στάβλος ή σταύλος; στάβλος

nickel

Administrator
Staff member
Αν ρωτήσεις το ΕΛΝΕΓ, «στάβλος ή σταύλος;», θα σου πει:

Σε παλαιότερα κείμενα συναντάται επίσης η γραφή σταύλος (ή και σταῡλος), η οποία οφείλεται σε μεταγραφή του λατ. –ab– ως –αυ– (ίσως και με παρασύνδεση προς τη λέξη αυλή), αφού η λέξη προέρχεται από το λατ. stabulum. Εντούτοις, εφόσον πρόκειται για ξένο όρο, προτιμάται η ήδη ελληνιστική γραφή –β–: στάβλος.

Αυτά στο πλαίσιο. Στο κανονικό λήμμα διαβάζουμε:
στάβλος μεσν., μεταπλ. τύπος τού ελνστ. στάβλον (τό) (που θεωρήθηκε αιτ. ενικού τού αρσ.), αρχική σημασία «ιπποστάσιο για άλογα αγώνων», < λατ. stabulum.

Το OED εξηγεί την προέλευση του λατινικού stabulum και λέει ότι το –υ– στο δικό μας σταύλος το πήραμε από το ρουμανικό staul. Μάλλον κάνουν λάθος.

[a. OF. estable masc. and fem., stable, also applied to a cowhouse, pigsty, etc. (mod.F. étable fem. cowhouse):—L. stabulum (also pop.L. stabula pl. used as fem. sing.) stable, stall, enclosure or fold for animals, lit. standing place, f. sta- root of stāre to stand. Cf. Sp. establo, Pg. estabulo stable, It. stabbio sheepfold, Rumanian staul (whence mod.Gr. σταῦλος).]

Σύμφωνα με τον στάβλο, θα πρέπει να γράψουμε και τα:
σταβλάρχης
σταβλίτης
σταβλίζω
στάβλισμα
ενσταβλισμός
ομόσταβλος
κοντόσταβλος


Έχω γράψει για τον κοντόσταβλο και τους Κοντόσταβλους:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?9409-κοντόσταβλος-και-constable

Νομίζω ότι χρειάζεται να επισημάνω επίσης ότι ο ομόσταβλος είναι νεολογισμός που αποδίδει το αγγλικό stablemate (και την έκφραση from the same stable), ιδίως στη μεταφορική τους σημασία:

stablemate noun
a horse, especially a racehorse, from the same establishment as another.
• a person or product from the same organization or background as another: the Daily Mirror and its Scottish stablemate the Daily Record

(ODE)
 

Zazula

Administrator
Staff member
Νομίζω ότι χρειάζεται να επισημάνω επίσης ότι ο ομόσταβλος είναι νεολογισμός που αποδίδει το αγγλικό stablemate (και την έκφραση from the same stable), ιδίως στη μεταφορική τους σημασία:

stablemate noun
a horse, especially a racehorse, from the same establishment as another.
• a person or product from the same organization or background as another: the Daily Mirror and its Scottish stablemate the Daily Record
http://lexilogia.gr/forum/showthrea...εξιλόγιο-(EN-EL)&p=81812&viewfull=1#post81812
 

nickel

Administrator
Staff member
Ωραίος. Ο Ζαζ αναφέρεται στη χρήση του ομόσταβλος για να αποδώσει το teammate. Είναι όμως το teammate ή πάλι το stablemate;

Γράφει κάποιος στο μπλογκ του:
Ο όρος "ομόσταυλος", αν και κυριολεκτικά σημαίνει "κάποιος από τον ίδιο σταύλο", χρησιμοποιείται ευρύτατα, σε πολλούς άλλους χώρους, όπως στο μηχανοκίνητο αθλητισμό για να περιγράψει την επαγγελματική συγγένεια μεταξύ οδηγών. Στο διαδίκτυο, δεν βρήκα ούτε μία πρόταση στην οποία ο όρος ομόσταυλος να χρησιμοποιείται στην κυριολεκτική του έννοια και να παραπέμπει σε σταύλο. Μια αναζήτηση στο Google του όρου ομόσταυλος θα επιστρέψει περίπου 6.000 αποτελέσματα από τα οποία σχεδόν όλα αφορούν οδηγούς της Φόρμουλα 1 και του Grand Prix, βεβαίως ουδόλως προσβλητικά για αυτούς.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Ωραίος. Ο Ζαζ αναφέρεται στη χρήση του ομόσταβλος για να αποδώσει το teammate. Είναι όμως το teammate ή πάλι το stablemate;
23.300.000 "formula 1" teammates
133.000 "formula 1" stablemates
Τελευταία φορά που κοίταξα την αριθμητική μου, θυμάμαι ότι 23.300.000 >>> 133.000 (175 φορές επάνω, ένα πράμα). :p
 
Ο όρος "ομόσταβλος" κυριολεκτικά εμφανιζόταν στις ιπποδρομιακές στήλες, όπου μετά την κατάσταση των αλόγων που θα έτρεχαν σε κάθε ιπποδρομία υπήρχε πολύ συχνά η επισήμανση: Οι ίπποι Χ και Ψ [π.χ. 3 και 6] είναι ομόσταυλοι [με την τότε ορθογραφία]
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλησπέρα. Ζαζ, φτιάξε τους συνδέσμους σου.

Δεν σκαμπάζω γρι από Formula 1, οπότε δεν ξέρω αν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε teammates και stablemates, αν και μπορώ να φανταστώ τι σημαίνει το stablemates. Δεν είναι πάντως πιο πιθανό να προήλθε ο όρος ομόσταβλος από το stablemate (ή να συνδυάστηκε μ' αυτό) παρά από το teammate; Αν ο teammate είναι ή ήταν κάτι διαφορετικό από το stablemate, για ποιο από τα δύο θα κρατούσαμε τον ομόσταβλο;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Στα μηχανοκίνητα σπορ οι οδηγοί ή αναβάτες της ίδιας ομάδας λέγονται στα ελληνικά «ομόσταβλοι», ασχέτως του πώς μπορεί να λέγονται στα αγγλικά. Τέλος.
 
Top