Φράσεις από το Μπάγκαβατ Γκίτα

[drsiebenmal]

Αν κάποιος διαθέτει την έκδοση του Bhagavad Gita (Μπάγκαβατ Γκίτα) ή άλλη δόκιμη μετάφραση στα ελληνικά, θα με ενδιέφερε η απόδοση δύο κλασικών φράσεων που λέγεται ότι χρησιμοποίησε ο Οπενχάιμερ για να χαρακτηρίσει τι ένοιωσε στη δοκιμή της βόμβας Pu-239 στο Νέο Μεξικό, στις 16/7/1945 (εδώ, στα αγγλικά):

“If the radiance of a thousand suns were to burst at once into the sky, that would be like the splendor of the mighty one”
και
“Now I am become Death, the destroyer of worlds”​

Ιδίως το [...]I am become[...] έχει ένα ενδιαφέρον ή όχι;

Ευχαριστώ ε.τ.π.

 

[nickel]

Πλάκα μας κάνεις με τα σανσκριτικά. Θα περιμένουμε να έρθει ο Τζον, γιατί εδώ δεν έχουμε ακόμα συμφωνήσει για τη μεταγραφή του τίτλου. Άσε που οι πολλοί το λένε θηλυκό («η Μπαγκαβαντγκίτα»), λόγω του «-α», αν και σημαίνει «τραγούδι».

Λοιπόν, πιάνω το ένα:
Years later he would explain that another verse had also entered his head at that time: namely, the famous verse; "Kalo Asmi Loka-ksaya-krit Pravardho, Lokan Samartum iha Pravattah"[50] and was quoted by Oppenheimer after the successful detonation of the first nuclear weapon. He translated it as "Now I am become Death, the destroyer of worlds."

Το «Kalo Asmi», στο 11.32, ο Παντουβάς το μεταφράζει:
«Ο κραταιός είμαι Χρόνος, του κόσμου ο καταστροφέας κι εργάζομαι εδώ για την καταστροφή των κόσμων».

Σε αγγλικό:
http://www.allfaith.com/Religions/Hinduism/gita11.html
11:32: The Blessed One said: I am time, the destroyer of the world, when it has grown mature. I am now engaged in destroying the world's inhabitants.

Εδώ:
It is the famous verse, which begins as "Kalo Asmi" and was quoted by Oppenheimer after the successful detonation of the first nuclear weapon. He unfortunately mistranslated it as "Now I am become Death, the destroyer of worlds". The correct meaning of the Sanskrit words is "Now I am Time (not death), the destroyer of all."

 

[nickel]

Το πρώτο (11:12) είναι πιο εύκολο:

«Αν, στον ουρανό, χίλιων ήλιων το φως την ίδια στιγμή να φανεί μπορούσε, έτσι θα 'ταν η λάμψη που είχε αυτό το Υπέρτατο Ον».

 

[drsiebenmal]

Δεν κάνω πλάκα, αλλά έχω μπροστά μου τα (λάθος όπως μόλις έμαθα :)) τσιτάτα του Οπενχάιμερ και απλώς σκέφτηκα μήπως κάποιος μου εξηγούσε αυτό το I am become... και μου έδινε και μερικές πληροφορίες ακόμη (βλ. πιο κάτω Κραταιός και δικό σου Υπέρτατο Ον):

Οπότε, ορίστε οι προσωρινές μου μεταφράσεις (του αγγλικού που έδωσα):

Αν απλωνόταν μονομιάς στον ουρανό η λάμψη χίλιων ήλιων, αυτό κάπως θα θύμιζε το μεγαλείο του Κραταιού

και για το δεύτερο:

Τώρα είμαι ο Θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων,

αλλά μπορώ άραγε να πω π.χ. «Κραταιός»ή πρέπει «Υπέρτατο Ον» ή άλλος είναι ο όρος που αρμόζει κλπ κλπ...

 

[psifio]

11:12
Αν χιλιάδες χιλιάδων ήλιοι ανέτειλαν όλοι μαζί στον ουρανό, η λάμψη τους ίσως θα πλησίαζε εκείνη του Υπερτάτου Κυρίου σ' αυτήν την παγκόσμια μορφή Του. (283)

11:32
Εγώ είμαι ο χρόνος, αυτός που καταστρέφει τον κόσμο, και ήρθα να εμπλέξω όλους τους ανθρώπους. (287)

Η Μπαγκαβάντ-Γκίτα έτσι όπως είναι, επιμέλεια μετάφρασης Κων. Πρίμης, Ιταλία, Bhaktivedanta Book Trust, 1980.

 

[jmanveda†]

Πρώτον, ας μου επιτραπεί να υποβάλω μια εναλλακτική αγγλική μετάφραση του 11:12 (Swami Swarupananda, Advaita Ashrama, Calcutta 1909):

11. If the splendour of a thousand suns were to rise up simultaneously in the sky, that would βe like the splendour of that Mighty Being.

Το Mighty Being είναι μετάφραση του "maha-atmanah" εννοώντας την Universal Form, ως παγκόσμια δημιουργική δύναμη (η μία εκ των δύο όψεων που η Ινδική Σκέψη αποδίδει στην Πραγματικότητα).

Υπάρχει σημείωση του μεταφραστή που λέει: "The splendour of the Universal Form excels all others: it is indeed beyond compare."

Γενικά υπάρχει πρόβλημα από μετάφραση σε μετάφραση από τα Σανσκριτικά. Είναι απαραίτητη η αναδρομή στο πρωτότυπο.

Η ελληνική μετάφραση Παντουβά (Εκδόσεις Καρδαμίτσα) είναι πολύ έγκυρη αλλά κάπως ποιητική. Έχει και εξαιρετικές επεξηγηματικές σημειώσεις.

Ιδού πώς μεταφράζει τον εν λόγω στίχο ο Δημήτριος Γαλανός (d. Calcutta 1840) -- συγνώμη για μη πολυτονικό:

12. Ει γαρ καθ' υπόθεσιν εν ουρανώ χιλίων ήλιων φως άμα ανατείλη, ίσως ομοιοφανές όντως είη εκείνω τω θείω φωτί.

Ως προς το δεύτερο χωρίο 11.32 όπου ο Krishna λέει ότι είναι ο (παμφάγος) Χρόνος, ο Οπενχάιμερ, φορτισμένος με τη συγκίνηση της στιγμής, απλώς εκφράστηκε περιφραστικά ως «έγινα ο Θάνατος...»

Στην προαναφερθείσα πηγή μου, το 11.32 αποδίδεται ως:

32. I am the mighty world-destroying Time, here made manifest for the purpose of unfolding the world...

Τέλος, ο Γαλανός αποκαλεί την Γκίτα: ‘Θεσπέσιον Μέλος’. Εγώ συνηθίζω να μεταγράφω ‘Μπχάγκαβαντ Γκίτα’ με εξήγηση ‘Θεϊκό Άσμα’. Αλλά, όπως επισήμανε ο Νίκελ, επικρατεί το "η" Μπχαγκαβά(ν)τ Γκιτά.

Αυτά.

 

[drsiebenmal]

Σας ευχαριστώ πολύ!