Το –άκις είναι επίθημα για το σχηματισμό επιρρημάτων που δηλώνουν πόσες φορές γίνεται κάτι και, σύμφωνα με το ΛΝΕΓ, έχει την αφετηρία του στο επίρρημα πολλάκις, από το οποίο επεκτάθηκε στα αριθμητικά.
Στο Αντίστροφο Λεξικό βρίσκω τα παρακάτω χρήσιμα επιρρήματα σε -άκις.
4 - τετράκις
5 - πεντάκις
6 - εξάκις
7 - επτάκις
8 - οκτάκις
9 - εννεάκις
10 - δεκάκις
20 - εικοσάκις
30 - τριακοντάκις
40 - τεσσαρακοντάκις
50 - πεντηκοντάκις
100 - εκατοντάκις
1.000 - χιλιάκις
10.000 - μυριάκις
απειράκις
πλειστάκις
πολλάκις
συχνάκις
Μπορούμε στην παραπάνω σελίδα του Elementary Greek: an introduction to the study of Attic Greek (Burgess & Bonner, 1907) να δούμε τα επιρρήματα της αρχαίας σε –άκις, αλλά ένας μπλόγκερ έχει μαζέψει (εδώ) έναν τεράστιο αριθμό αριθμών σε -άκις, που θυμίζουν πληθωρισμό της Ζιμπάμπουε.
Το επίρρημα για τις τρεις φορές είναι τρις, σε φράσεις (τρις ημερησίως· 4 τρις δολάρια — ή εκείνο το μπερδευτικό «πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις απαρνήση με») και σε σύνθεση, σαν αριθμητικό (τρισεκατομμύριο, τρισδιάστατος, τρισυπόστατος, τρισχιλιετής, τρισέγγονος) ή επιτατικό (τρισάθλιος, τρισκατάρατος, τρισευτυχισμένος).
Οπότε τι είναι το τρισάκις, που δεν είναι και σπάνιο (αλλά και δεν θα το βρείτε σε λεξικά): απλό λάθος, σπάνιος εναλλακτικός τύπος ή γλωσσικό παιχνίδι (κάτι σαν το «καλυτερότερος»);
Το είδε σήμερα φίλος σε αθλητικό κείμενο («Στο διάστημα αυτό, το ελληνικό ποδόσφαιρο κατάφερε να πάει τρισάκις στα τελικά του Μουντιάλ»), αλλά θα βρει κανείς χρήσεις και σε άλλα σοβαρά κείμενα:
Αρχαία
Τρίς άφωνος εγένετο, τρισάκις ανεκτήθη
https://books.google.gr/books?id=bt1HAQAAMAAJ&pg=PA202#v=onepage&q&f=false
Ποσάκις ηττάται; Τρις, ήτοι τρισάκις.
https://books.google.gr/books?id=JVw-AAAAcAAJ&pg=PA149
Πάσα λέξις από της τρι συλλαβής αρχομένη διά του ι γράφεται: οίον, τρισμάκαρες, τρισάθλιος, τρισάκις
https://books.google.gr/books?id=dxtPAAAAYAAJ&pg=PA289
Παραφυλάξεις πάντως τὸ ποιεῖσθαι τρισάκις τὴν κατήχησιν τῇ ἑβδομάδι καὶ καθ᾽ ἑσπέραν,
http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/theodore_stoydiths_hgoymenos.htm
Νεότερα
έμελλε να βραβευτεί τρισάκις
http://www.athinorama.gr/theatre/article/marina_aslanoglou_ena_agrimi_einai_i_ilektra-2507426.html
τις δυνάμεις που επικράτησαν αμέσως μετά το Μπιγκ Μπανγκ (το πρώτο τρισάκις εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου) > τρισεκατομμυριοστό, ντε!
http://www.kathimerini.gr/389638/article/epikairothta/kosmos/konta-sto-mpigk-mpangk-ef8asan-sto-cern
ο πρόεδρος που εξέλεξε εκ νέου, προσεύχεται τουλάχιστον τρισάκις ημερησίως, πριν εξαπολύσει πολέμους
https://www.rizospastis.gr/page.do?id=5055&publDate=26/11/2004&pageNo=19
Τη στιγμή που ο Υπουργός μας εκτελεί τρισάκις (κείμενο εκπαιδευτικών)
της χάρισε το ρεκόρ της νεότερης ηθοποιού που προτάθηκε τρισάκις για Όσκαρ
http://www.athensvoice.gr/look/78286_giati-agapame-tin-jennifer-lawrence
Ο αντίπαλος συνήγορος με περιέγραψε ως έναν τρισάκις παντρεμένο σταρ του Χόλιγουντ.
http://www.tovima.gr/PrintArticle/?aid=118333
Στα αρχαία κείμενα και στα λεξικά (Δημητράκο, Πάπυρο) θα βρούμε το τρισσάκις (< τρισσός «τριπλός» + –άκις), οπότε μπορούμε να πούμε ότι το αρχαίο τρισάκις είναι ανορθογραφία. Το νεοελληνικό όμως;
(Εγώ θα το έκανα τρις.)
