ο ξιφιός και ο ζιφιός

nickel

Administrator
Staff member
Ο ζιφιός δεν είναι ίδιος με τον ξιφιό. Για την ακρίβεια, σαν ονόματα είναι Μανωλιός που φόρεσε τα ρούχα του αλλιώς, αλλά σαν ζώα το ένα είναι ψάρι και το άλλο θηλαστικό της θάλασσας.

Ο ξιφίας είναι ψάρι, έχει αυτό το όνομα από τον καιρό του Αριστοτέλη και το πήρε προφανώς επειδή το πάνω σαγόνι του γίνεται ξίφος. Η επίσημη ονομασία του συνδυάζει την ελληνική λέξη με την αντίστοιχη λατινική: Xiphias gladius. Συχνά τον λέμε και ξιφιό, ιδίως αν σκεφτόμαστε το εύγευστο κρέας του.

Να τι έγραφε για τα ονόματα του ξιφία μια αγγλική ζωολογία του 1752:

This is frequently met with in the American Seas, and in those of some other parts of the world; it was well known to the antients. Aristotle calls it Xiphias; and Athenaeus, Oppian, and Aelian use the same name; the Latins hence call it also Xiphias; and some of them, Ziphius and Zifius; Gesner calls it Xiphius, id est, Gladius piscis; Jonston, Xiphius sive Gladius; Ray and Willughby, Xiphius piscis, Latinis Gladius; and many other writers, simply, Gladius; the Italians call it pesce Spada; and the Genoese, Emperador.
An History of Animals (John Hill, 1752)
http://books.google.gr/books?id=-k1zrAtLM6cC&pg=PA24#v=onepage&q&f=false

Ήρθε μετά ένας Γάλλος φυσιοδίφης, ο Κουβιέ (Κιβιέ, Κυβιέ), και ανακάτεψε την τράπουλα. Είδε αυτό το κήτος με τη μεγάλη μύτη και αντί να σκεφτεί ας πούμε τον Σιρανό με τη μεγάλη μύτη, σκέφτηκε τη λανθασμένη λατινική γραφή για τον ξιφία και το ονόμασε Ziphius.

Cette tète est très-pesante, très-dure et complètement pétrifiée en calcaire. J’appliquerai au genre dont elle devient le premier type, le nom de ZIPHIUS, employé par quelques auteurs du moyen âge (voyez Gesner, I, p. 209) pour un cétacé qu’ils n’ont point déterminé, et je nommerai cette espèce ziphius cavirostris.
http://books.google.gr/books?id=l1umrVmyVBQC&pg=PA352#v=onepage&q&f=false

Ο Κουβιέ νόμιζε ότι περιέγραφε είδος που είχε εκλείψει, αλλά ο ζιφιός, όπως το λέμε εμείς επηρεασμένοι από τον ξιφιό (μόνο ο Πάπυρος γράφει ζίφιος), είναι από τις πιο διαδεδομένες φάλαινες, μόνο που χάνεται με τις ώρες κάτω από το νερό. Έχει το ρεκόρ καταδύσεων, σε βάθος και σε χρονική διάρκεια. Τη λέμε και ραμφοφάλαινα, Ziphius cavirostris επίσημα, Cuvier's beaked whale στα αγγλικά.

Διαβάζω ότι πολλές φορές οι ζιφιοί αποκαλούνται φαλαινοδέλφινα, αλλά ας κρατήσουμε αυτό το όνομα για τα wholphins (whale + dolphin). Περισσότερα για τους ζιφιούς στην ιστογραφία:



http://en.wikipedia.org/wiki/Cuvier's_beaked_whale
http://www.econews.gr/2014/03/27/falaina-zifios-113641/
http://www.arion.org.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=80&Itemid=57
http://www.cretanbeaches.com/panida/thalassia-thilastika/zifios-ziphius-cavirostris/
 
Top