πρόταγμα = project | objective, priority, prime concern

[cythere]

Μήπως ξέρει κανείς πώς μεταφράζουμε τη λέξη πρόταγμα στα αγγλικά. Το συγκείμενο είναι το εξής:

Ο μαρξισμός κατανοήθηκε περισσότερο ως οικονομίστικο δόγμα παρά ως κοινωνικοπολιτικό, χειραφετητικό και φιλοσοφικό πρόταγμα.

 

[zephyrous]

Καλημέρα. Project είναι η μετάφραση στο συγκεκριμένο συγκείμενο.
(Κατ' αντιστοιχία με το γαλλικό "projet", από όπου και προέκυψε η ελληνική απόδοση "πρόταγμα".)

 

[cythere]

Ευχαριστώ πολύ, zephyrous, αλλά το project μού χτυπάει λιγάκι σε συνδυασμό με τη λέξη μαρξισμός.
Νομίζω πως σ' αυτή την πρόταση, το πρόταγμα είναι με την έννοια της "βάσης συλλογισμού". Βρήκα τη λέξη premise, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι ταιριάζει.

 

[zephyrous]

Cythere, το πρόταγμα (και όχι πρόσταγμα) είναι κατά βάση καστοριαδική έννοια (άρα, "δικαιολογημένα" σου χτυπάει άσχημα στον μαρξισμό) στη νεότερη ελληνική φιλοσοφία. Είμαι 100% σίγουρος για το project και το projet. :)

 

[cythere]

Ευχαριστώ πολύ, zephyrous!
Το έψαξα στο γκουκλ, και όντως βρήκα ότι η λέξη πρόταγμα μεταφράζεται project σε αυτές τις περιπτώσεις.

Για την ιστορία (και την τεκμηρίωση) παραθέτω το παράδειγμα που βρήκα εδώ:

Η στρατηγική της Περιεκτικής Δημοκρατίας συνεπάγεται το κτίσιμο ενός μαζικού προγραμματικού πολιτικού κινήματος, με έναν αδιαπραγμάτευτα «συνολικό» πολιτικό πρόταγμα (universalist project) που θα επιδιώκει την κοινωνική αλλαγή προς μια πραγματική δημοκρατική κατεύθυνση, ξεκινώντας εδώ και τώρα.

Και πάλι ευχαριστώ, zephyrous!

 

[zephyrous]

Παρακαλώ. O Φωτόπουλος, ως οπαδός του Καστοριάδη και καθηγητής σε αγγλικό πανεπιστήμιο, είναι αξιόπιστη πηγή για τις αποδόσεις των σχετικών όρων.

 

[nickel]

Καλημέρα. Πολύ ωραία. Να προσθέσω μόνο ως τεκμηρίωση τα ευρήματα για emancipatory project.

 

[nickel]

Όταν ο Κύρκος λέει «Για άλλη μια φορά το πρόταγμα είναι: τόλμη, περισσότερη τόλμη!», αλλά και για αρκετές άλλες χρήσεις της λέξης, δεν χρειαζόμαστε κάτι πιο κοινό, λιγότερο καστοριαδικό;

 

[nickel]

Μια και ο Γεωργουσόπουλος (εδώ ή εδώ) καταπιάστηκε, εκτός από το διακύβευμα, και με το πρόταγμα, το θυμήθηκα κι εγώ. Το πρόταγμα στο ΛΝΕΓ:

πρόταγμα (το) {προτάγμ-ατος | -ατα, -άτων} (για ιδέες, γεγονότα κ.λπ.) αυτό που προτάσσεται, που βρίσκεται ή τίθεται σε πρώτη ή καίρια θέση: «κατά τη γνώμη του, ο ιστορικός ρόλος τού μεταμοντερνισμού εξαντλείται στην αποδόμηση των προταγμάτων τού μοντερνισμού» (εφημ.) | «οι απόψεις αυτές επαναφέρουν στο προσκήνιο το πρόταγμα τής καθολικής χειραφέτησης» (εφημ.). [ΕΤΥΜ. μτγν. < αρχ. προτάσσω].

Να πούμε ένα σκέτο the proposition; Μάλλον όχι. Είναι καλύτερο το precept; Γιατί έχω την αίσθηση ότι μου διαφεύγει το καλύτερο;

 

[Teo]

Αν και το πρόταγμα είναι καστοριαδικός νεολογισμός για να αποδώσει ακριβώς τον όρο projet, μια λέξη που το αποδίδει όμορφα στα αγγλικά είναι το imperative.

 

[nickel]

Ναι, καθώς το πρόταγμα γίνεται πρόσταγμα.