υποτιθέμενα (ως επίρρ.)

Σε πρωτότυπο (και ακόμα ανέκδοτο) κείμενο φίλου πανεπιστημιακού, έχω τη φράση "τους υποτιθέμενα ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας". Με ξενίζει το υποτιθέμενα σαν επίρρημα, εγώ θα έβαζα "τους υποτίθεται ραφιναρισμένους". Έχω άδικο; Στέκει όπως το έχει ο φίλος;
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Εμένα με ξενίζει. Όπως με ξενίζει το "πιθανά" στη θέση του "πιθανόν".
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Καταρχήν, να συμφωνήσουμε στο «τους υποτίθεται ραφιναρισμένους» ή «τους, υποτίθεται, ραφιναρισμένους» (εγώ θα χρησιμοποιούσα την εκδοχή με τα κόμματα). Άλλες εκδοχές θα μπορούσαν να είναι «τους καθ' υπόθεση ραφιναρισμένους», «τους υποθετικά ραφιναρισμένους» και «τους υποτεθείσθω ραφιναρισμένους» (αν είναι να επιστρέψουμε στα αρχαία νήματα, γιατί όχι ολοταχώς).

Θα έλεγα χωρίς πρόβλημα «τους ενδεχόμενα ραφιναρισμένους»; Νομίζω ναι.

Από εκεί και πέρα, αν δεχτούμε ότι αποδεχόμαστε και χρησιμοποιούμε τη μετοχή υποτιθέμενος, δεν μπορώ να δω τεχνικά γιατί να μη χρησιμοποιήσουμε το επίρρημά της. Προφανώς με ξενίζει επειδή είμαι από μια γενιά που δεν χρησιμοποιούσε στη ΝΕ γλώσσα με ιδιαίτερη ευχαρίστηση τους συγκεκριμένους τύπους, αλλά επίσης προφανώς η γλώσσα προχωράει.
 
Δεν μου ταιριάζει εδώ το "ενδεχόμενα", δεν το βρίσκω συνώνυμο.

Αλλά μορφολογικά το "ενδεχόμενα' δεν με ενοχλεί, ούτε το "πιθανά" θα με ξένιζε. Και η διαφορά είναι ότι, ενώ υπάρχει "ενδεχομένως" και "πιθανώς", δεν υπάρχει "υποτιθεμένως", άρα στο μυαλό μου έχω αγκαζάρει το "υποτιθέμενα" για το ουδέτερο του επιθέτου.

Για τα κόμματα στο "υποτίθεται" καμιά αντίρρηση.
 

bernardina

Moderator
Προσωπικά, σε μια τέτοια φράση θα προτιμούσα το δήθεν. Τους δήθεν ραφιναρισμένους. Σε ένα κλικ πιο ψηλό ρέτζιστερ, τους κατ' επίφαση ραφιναρισμένους. Αν, όμως, πρέπει σώνει και καλά να χρησιμοποιήσεις κάτι με το υποτίθεται, οπωσδήποτε ανάμεσα σε κόμματα.
 
Χμμ... εγώ βρίσκω διαφορά νοήματος στο κατεπίφαση. Δηλαδή το κατεπίφαση σημαίνει (για μένα) "που φαίνονται αλλά δεν είναι", ενώ το υποτίθεται σημαίνει "που κάποιοι λένε ότι είναι αλλά εγώ δεν παίρνω θέση". Στο κατ' επίφαση (όπως και στο δήθεν) παίρνεις θέση, στο "υποτίθεται" κρατάς επιφύλαξη. Έτσι το βλέπω, δηλαδή.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Δεν μου ταιριάζει εδώ το "ενδεχόμενα", δεν το βρίσκω συνώνυμο.
Δεν το εννοούσα ως συνώνυμο, μορφολογικά και μόνο το ανέφερα ως παράδειγμα.