Στο Αντίστροφο Λεξικό βρίσκω τα παρακάτω χρήσιμα επιρρήματα σε -άκις.
4 - τετράκις
5 - πεντάκις
6 - εξάκις
7 - επτάκις
8 - οκτάκις
9 - εννεάκις
10 - δεκάκις
20 - εικοσάκις
30 - τριακοντάκις
40 - τεσσαρακοντάκις
50 - πεντηκοντάκις
100 - εκατοντάκις
1.000 - χιλιάκις
10.000 - μυριάκις
απειράκις
πλειστάκις
πολλάκις
συχνάκις
Μπορούμε στην παραπάνω σελίδα του Elementary Greek: an introduction to the study of Attic Greek (Burgess & Bonner, 1907) να δούμε τα επιρρήματα της αρχαίας σε –άκις, αλλά ένας μπλόγκερ έχει μαζέψει (εδώ) έναν τεράστιο αριθμό αριθμών σε -άκις, που θυμίζουν πληθωρισμό της Ζιμπάμπουε.
Το επίρρημα για τις τρεις φορές είναι τρις, σε φράσεις (τρις ημερησίως· 4 τρις δολάρια — ή εκείνο το μπερδευτικό «πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις απαρνήση με») και σε σύνθεση, σαν αριθμητικό (τρισεκατομμύριο, τρισδιάστατος, τρισυπόστατος, τρισχιλιετής, τρισέγγονος) ή επιτατικό (τρισάθλιος, τρισκατάρατος, τρισευτυχισμένος).
Οπότε τι είναι το τρισάκις, που δεν είναι και σπάνιο (αλλά και δεν θα το βρείτε σε λεξικά): απλό λάθος, σπάνιος εναλλακτικός τύπος ή γλωσσικό παιχνίδι (κάτι σαν το «καλυτερότερος»);
Το είδε σήμερα φίλος σε αθλητικό κείμενο («Στο διάστημα αυτό, το ελληνικό ποδόσφαιρο κατάφερε να πάει τρισάκις στα τελικά του Μουντιάλ»), αλλά θα βρει κανείς χρήσεις και σε άλλα σοβαρά κείμενα:
Αρχαία
Τρίς άφωνος εγένετο, τρισάκις ανεκτήθη
https://books.google.gr/books?id=bt1HAQAAMAAJ&pg=PA202#v=onepage&q&f=false
Ποσάκις ηττάται; Τρις, ήτοι τρισάκις.
https://books.google.gr/books?id=JVw-AAAAcAAJ&pg=PA149
Πάσα λέξις από της τρι συλλαβής αρχομένη διά του ι γράφεται: οίον, τρισμάκαρες, τρισάθλιος, τρισάκις
https://books.google.gr/books?id=dxtPAAAAYAAJ&pg=PA289
Παραφυλάξεις πάντως τὸ ποιεῖσθαι τρισάκις τὴν κατήχησιν τῇ ἑβδομάδι καὶ καθ᾽ ἑσπέραν,
http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/theodore_stoydiths_hgoymenos.htm
Νεότερα
έμελλε να βραβευτεί τρισάκις
http://www.athinorama.gr/theatre/article/marina_aslanoglou_ena_agrimi_einai_i_ilektra-2507426.html
τις δυνάμεις που επικράτησαν αμέσως μετά το Μπιγκ Μπανγκ (το πρώτο τρισάκις εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου) > τρισεκατομμυριοστό, ντε!
http://www.kathimerini.gr/389638/article/epikairothta/kosmos/konta-sto-mpigk-mpangk-ef8asan-sto-cern
ο πρόεδρος που εξέλεξε εκ νέου, προσεύχεται τουλάχιστον τρισάκις ημερησίως, πριν εξαπολύσει πολέμους
https://www.rizospastis.gr/page.do?id=5055&publDate=26/11/2004&pageNo=19
Τη στιγμή που ο Υπουργός μας εκτελεί τρισάκις (κείμενο εκπαιδευτικών)
της χάρισε το ρεκόρ της νεότερης ηθοποιού που προτάθηκε τρισάκις για Όσκαρ
http://www.athensvoice.gr/look/78286_giati-agapame-tin-jennifer-lawrence
Ο αντίπαλος συνήγορος με περιέγραψε ως έναν τρισάκις παντρεμένο σταρ του Χόλιγουντ.
http://www.tovima.gr/PrintArticle/?aid=118333
Στα αρχαία κείμενα και στα λεξικά (Δημητράκο, Πάπυρο) θα βρούμε το τρισσάκις (< τρισσός «τριπλός» + –άκις), οπότε μπορούμε να πούμε ότι το αρχαίο τρισάκις είναι ανορθογραφία. Το νεοελληνικό όμως;
(Εγώ θα το έκανα τρις.)