσει να το ξεκαθαρίσει κάπως· αλλιώς ρίχνουμε τη ζαριά κι ευχόμαστε να μην έρθουν ντόρτια.

 

[nickel]

Θυμήθηκα αυτή τη συζήτηση εδώ και ήρθα να προσθέσω παράδειγμα λάθους. Η μετάφραση έγραφε περίπου: «Η απόφαση αυτή πάρθηκε προφανώς στη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ των δύο ηγετών». Μα δεν υπήρχε τίποτα πρόδηλο και ολοφάνερο σ' αυτή την πληροφορία. Το αγγλικό κείμενο έχει apparently και στα ελληνικά θα το έκανα «όπως φαίνεται» ή «φαίνεται ότι».