Και συμφωνώ με τον 40κο στην ανάλυση για τη διαφορά μεταξύ των κατεπίφαση και των υποτιθεμένων.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Το επίρρημα «υποτιθέμενα» προσωπικά θα το χρησιμοποιούσα χωρίς επιφυλάξεις ανεπιφύλαχτα σε δικό μου κείμενο. Στο συγκεκριμένο κείμενο, βέβαια, δεν μπορώ να γνωρίζω. :)
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Αφού αποκλείσω τα συνώνυμα όχι μόνο επειδή μπορεί να μην είναι συνώνυμα αλλά κυρίως επειδή είναι φυγομαχία, προφανώς θέλω να αντιμετωπίσω την πρόκληση του επιρρήματος. Δεν το έχω χρησιμοποιήσει ποτέ, είναι διαδεδομένο και εξακολουθεί να με ξενίζει κάθε φορά που το βλέπω. Γιατί άραγε;

Το ΛΝΕΓ έχει στο επίθετο το παράδειγμα: η υποτιθέμενη αμύθητη περιουσία του αποδείχτηκε τελικά ότι ήταν μια μεγάλη απάτη. Σε κάνει να σκέφτεσαι μήπως θα έφτανε να γυρίσουμε στο επίθετο κι εδώ: τους υποτιθέμενους ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας. Μπα, πάλι σαν φυγομαχία μού φαίνεται — και σαν κακοβαλμένος προσδιορισμός.

Το απόλυτα γνωστό και συνηθισμένο υποτίθεται είναι μια σίγουρη λύση, αλλά... με κόμματα ή χωρίς; Βάζουμε ένα υποτίθεται μέσα σε κόμματα και υποτίθεται ότι αντικαθιστούμε το «τους λογίους της Αθήνας που υποτίθεται ότι είναι ραφιναρισμένοι» ή είναι το υποτίθεται επίρρημα πια; Κάτι σαν υποτιθέμενα, δηλαδή;

Τι λέει ο Νάσος Βαγενάς (σε δύο διαφορετικά κείμενα στο Βήμα);
Την απελευθέρωσε από το πνεύμα του συντηρητισμού και της «σοβαρότητας», που συνεπαγόταν η, υποτιθεμένως ασφαλής, ενασχόλησή της με αποθανόντες συγγραφείς και η εντρύφηση στο απρόσωπο και άπνοο φιλολογικό ύφος.
είναι η υποτιθεμένως αρνητική στάση της προς την ποίηση του Καρυωτάκη

Θα πρέπει κι αυτός να πάρει μια απόφαση για τα κόμματα...

Δεν είστε ευτυχείς που το επίρρημα είναι υποτιθέμενα (και όχι *υποτιθεμένα σαν το *επισταμένα;).
 
Καταρχήν, να συμφωνήσουμε στο «τους υποτίθεται ραφιναρισμένους» ή «τους, υποτίθεται, ραφιναρισμένους» (εγώ θα χρησιμοποιούσα την εκδοχή με τα κόμματα). Άλλες εκδοχές θα μπορούσαν να είναι «τους καθ' υπόθεση ραφιναρισμένους», «τους υποθετικά ραφιναρισμένους» και «τους υποτεθείσθω ραφιναρισμένους» (αν είναι να επιστρέψουμε στα αρχαία νήματα, γιατί όχι ολοταχώς).

Απίστευτο! Ετοιμαζόμουν να γράψω τα ίδια τρία πράγματα (δηλαδή μείον το "υποτεθείσθω"). Ναι για τα κόμματα, ναι και για τις άλλες εκδοχές.

Χμμ... εγώ βρίσκω διαφορά νοήματος στο κατεπίφαση. Δηλαδή το κατεπίφαση σημαίνει (για μένα) "που φαίνονται αλλά δεν είναι", ενώ το υποτίθεται σημαίνει "που κάποιοι λένε ότι είναι αλλά εγώ δεν παίρνω θέση". Στο κατ' επίφαση (όπως και στο δήθεν) παίρνεις θέση, στο "υποτίθεται" κρατάς επιφύλαξη. Έτσι το βλέπω, δηλαδή.

Αν θέλεις να αντικαταστήσεις την ουδετερότητα του υποτιθέμενου, μπορείς να πεις και "καταπώς λένε":

1. τους, όπως λένε, ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας
2. τους, όπως λέγονται, ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας
3. τους, καταπώς λένε, ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας
4. τους, καταπώς λέγονται, ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας

Υπάρχει επίσης και το "και καλά" ή "φαινομενικά" που μπορεί να δηλώνει κεκαλυμμένη θέση, φαινομενικά ουδέτερη:

1. τους, και καλά, ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας
2. τους, φαινομενικά, ραφιναρισμένους λογίους της Αθήνας
 
Ωραία συζήτηση έγινε τελικά -και όχι υποτιθέμενα! Μπορεί βέβαια και να έχει δίκιο ο Ζαζ, διότι περισσότερο με ξενίζει το "υποτιθεμένως" του Βαγενά από το υποτιθέμενα.
 
Top