επ’ εσχάτοις > επ’ εσχάτων

[nickel]

Καλημέρα. Κοιτάζοντας ξανά το κείμενο του Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου στο οποίο είχα παραπέμψει στο νήμα για το «άχθος της γλωσσικής επιμέλειας», πρόσεξα το εξής:

Το «φτάσαντας» και το «πιάσαντας» του Σκαρίμπα πάλι, όσο ισχυρές αποκλίσεις και αν είναι, όσες αντιδράσεις κι αν προκαλούν, έχουν δικαίωμα υπάρξεως, όχι όμως και το «επ' εσχάτοις» ή το αληθινά πρωτάκουστο «πέραν το δέον».​

Στα λεξικά μας δεν θα βρεις το επ’ εσχάτοις. Θα βρεις το επ’ εσχάτων = τον τελευταίο καιρό, πριν από λίγο καιρό | recently, of late.

Να θεωρήσω, λοιπόν, ότι πρέπει να διορθώνουμε το επ’ εσχάτοις, ακόμα και αν βρίσκουμε πάνω από 100 αρκετά έγκυρες χρήσεις στο διαδίκτυο;

 

[daeman]

Δεν ξέρω για τις έγκυρες χρήσεις, αλλά σ' αυτή την περίπτωση νομίζω πως έχει δίκιο ο ΝΔΤ (προσοχή, όχι ΔΝΤ , στην επόμενη παράγραφο:

Ποιο είναι το κριτήριο της αποδοχής και ποιο της απόρριψης; Η γραμματική παρέκκλιση του Σκαρίμπα είναι προχωρητική. Kατ' αναλογίαν προς το σχήμα «πιάνω-πιάνοντας» δημιουργεί από τον αόριστο «έπιασα» το νέο πλάσμα «πιάσαντας». Στο «επ' εσχάτοις» και στο «πέραν το δέον» η πρόθεση εκείνων που τα έγραψαν είναι να μεταχειριστούν μια παγιωμένη έκφραση της καθαρεύουσας. Είναι λοιπόν υποχρεωμένοι να τη μεταφέρουν αναλλοίωτη: ή «επ' εσχάτων» και «πέρα(ν) του δέοντος» ή μια έκφραση της δημοτικής. Τα απολιθώματα δεν επιδέχονται υπεραπολίθωση («επ' εσχάτοις») ούτε μετριασμό της ανελαστικότητάς τους («πέραν το δέον»). Οι οπισθοχωρητικές παρεκκλίσεις μένουν αδικαίωτες και είναι «κοπρίων εκβλητότεραι».
​

Φτιασίδωμα σε ζόμπι; Μια τρύπα στο νερό.
Μου φαίνεται πάντως πως η γενικομανία παράγινε μπανάλ κι άρχισε τώρα η δοτικομανία. Φύγαμε απ' το λύκο να πέσουμε στην αρκούδα. Σε λίγο που θα ξεμείνουν από πτώσεις, τι θα κάνουν, θ' αναστήσουνε τον δυϊκό;